Về Ninh Vân nghe kể chuyện Tàu C235

Tháng 3 về, bến Hòn Hèo (thôn Tây, xã Ninh Phước, thị xã Ninh Hòa) lại chào đón người dân và những đoàn khách gần xa đến thăm viếng. Mỗi người đến đây đều mong muốn được dâng lên anh linh các anh hùng, liệt sĩ những nén nhang thơm; được cùng nhau ôn lại chiến công, hành động anh dũng của những người lính biển năm xưa. Câu chuyện huyền thoại về Tàu C235, về anh hùng Nguyễn Phan Vinh và các đồng đội vẫn mãi được lưu truyền…

Đến hẹn lại về...

Đã thành thói quen, cứ mỗi dịp cuối tháng 2 đầu tháng 3, ông Trà Thái Lâm - nguyên Chủ tịch UBND xã Ninh Vân (nay là xã Ninh Phước) lại đến khu vực bến Hòn Hèo, nơi có di tích quốc gia Địa điểm lưu niệm Tàu C235 để thắp những nén nhang tưởng nhớ 14 anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh ở vùng biển này. Trong ký ức của ông, câu chuyện về những người lính hải quân và Tàu C235 vẫn in sâu đậm. “Bắt đầu từ năm 1962, dưới áp lực của Mỹ - ngụy, các hộ dân ở Ninh Vân đều phải rời làng đi tản cư khắp nơi. Cho đến năm 1968, cả làng chỉ còn 6 hộ kiên trì ở lại, nhưng cũng phải đi lên dãy núi Hòn Hèo để tránh quân giặc và tìm cách lao động sản xuất, trong đó có gia đình tôi. Khi diễn ra sự kiện Tàu C235 trên biển Ninh Vân, tôi mới 9 tuổi, nhưng những gì đã chứng kiến lúc đó thì tôi vẫn không thể nào quên. Tôi vẫn nhớ rõ cảnh mặt biển Ninh Vân vào thời khắc Tàu C235 bùng nổ; cảnh máy bay Mỹ thả pháo sáng rực trời để truy tìm dấu vết của bộ đội ta…”, ông Lâm cho biết.

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phan Nhạn xúc động kể về Tàu C235 và anh hùng Nguyễn Phan Vinh.

Theo lời kể của ông Lâm, rạng sáng 1-3-1968, khu vực Ninh Vân được chiếu sáng bởi hàng loạt pháo sáng do quân Mỹ thả trên bầu trời. Dưới mặt biển, những chiếc tàu của Mỹ quần thảo, truy đuổi ráo riết một chiếc tàu lạ (sau này, ông mới biết chiếc tàu lạ đó là Tàu C235 do anh hùng Nguyễn Phan Vinh làm thuyền trưởng). Đến khoảng 2 giờ 40 phút, từ trên núi Hòn Hèo, ông Lâm và những người trong gia đình nghe một tiếng nổ rất lớn ở khu vực mũi Bà Nam, mọi người nhìn xuống thì thấy có một chiếc tàu đang bốc cháy dữ dội, ánh lửa bùng sáng cả một vùng biển rộng lớn. Sáng ra, trên những ngọn cây, vải dù pháo sáng phủ trắng xóa. Những ngày sau đó, quân Mỹ cho gom thi thể của những chiến sĩ hải quân đã hy sinh lại đốt và chúng tiếp tục tổ chức các đợt truy lùng những chiến sĩ đang còn sống. Suốt gần 1 tháng, quân Mỹ liên tục tổ chức các đợt càn quét, truy tìm gắt gao như vậy. Nhưng sau khi quân Mỹ rút, người dân Ninh Vân đã xuống khu vực thi thể các chiến sĩ bị đốt để chôn cất và lập nơi thờ cúng. “Từ khi sự việc diễn ra, người dân Ninh Vân đã dành tình cảm tri ân lớn lao đối với sự hy sinh của các chiến sĩ trên Tàu C235. Không ai bảo ai, mọi người cùng nhau âm thầm chôn cất cẩn thận, dựng ngôi miếu nhỏ bằng gỗ để lấy chỗ thắp hương cho các liệt sĩ”, ông Lâm chia sẻ.

Ông Trà Thái Lâm kể lại cho phóng viên về sự kiện ngày 1-3-1968.

Với Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phan Nhạn (phường Phước Long, TP. Nha Trang), tuy năm nay đã 93 tuổi nhưng ông vẫn bồi hồi, xúc động khi nhắc về Ninh Vân, về Tàu C235 và anh hùng Nguyễn Phan Vinh. Từ năm 1962, ông Nhạn đã làm máy trưởng của tàu Phương Đông 2, là chiếc tàu thứ 2 chở vũ khí tiếp viện cho chiến trường miền Nam trên con đường Hồ Chí Minh trên biển huyền thoại. Sau đó, ông chuyển qua làm nhiệm vụ ở nhiều tàu khác để chở vũ khí vào khu vực Vũng Rô (Phú Yên), khu vực biển ở Bình Định… “Trong chuyến đi vào tháng 2-1968, có nhiều tàu cùng xuất phát tại những cứ điểm khác nhau và đưa hàng đến những địa phương khác nhau ở khu vực Nam Trung Bộ. So với các tàu đi trong đợt đó thì Tàu C235 được trang bị động cơ mạnh nhất, với 4 máy có tổng công suất 4.800 mã lực, nhưng trọng tải hàng hóa tàu vận chuyển lại ít nhất, chỉ 16 tấn so với những tàu khác là 50 tấn. Chính vì thế, tính cơ động của Tàu C235 rất cao, nên tàu được giao nhiệm vụ đưa hàng vào cho khu vực tỉnh Khánh Hòa, ở nơi có vị trí đón tàu tương đối phức tạp, nguy hiểm”, ông Phan Nhạn cho biết.

Sau ngày xuất ngũ, ông Phan Nhạn chọn phố biển Nha Trang làm nơi làm việc và sinh sống. Ông cũng tham gia Ban đại diện Hội Truyền thống đường Hồ Chí Minh trên biển tại tỉnh Khánh Hòa. Hàng năm, ông Nhạn lại tập hợp các thành viên trong ban đại diện và thân nhân của các chiến sĩ Tàu C235 thực hiện các chuyến đi đến Ninh Vân vào dịp kỷ niệm sự kiện Tàu C235. Mấy năm gần đây, do tuổi cao nên ông không đến được Địa điểm lưu niệm Tàu C235, nhưng trong lòng ông vẫn luôn nhớ và hướng về những đồng đội, những người chiến sĩ hải quân anh dũng năm xưa.

Thắp lửa truyền thống

Đến với Địa điểm lưu niệm Tàu C235, chúng tôi lại bồi hồi khi đọc những dòng chữ ghi lại câu chuyện cảm động về sự hy sinh anh dũng của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân - liệt sĩ Nguyễn Phan Vinh cùng các đồng đội Tàu C235. Theo đó, để tiếp tế cho quân và dân ta trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, Đoàn 125 đã chọn 4 tàu, trong đó có Tàu C235 sẵn sàng làm nhiệm vụ. Tàu C235 gồm 20 cán bộ, chiến sĩ do Trung úy Nguyễn Phan Vinh làm Thuyền trưởng và Trung úy Nguyễn Tương làm Chính trị viên. Ngày 6-2-1968, Tàu C235 chở 16 tấn vũ khí rời cảng ở căn cứ đi vào bến Hòn Hèo (thôn Đầm Vân - nay là thôn Tây, xã Ninh Phước). Ngày 1-3-1968, trên đường vào vận chuyển vũ khí, Tàu C235 bị lộ. Địch đã huy động lực lượng vây bắt với ý định bắt sống các thủy thủ trên tàu. Thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh đã mưu trí thả hàng an toàn và kịp thời cho nổ hủy tàu. Trong trận chiến ở bến Hòn Hèo, 14 cán bộ, chiến sĩ của tàu C235 đã hy sinh, 1 chiến sĩ bị bắt; 5 chiến sĩ được lực lượng ở bến tìm thấy chăm sóc, hồi phục sức khỏe rồi vượt Trường Sơn trở ra miền Bắc. Năm 1970, thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Tuổi trẻ Học viện Hải quân thả vòng hoa tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ hy sinh tại bến Hòn Hèo.

Ngày chúng tôi đến khu di tích quốc gia Địa điểm lưu niệm Tàu C235, tình cờ gặp nhóm bạn trẻ đang làm việc tại UBND xã Ninh Phước cũng đến đây để thắp nhang tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ. Qua câu chuyện với các thành viên trong nhóm, chúng tôi biết, từ lâu nơi đây đã trở thành địa điểm thường xuyên thăm nom, lui tới của người dân trong xã. Vào các dịp lễ, Tết, chính quyền và người dân đều đến đây dâng hương, dâng hoa. Nhiều ngư dân trước lúc đi biển dài ngày cũng ra đây thắp nhang cầu nguyện những điều tốt đẹp. Mỗi dịp gần đến ngày 1-3, đoàn viên trong xã lại đến để dọn dẹp, vệ sinh môi trường để việc đón tiếp các đoàn khách từ các nơi đến thăm được tươm tất, chu đáo. Anh Nguyễn Trung Hiếu - Bí thư Thị đoàn Ninh Hòa cho biết, hàng năm, thị đoàn cũng như các đoàn cơ sở đều tổ chức nhiều hoạt động dâng hương tưởng niệm tại Địa điểm lưu niệm Tàu C235 nhằm tưởng nhớ, tri ân các anh hùng, liệt sĩ. Các tổ chức đoàn cũng thường tổ chức kết nạp đoàn viên mới tại đây. Thông qua đó, góp phần phát huy giá trị lịch sử của di tích, vun đắp thêm lòng biết ơn, tự hào đối với công lao của thế hệ cha anh trong lòng thế hệ trẻ.

Các học viên Học viện Hải quân thành kính dâng hương, tri ân các anh hùng, liệt sĩ hy sinh tại bến Hòn Hèo.

Trong những đoàn đến với Địa điểm lưu niệm Tàu C235 dịp này, chúng tôi cũng gặp các học viên khóa 69, Tiểu đoàn 3, Học viện Hải quân. Từ nhiều năm nay, di tích quốc gia này là một địa chỉ đỏ để các lớp cán bộ, giảng viên, học viên của học viện đến học tập truyền thống, bày tỏ sự kính trọng đối với thế hệ đi trước. “Đến với Địa điểm lưu niệm Tàu C235, tôi được biết và có thêm bài học quý giá về lý tưởng cách mạng, tinh thần quyết đoán, quả cảm, đức hy sinh quên mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc của các thế hệ cha anh đi trước. Là một học viên Hải quân nhân dân Việt Nam, tôi sẽ ra sức thi đua học tập, lao động sáng tạo, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc”, học viên Dương Đức Vũ (ngành Thủy lôi - Chống thủy lôi, Học viện Hải quân) bày tỏ.

Mỗi dịp tháng 3 về, chúng ta lại cùng hướng tình cảm về những tấm gương hy sinh anh dũng của các chiến sĩ trên Tàu C235, để từ đó càng cảm phục sự mưu trí, dũng cảm của các thế hệ ông cha và càng trân quý hơn những phút giây thanh bình như ngày hôm nay. Bởi cuộc sống tươi đẹp hôm nay được xây đắp nên từ chính những hy sinh to lớn của biết bao người như anh hùng Nguyễn Phan Vinh và các chiến sĩ trên Tàu C235.

GIANG ĐÌNH - VĨNH THÀNH