VCCI: Cần làm rõ nhiều quy định về hỗ trợ kinh tế tư nhân

Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Nghị quyết 198/2025/QH15 về phát triển kinh tế tư nhân được Bộ Tài chính xây dựng nhằm cụ thể hóa các cơ chế, chính sách đặc biệt để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển, theo tinh thần của Nghị quyết số 198/2025/QH15 được Quốc hội ban hành ngày 17/5/2025.

Tuy nhiên, qua rà soát, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã chỉ ra nhiều điểm cần được hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi và hiệu quả.

Thủ tục hoàn tiền thuê đất còn mơ hồ

Một trong những vướng mắc được VCCI chỉ ra là quy định về hỗ trợ tiếp cận đất đai (Điều 4). Dự thảo nêu rằng chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp sẽ được hoàn trả tiền thuê đất từ ngân sách trung ương và địa phương.

Tuy nhiên, quy định này lại không nêu rõ thủ tục hoàn tiền. VCCI phân tích, điều này có thể khiến doanh nghiệp lúng túng, không biết phải thực hiện thủ tục với cơ quan nào và quy trình ra sao.

"Dưới góc độ của chủ đầu tư, họ chỉ cần biết sẽ được hoàn tiền từ ngân sách nhà nước. Việc phân chia nguồn tiền giữa trung ương và địa phương là nghiệp vụ nội bộ của cơ quan quản lý", văn bản của VCCI nêu rõ.

VCCI đưa ra một số góp ý cho Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Nghị quyết 198/2025/QH15 về phát triển kinh tế tư nhân.

Để tháo gỡ, VCCI đề nghị sửa đổi quy định theo hướng "hoàn trả từ nguồn ngân sách nhà nước" và bổ sung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục để doanh nghiệp dễ dàng thực hiện.

Đối với chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thuê nhà, đất là tài sản công (Điều 5), VCCI nhận thấy các quy định còn chưa rõ ràng. Cụ thể, dự thảo cho phép doanh nghiệp được giảm tiền thuê nhà nhưng lại thiếu hướng dẫn về trình tự, thủ tục để được hưởng ưu đãi này.

Bên cạnh đó, việc giao ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định trình tự cho thuê tài sản công có thể tạo ra sự chồng chéo, không thống nhất với quy định về phương thức niêm yết giá đã được nêu tại Nghị định 108/2024/NĐ-CP, gây khó khăn trong quá trình áp dụng.

Nhiều chính sách hỗ trợ khác cần được làm rõ

VCCI cũng góp ý chi tiết về nhiều nội dung quan trọng khác trong dự thảo. Cụ thể, về hỗ trợ khoa học, công nghệ (Điều 8), VCCI cho rằng cách tính lãi đối với phần Quỹ Phát triển khoa học công nghệ sử dụng sai mục đích là chưa hợp lý. Việc tính lãi từ khi trích lập Quỹ thay vì từ thời điểm chi sai mục đích sẽ gây thiệt thòi cho doanh nghiệp. Ngoài ra, chi phí đào tạo do doanh nghiệp lớn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ cần được tính trên chi phí thực tế, thay vì áp dụng quy định của Bộ luật Lao động vốn không phù hợp cho trường hợp này.

Về cung cấp nền tảng số miễn phí (Điều 9), dự thảo quy định Nhà nước sẽ cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, chữ ký số... cho doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và hộ kinh doanh. Tuy nhiên, lại không có hướng dẫn làm thế nào để các đối tượng này có thể tiếp cận và nhận được sự hỗ trợ này.

Về đào tạo miễn phí (Điều 10), dự thảo dẫn chiếu việc hỗ trợ đào tạo theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP. Tuy nhiên, Nghị định 80 chỉ áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, bỏ sót đối tượng là hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. VCCI đề nghị cần bổ sung quy định riêng cho các đối tượng này để đảm bảo chính sách bao trùm.

Về vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp (Điều 13), theo VCCI, quy định vai trò của các hiệp hội chỉ dừng ở mức "phối hợp" là chưa đủ. Để phát huy hiệu quả, cần xác định các hiệp hội là một chủ thể thực hiện hoạt động hỗ trợ và có cơ chế cấp ngân sách nhà nước để triển khai, giúp chính sách đến gần hơn với doanh nghiệp.

Về trách nhiệm của doanh nghiệp (Điều 14), yêu cầu doanh nghiệp "cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan hỗ trợ" là quá rộng và chưa rõ ràng. VCCI đề nghị hoặc bỏ quy định này, hoặc làm rõ loại thông tin và trường hợp cụ thể phải cung cấp để tránh bị lạm dụng.

Những ý kiến đóng góp của VCCI được kỳ vọng sẽ giúp cơ quan soạn thảo hoàn thiện dự thảo Nghị định, bảo đảm các chính sách hỗ trợ kinh tế tư nhân khi ban hành sẽ thực sự rõ ràng, minh bạch và dễ dàng đi vào cuộc sống, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của doanh nghiệp.

Thu An