Vi hạt nhựa trong cơ thể con người đặt ra lo ngại sức khỏe

Các hạt vi nhựa trên ngón tay người. Ảnh: Getty Images

Theo tờ The Guardian ngày 12/10, các nghiên cứu gần đây cho thấy lượng vi nhựa trong cơ thể người có thể lớn hơn nhiều so với những gì từng được biết. Một số ước tính cho rằng não bộ con người có thể chứa khoảng 5g vi nhựa - tương đương một thìa cà phê. Các hạt này có khả năng xâm nhập qua thành ruột, phổi rồi đi vào máu, cơ quan nội tạng và thậm chí cả tế bào.

Một thí nghiệm của Tiến sĩ Christian Pacher-Deutsch tại Đại học Graz (Áo) cho thấy vi nhựa có thể làm thay đổi hệ vi sinh đường ruột, tác động đến các chất chuyển hóa của vi khuẩn, với một số biến đổi tương tự như những mô hình liên quan đến trầm cảm và ung thư đại trực tràng. “Mặc dù còn quá sớm để đưa ra kết luận chắc chắn, song việc giảm phơi nhiễm vi nhựa ở mức có thể là điều quan trọng và cần thiết”, ông nhấn mạnh tại hội nghị Tiêu hóa châu Âu ở Berlin.

Ngoài đường tiêu hóa, vi nhựa còn được phát hiện trong các nghiên cứu về bệnh lý thần kinh. Tiến sĩ Jaime Ross, Đại học Rhode Island (Mỹ), cho biết thí nghiệm trên chuột cho thấy chúng thay đổi hành vi sau khi uống nước chứa vi nhựa, đồng thời phát hiện các hạt này hiện diện ở mọi cơ quan, kể cả não. Các mẫu não cho thấy sự suy giảm protein GFAP - vốn gắn liền với sức khỏe não bộ - giống như ở những người mắc chứng trầm cảm và sa sút trí tuệ.

Những bằng chứng trên càng gây chú ý khi nhiều nghiên cứu ở người phát hiện vi nhựa trong mảng xơ vữa động mạch ở bệnh nhân tim mạch, với nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc tử vong cao gấp 5 lần so với nhóm không có hạt nhựa. Tuy nhiên, các nhà khoa học lưu ý rằng việc xác định mức độ “an toàn” hay “nguy hại” của vi nhựa còn quá sớm. “Chúng ta chưa biết mức nào là an toàn, loại nhựa nào gây hại hơn, hay chúng di chuyển trong cơ thể ra sao”, Giáo sư Stephanie Wright (Đại học Hoàng gia London) nhận định.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ khác nhau tùy thuộc vào yếu tố di truyền. Chuột mang gien APOE4 - vốn liên quan Alzheimer - có dấu hiệu suy giảm nhận thức mạnh hơn khi tiếp xúc với vi nhựa so với nhóm còn lại. Điều này mở ra câu hỏi liệu con người có nhóm dễ bị tổn thương hơn trước vi nhựa.

Trước thực tế khó tránh khỏi, nhiều chuyên gia khuyến nghị các biện pháp giảm tiếp xúc hằng ngày, như không dùng nhựa khi đun nấu, hạn chế dùng hộp nhựa trong lò vi sóng, chọn dụng cụ thủy tinh hoặc inox, thay thớt nhựa bằng thớt gỗ, và ưu tiên sản phẩm từ sợi tự nhiên. Ngoài ra, việc kiểm soát chất thải nhựa ra môi trường cũng được coi là cần thiết để hạn chế nguồn phát sinh vi nhựa lâu dài.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc