Về thăm chiến trường xưa
Tháng 8/2025, nhiều cựu chiến binh (CCB) - những người từng tham gia trận đánh Vạn Tường cách đây 60 năm, về thăm lại chiến trường xưa. Mỗi tấc đất, mỗi đoạn chiến hào đều gợi nhớ về chiến thắng hào hùng năm xưa.
Ký ức không quên
Theo chân các CCB, chúng tôi đến thăm địa điểm từng là địa đạo Bà Đạm, ở thôn Tân Hy, xã Bình Đông cũ, nay là xã Vạn Tường. Đây là nơi cất giấu vũ khí, đặt cơ sở bí mật và che chở bộ đội trước trận đánh lịch sử Vạn Tường. Cựu chiến binh Lê Văn Thọ (80 tuổi), nguyên Đội trưởng trinh sát đặc công (Quân khu 5), chỉ tay vào miệng địa đạo, nói: "Đúng là miệng địa đạo đây rồi, trí nhớ tôi không thể nào quên được".
Sáu mươi năm trước, khi ấy chiến sĩ Lê Văn Thọ mới 20 tuổi, làm nhiệm vụ canh giữ địa đạo, bảo vệ an toàn kho vũ khí và lực lượng tập kết chuẩn bị xuất quân. Giờ đây, ông cùng đồng đội trở lại nơi chiến hào xưa với niềm xúc động trào dâng. Điều khiến ông bồi hồi nhất không chỉ là khung cảnh xưa, mà còn là ký ức về những con người đã âm thầm góp sức cho chiến thắng.
“Bà Liễn, cô Liễu, bà Cương, cô Cưỡng, cô Sỹ, cô Khánh xã đội phó, rồi chú Phàn, chú Binh... tất cả đều từng cùng chúng tôi canh giữ, tiếp tế, che chở bộ đội, nhưng giờ không còn ai. Họ đã góp phần viết nên chiến công vang dội năm xưa và mãi sống trong ký ức của tôi”, ông Thọ nghẹn ngào.

Các cựu chiến binh từng tham gia trận đánh Vạn Tường thăm lại địa điểm bến đò Tân Hy, xã Vạn Tường.
Cùng những người lính năm xưa, chúng tôi đến điểm di tích Đồi đất đỏ Ngọc Hương, thôn 3, xã Bình Hòa cũ, nay là xã Vạn Tường. Bia di tích tại đây ghi rõ: Ngày 18/8/1965, Trung đội 2 thuộc Đại đội 2, Tiểu đoàn 60, Trung đoàn 1 đã chiến đấu ngoan cường, đánh giáp lá cà với quân địch, buộc chúng co cụm lại dưới chân đồi. Trung đội 2 đã kiên cường giữ vững trận địa, loại khỏi vòng chiến đấu khoảng 80 tên địch. Ông Nguyễn Thành Phương, nguyên Trung đội phó Trung đội hỏa lực, Đại đội 21, Tỉnh đội Quảng Ngãi kể lại, chúng tôi để địch đến thật gần mới nổ súng, biến bị động thành chủ động, rồi đánh giáp lá cà tiêu diệt bộ binh địch.
Ông Nguyễn Hồng Vân, nguyên Tiểu đội phó Súng cối, Đại đội 21, Tỉnh đội Quảng Ngãi, từng tham gia trận đánh Vạn Tường, xúc động khi về thăm lại bến đò Tân Hy, thuộc thôn Tân Hy 1, xã Bình Đông, nay thuộc xã Vạn Tường. Tại bến sông này, du kích xã Bình Đông đã bí mật phục kích, tiêu diệt địch, thu được nhiều vũ khí, đạn dược... Đó là trận thắng đầu, mở màn cho những chiến công nối tiếp sau này.
Về thăm lại chiến trường xưa, các CCB trong lòng sống dậy những ký ức hào hùng về Chiến thắng Vạn Tường. “Chúng tôi đi qua bao trận mưa bom, bão đạn. Nhiều đồng đội đã nằm lại nơi đây mãi mãi. Bây giờ mọi thứ đã đổi thay, nhưng với chúng tôi, những ngày tháng chiến đấu thì không bao giờ phai trong ký ức", ông Nguyễn Hồng Vân, bộc bạch.
Bồi đắp lòng yêu nước
Tại chiến hào Lộc Tự, một trong 8 điểm di tích thuộc quần thể Di tích Chiến thắng Vạn Tường, hiện còn lưu giữ xác xe tăng M48, từng là biểu tượng sức mạnh quân sự của Mỹ, bị Đại đội 1, Tiểu đoàn 40, Trung đoàn 1 Quân giải phóng bắn cháy ngày 18/8/1965. Hiện vật này được lưu giữ, nhắc nhở các thế hệ trẻ về giá trị của hòa bình và trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc.
Bà Võ Thị Chí (79 tuổi), ở thôn Thanh Thủy, xã Vạn Tường xúc động kể, trong trận Vạn Tường, ở chiến hào này, Tiểu đoàn 40, Trung đoàn 1 đã chiến đấu kiên cường, bẻ gãy mũi tiến công của địch. Nơi đây, quân và dân ta dựa vào địa hình, xây dựng công sự kiên cố, ngoan cường chặn đứng mũi tiến công bằng xe tăng, xe bọc thép và lính thủy đánh bộ Mỹ, phá hủy nhiều phương tiện chiến đấu và tiêu diệt hàng trăm tên địch.

Đoàn viên, thanh niên tìm hiểu về địa điểm di tích chiến hào Lộc Tự, xã Vạn Tường.
Chiến thắng Vạn Tường đã đi vào lịch sử của dân tộc như một chiến công chói lọi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đã 60 năm trôi qua, nơi từng là chiến trường khốc liệt đã trở thành vùng quê trù phú. Thế hệ hôm nay lớn lên trong hòa bình, mãi tự hào về Chiến thắng Vạn Tường vang dội. Bí thư Đoàn xã Vạn Tường Võ Thành Đạt cho biết, Đoàn xã thường xuyên tổ chức cho đoàn viên, thanh niên về thăm các di tích Chiến thắng Vạn Tường để hiểu hơn về lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và sự hy sinh to lớn của cha ông. Qua đó, bồi đắp lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.
“Chúng tôi luôn biết ơn thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu vì hòa bình, độc lập dân tộc. Trách nhiệm của thế hệ trẻ là tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, gìn giữ thành quả, nỗ lực cống hiến để xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phát triển”, Bí thư Đoàn xã Vạn Tường Võ Thành Đạt chia sẻ.
Các CCB xã Vạn Tường thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện truyền thống ngay tại di tích lịch sử. Theo Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Vạn Tường Nguyễn Văn Thanh, hội CCB duy trì việc giáo dục truyền thống, lịch sử cách mạng bằng nhiều hình thức nhân dịp các ngày lễ, kỷ niệm trong năm. Những buổi tham quan, trải nghiệm tại di tích giúp tuổi trẻ và người dân hiểu sâu hơn giá trị to lớn của Chiến thắng Vạn Tường, càng thêm tự hào về lịch sử quê hương.