Vì những mái nhà bền vững

Chỉ đạo thống nhất, quyết liệt vì người dân

Xóa nhà tạm, nhà dột nát không đơn thuần là một giải pháp an sinh xã hội mà là nhiệm vụ chính trị có ý nghĩa đặc biệt, gắn trực tiếp với mục tiêu phát triển con người. Xuất phát từ ý nghĩa đó, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24-11-2023 “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới”, đặt ra yêu cầu bảo đảm nhà ở an toàn, ổn định cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người có công với cách mạng và các đối tượng yếu thế, coi đây là một trụ cột của giảm nghèo bền vững và phát triển xã hội hài hòa.

Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 42-NQ/TW, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã triển khai một loạt giải pháp đồng bộ, với phương châm xuyên suốt: Nói đi đôi với làm, làm đến nơi đến chốn. Việc phát động Phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025” (tháng 4-2024) và tiếp đó là chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi toàn quốc, gắn với cao điểm 450 ngày đêm thi đua, đã tạo ra một “mệnh lệnh hành động” rõ ràng đối với các bộ, ngành, địa phương. Mỗi mốc thời gian, mỗi chỉ tiêu đều được lượng hóa cụ thể, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.

Điểm nổi bật trong chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là không dừng ở giao nhiệm vụ mà thiết lập cơ chế chỉ đạo, kiểm tra, giám sát xuyên suốt từ Trung ương đến cơ sở. Ban chỉ đạo Trung ương được thành lập; các thành viên Chính phủ trực tiếp phụ trách địa bàn, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc nảy sinh. Ở địa phương, hệ thống ban chỉ đạo được kiện toàn đến cấp xã, thôn, bản, nơi trực tiếp triển khai và cũng là nơi thụ hưởng kết quả của phong trào.

Từ những chủ trương lớn ấy, nhiều địa phương đã nhanh chóng chuyển hóa quyết tâm chính trị thành hành động cụ thể, với cách làm bài bản, khoa học, sát thực tiễn. Tỉnh Hưng Yên là địa phương tiêu biểu trong tổ chức thực hiện. Ngay từ đầu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xác định xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ ưu tiên, ban hành các văn bản lãnh đạo, phân công rõ trách nhiệm cho từng cấp, từng ngành; xây dựng tiến độ thực hiện theo từng giai đoạn, từng tháng. Trong điều kiện vừa sắp xếp, tinh gọn bộ máy, vừa triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh vẫn huy động tổng lực, hoàn thành vượt mục tiêu đề ra.

Ở Thái Nguyên, sự chỉ đạo quyết liệt được thể hiện rõ nét ở cấp cơ sở. Tại xã Chợ Đồn, cấp ủy, chính quyền không chỉ rà soát đối tượng trên giấy tờ mà trực tiếp xuống từng thôn, bản, theo sát quá trình xây dựng, kiểm tra chất lượng từng căn nhà. Kết quả cho thấy, số hộ nghèo của xã giảm mạnh; nhiều gia đình sau khi có nhà ở ổn định đã từng bước vươn lên, thoát nghèo bền vững.

Tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn, tinh thần “vì dân” của cấp ủy, chính quyền cơ sở càng được thể hiện rõ. Ở xã Mường La, tỉnh Sơn La, chính quyền xã đã phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, vận động nhân dân góp công, góp của, hỗ trợ vật liệu, giúp các hộ nghèo, hộ neo đơn dựng lên những ngôi nhà mới. Cách làm gần dân, sát dân ấy không chỉ đẩy nhanh tiến độ mà còn tạo sự đồng thuận, gắn kết bền chặt trong cộng đồng.

Thực tiễn đã chỉ ra, sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương, kết hợp với tinh thần chủ động, sáng tạo của địa phương và cơ sở, đã tạo nên một chỉnh thể đồng bộ, bảo đảm phong trào không hình thức, không dàn trải mà đi thẳng vào những địa chỉ khó khăn nhất, đúng đối tượng thụ hưởng nhất.

Thi đua thực chất, nhiều mô hình hiệu quả

Nếu sự chỉ đạo thống nhất, quyết liệt là “xương sống” của phong trào thì thi đua thực chất, cách làm sáng tạo chính là động lực thúc đẩy phong trào lan tỏa và đi vào chiều sâu. Trên thực tế, Phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025” được gắn chặt với kết quả cụ thể, tiến độ rõ ràng và trách nhiệm đến cùng.

Nét mới, điểm nhấn nổi bật là việc tổ chức cao điểm 450 ngày đêm thi đua, tạo áp lực tích cực về thời gian và tiến độ. Nhiều địa phương đã cụ thể hóa bằng các đợt thi đua theo tháng, theo quý; lấy kết quả xóa nhà tạm, nhà dột nát làm tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu. Cách làm này đã khắc phục triệt để tâm lý trông chờ, ỷ lại, đồng thời khơi dậy tinh thần trách nhiệm, sáng tạo trong tổ chức thực hiện.

Trong phong trào ấy, lực lượng vũ trang tiếp tục khẳng định vai trò xung kích, nòng cốt. Hàng vạn cán bộ, chiến sĩ Quân đội, Công an đã tham gia với tinh thần “giúp dân là mệnh lệnh từ trái tim”, đóng góp hơn 2,7 triệu ngày công, trực tiếp san nền, vận chuyển vật liệu, dựng nhà cho các hộ nghèo, gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Những mái nhà mới không chỉ bảo đảm vững chắc về kết cấu mà còn thấm đẫm nghĩa tình quân dân, trở thành biểu tượng sinh động của phong trào thi đua vì người nghèo.

Cùng với đó, mô hình huy động nguồn lực xã hội hóa được triển khai linh hoạt, sáng tạo. Nhiều doanh nghiệp, ngân hàng, tập đoàn kinh tế lớn chủ động đăng ký hỗ trợ theo địa bàn, theo số lượng nhà hoặc theo nhóm đối tượng cụ thể. Không ít đơn vị cam kết hỗ trợ trọn gói từ kinh phí đến hoàn thiện công trình, góp phần giảm gánh nặng cho địa phương, rút ngắn thời gian thực hiện.

Theo số liệu của Ban chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, tổng nguồn lực huy động cho chương trình đạt hơn 24,7 nghìn tỷ đồng, trong đó nguồn xã hội hóa và đóng góp của nhân dân chiếm khoảng 12,3 nghìn tỷ đồng. Điều đáng ghi nhận là nhiều hộ gia đình được hỗ trợ cũng chủ động góp thêm công sức, tiền của, thể hiện tinh thần tự lực, vươn lên.

Phong trào cũng đặc biệt chú trọng chất lượng và tính bền vững. Các địa phương tăng cường rà soát, phúc tra, công khai, minh bạch đối tượng thụ hưởng; phát huy vai trò giám sát của cộng đồng để bảo đảm mỗi căn nhà hoàn thành đều đạt yêu cầu an toàn, sử dụng lâu dài. Đến ngày 26-8-2025, cả nước đã hoàn thành xóa hơn 334.200 căn nhà tạm, nhà dột nát, cơ bản hoàn thành mục tiêu chương trình sớm hơn 5 năm 4 tháng so với kế hoạch. Thành quả ấy là kết tinh của thi đua thực chất, của hàng triệu hành động cụ thể, bền bỉ, thầm lặng nhưng đầy ý nghĩa nhân văn.

Phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025” khép lại bằng những con số ấn tượng, nhưng giá trị lớn hơn chính là niềm tin và sự đồng thuận xã hội được củng cố. Những mái nhà mới không chỉ là những công trình vật chất mà là minh chứng sinh động cho sự thống nhất giữa ý Đảng và lòng dân, giữa quyết tâm chính trị và hành động vì con người.