VCCI: Các dự án nhà ở, khu đô thị từ 300 ha phải trình Thủ tướng là quá mức cần thiết

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có công văn gửi Bộ Tài chính góp ý sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư và Nghị định số 31/2021/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật này.

Theo VCCI, qua quá trình thực hiện và trước yêu cầu khai thông các điểm nghẽn, thúc đẩy môi trường đầu tư kinh doanh, Luật Đầu tư đã dần bộc lộ những hạn chế.

Đề xuất xem xét bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

Về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, theo quy định hiện nay, Nhà nước sẽ thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư đối với một số dự án, đây là căn cứ để lựa chọn nhà đầu tư và thực hiện các bước tiếp theo thực hiện dự án đầu tư.

VCCI cho biết đã nhận được nhiều kiến nghị, đề xuất từ các hiệp hội, doanh nghiệp và chuyên gia về việc xem xét bãi bỏ thủ tục này.

Cụ thể, Luật Đầu tư 2020 quy định các dự án như dự án đầu tư mới kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không, hay dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 300 ha trở lên hoặc quy mô dân số từ 50.000 người trở lên phải được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư.

VCCI cho rằng quy định này cần được cân nhắc lại ở một số điểm sau:

Thứ nhất, đối với dự án đầu tư mới kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không, VCCI nhận thấy việc yêu cầu phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ là chưa thực sự cần thiết và không hợp lý. Nguyên nhân là đây vốn đã là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và pháp luật chuyên ngành về hàng không dân dụng đã có các cơ chế kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn, an ninh cho hoạt động này.

Trong khi đó, Nhà nước đang có chính sách phát triển hàng không dân dụng theo hướng "tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân Việt Nam thuộc mọi thành phần kinh tế, tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài hợp tác, đầu tư trong lĩnh vực hàng không dân dụng”.

Với chính sách khuyến khích như vậy, việc yêu cầu thêm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ở cấp Thủ tướng Chính phủ có thể làm tăng thêm rào cản, khiến việc đầu tư trở nên khó khăn hơn cho các nhà đầu tư.

Kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không vốn là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Ảnh: TÚ UYÊN

Thêm vào đó, đây là loại dự án không yêu cầu sử dụng đất hoặc các nguồn lực đặc thù khác của Nhà nước và các yếu tố rủi ro (đặc biệt là rủi ro liên quan đến an toàn, an ninh hàng không) đã được kiểm soát chặt chẽ bởi pháp luật chuyên ngành. Do đó, VCCI cho rằng Nhà nước không cần thiết phải đánh giá, chấp thuận về chủ trương đầu tư đối với loại dự án này và đề nghị cân nhắc loại bỏ lĩnh vực này ra khỏi danh mục các dự án phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.

Thứ hai, đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị, đây là các loại hình dự án đang khá phổ biến, nhất là trong bối cảnh thị trường bất động sản phát triển và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng như hiện nay.

VCCI cho rằng việc quy định các dự án xây dựng nhà ở, khu đô thị có quy mô sử dụng đất trên 300 ha hoặc quy mô dân số trên 50.000 người phải trình lên Thủ tướng Chính phủ xin chấp thuận chủ trương đầu tư có thể là quá mức cần thiết. Quy định này có nguy cơ khiến cho việc triển khai các dự án đầu tư trong lĩnh vực này trở nên kéo dài và phức tạp hơn, ảnh hưởng đến tiến độ chung.

Cần xem xét lại điều kiện với kinh doanh vàng, bất động sản

Về các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, VCCI nhận định Luật Đầu tư được xem là luật gốc quy định và kiểm soát về điều kiện kinh doanh và ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện.

Tuy nhiên, thời gian qua, Luật Đầu tư chưa thực sự thể hiện được vai trò này một cách hiệu quả. Việc bổ sung các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện vào danh mục của Luật còn tương đối dễ dàng, và bản thân danh mục này cũng đang tồn tại nhiều ngành nghề chưa hợp lý.

Trong bối cảnh Nghị quyết số 68 ra đời với những đột phá về tư duy quản lý, VCCI cho rằng cần thiết phải xem xét lại cách thức kiểm soát điều kiện kinh doanh, ngành nghề kinh doanh có điều kiện và rà soát toàn diện danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh cũng như danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư.

Đối với danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, từ năm 2020 đến nay có xu hướng tăng lên về số lượng. Thực tế, mỗi ngành nghề kinh doanh có điều kiện quy định trong danh mục, khi được cụ thể hóa tại các luật chuyên ngành, lại có thể phát sinh thêm những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện “con”.

VCCI đề nghị cần xác định lại phạm vi của một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện cho hợp lý hơn như kinh doanh vàng; kinh doanh bất động sản. Ảnh minh họa

Vì vậy, số lượng ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên thực tế có thể lớn hơn con số 236 ngành nghề được quy định chính thức tại danh mục.

Để cắt giảm thực chất các điều kiện kinh doanh, VCCI đề nghị cần rà soát một cách tổng thể danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư. Trong đó, xem xét bãi bỏ các ngành nghề có thể kiểm soát hiệu quả bằng quy chuẩn kỹ thuật hoặc các biện pháp quản lý khác như kinh doanh đóng mới, cải hoán tàu cá; kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô; kinh doanh dịch vụ quản lý, vận hành cơ sở hỏa táng…

Đồng thời, bãi bỏ các ngành nghề có tính chất tương tự như một ngành nghề kinh doanh thông thường, không nhận thấy có mức độ tác động lớn đến các lợi ích công cộng như kinh doanh dịch vụ việc làm; kinh doanh dịch vụ cho thuê lại lao động; kinh doanh dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư…

Cuối cùng, VCCI đề nghị cần xác định lại phạm vi của một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện cho hợp lý hơn như kinh doanh vàng; kinh doanh bất động sản...

TÚ UYÊN