Văn hóa và du lịch - động lực thúc đẩy phát triển kinh tế

Hồ Xuân Hương - danh lam thắng cảnh cấp quốc gia

• TỪ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Nói đến Lâm Đồng, ai cũng nghĩ đến vùng đất có nhiều cảnh quan ngoạn mục, độc đáo, khác biệt. Đã thế, lại được sắp đặt bởi không gian vị trí địa lý nhiều lợi thế với sự ưu đãi của khí hậu ôn hòa. Chính yếu tố đó đã tạo nên ưu thế nổi trội về phát triển du lịch và hình thành các sản phẩm du lịch đa dạng từ vãn cảnh, nghỉ dưỡng, tìm hiểu văn hóa đến du lịch khám phá, du lịch mạo hiểm...

Với tỷ lệ che phủ rừng chiếm 53% diện tích tự nhiên, Lâm Đồng còn đang sở hữu Khu dự trữ sinh quyển thế giới Lang Biang, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà và Vườn quốc gia Cát Tiên tạo nên sự đa dạng sinh học cao và đặc trưng trên vùng đất bình sơn nguyên Nam Tây Nguyên này. Dựa trên yếu tố tự nhiên ấy, đến nay, Lâm Đồng đã và đang xây dựng hai khu du lịch được công nhận khu du lịch cấp quốc gia; 13 cảnh quan đẹp được công nhận là danh lam thắng cảnh cấp quốc gia, 5 danh lam thắng cảnh cấp tỉnh là những điểm đến yêu thích của du khách. Cùng với hệ thống hồ, thác, sông suối trải từ cao nguyên Lâm Viên xuôi xuống cao nguyên Di Linh còn là những vùng sản xuất nông nghiệp cao tạo ra các sản vật nông sản đa dạng, đặc trưng, riêng có trong cả nước - một trong các lợi thế để hình thành sản phẩm mới - du lịch canh nông.

• ĐẾN “SỨC MẠNH MỀM” VĂN HÓA

Nhìn lại một thập kỷ qua, việc “xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” sẽ cho ta thấy “bức tranh toàn cảnh văn hóa Lâm Đồng” cho đến thời điểm này. Bức tranh đó được đánh giá qua quá trình thực hiện những nhiệm vụ bao hàm: Xây dựng con người mới, môi trường văn hóa lành mạnh; văn hóa trong chính trị, kinh tế đi đôi với việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa, phát triển công nghiệp văn hóa và hội nhập quốc tế về văn hóa của Lâm Đồng những năm qua và những năm tiếp theo.

Sự phát triển toàn diện các giá trị và sức mạnh văn hóa, con người phù hợp xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế luôn được Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo, định hướng trong suốt quá trình phát triển. Theo đó, quan tâm xây dựng các chuẩn mực văn hóa con người Lâm Đồng đảm bảo hướng đến những giá trị chân, thiện, mỹ và ở hầu hết mọi mặt hoạt động văn hóa, giáo dục trở thành nhân tố bồi đắp giá trị cốt lõi này. Đồng thời, để tạo lập môi trường văn hóa lành mạnh, Lâm Đồng đã đẩy mạnh triển khai thực hiện các nội dung xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, trọng tâm là xây dựng gia đình, cộng đồng dân cư văn hóa; xây dựng nếp sống văn minh; nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hóa; tổ chức các phong trào văn hóa, văn nghệ nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho Nhân dân. Số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2011 - 2024, Lâm Đồng đã bố trí ngân sách đầu tư 13.865 tỷ đồng xây dựng các thiết chế văn hóa.

Mặt khác, Lâm Đồng triển khai thực hiện tốt chương trình mục tiêu phát triển văn hóa, tổ chức phục dựng một số lễ hội truyền thống nhằm phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Nhiều hoạt động văn hóa truyền thống được tổ chức rộng khắp góp phần khôi phục, bảo tồn và duy trì các trò chơi dân gian truyền thống của các dân tộc.

Hiện toàn tỉnh có 84 lễ hội truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số, trong đó 55 lễ hội đang được duy trì thường xuyên; đồng thời tiến hành phục dựng các lễ hội gồm: Lễ hội Pơthi, lễ hội Nhô Wèr, lễ Bok Chu-bur, các nghi thức cúng lúa rẫy, đưa lúa về kho, lễ sạ lúa, lễ bắt chồng và hình thành các câu lạc bộ đàn hát dân ca của người dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, Lâm Đồng hiện có 92 câu lạc bộ cồng chiêng với hơn 2.000 thành viên tham gia sinh hoạt, vừa góp phần bảo tồn di sản văn hóa thế giới, vừa là sản phẩm du lịch độc đáo thu hút du khách.

Lâm Đồng luôn chú trọng bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc bản địa; đầu tư, tôn tạo nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, phục dựng một số lễ hội truyền thống đặc sắc, nhất là tiếp tục phát huy các di sản được UNESCO công nhận như Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, tổ chức hiệu quả nhiều chuỗi sự kiện văn hóa, du lịch với quy mô cấp tỉnh, cấp quốc gia và khu vực đơn cử như Festival Hoa Đà Lạt.

Ngoài ra, Lâm Đồng còn quan tâm xây dựng, phát triển công nghiệp văn hóa, đầu tư phát triển những sản phẩm văn hóa phục vụ du lịch; từng bước phát triển các ngành như: Nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, thời trang, âm nhạc… gắn với việc quảng bá hình ảnh con người Lâm Đồng, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Đáng chú ý, chủ động xây dựng và triển khai chương trình hội nhập quốc tế, tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các lĩnh vực có lợi thế của tỉnh. Các hoạt động giao lưu văn hóa ngày càng hiệu quả góp phần nâng tầm vị thế, hình ảnh con người Đà Lạt - Lâm Đồng trên thế giới và khu vực. Đến nay, Lâm Đồng đã thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị với 6 địa phương nước ngoài bao gồm: Tỉnh Champasak và tỉnh Bolykhamxay (Lào), tỉnh Đông Flanders (Bỉ), vùng Occitanie (Pháp), TP Guri (tỉnh Gyeonggi, Hàn Quốc), TP Chuncheon (tỉnh Gangwon, Hàn Quốc) thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị với Lâm Đồng...

Riêng TP Đà Lạt được công nhận là Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực Âm nhạc, góp phần khẳng định vị thế là một thành phố có hoạt động âm nhạc phong phú, đa dạng và đặc sắc; là nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa âm nhạc, góp phần phát triển ngành công nghiệp văn hóa, du lịch và là cơ hội để quảng bá bản sắc văn hóa âm nhạc ra thế giới.

• VÀ GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN KINH TẾ

Với nhiều tiềm năng nổi bật về tài nguyên văn hóa phong phú, cảnh quan thiên nhiên đa dạng, khí hậu ôn hòa nêu trên, có thể nói văn hóa và du lịch Lâm Đồng đang đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cụ thể, năm 2024, Lâm Đồng đón khoảng 10 triệu lượt du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng, tăng 15,6% so với cùng kỳ năm trước; tổng doanh thu ước đạt 18.000 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Qua đó, ngành Du lịch Lâm Đồng đã tạo ra hàng chục ngàn việc làm trực tiếp và gián tiếp cho người dân địa phương. Chỉ tính riêng năm 2024, ngành Du lịch tại Lâm Đồng đã tạo ra khoảng 35.000 việc làm trực tiếp liên quan đến các dịch vụ du lịch. Không chỉ thu hút du khách trong và ngoài nước, từ sự phát triển du lịch còn kéo theo nhu cầu đầu tư vào hạ tầng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, khu vui chơi giải trí... Đến nay, Lâm Đồng đã thu hút 120 dự án đầu tư vào lĩnh vực du lịch với tổng số vốn đăng ký đầu tư hơn 47.830 tỷ đồng và đã thực hiện hoàn thành 40 dự án, trong đó 37 dự án đã đi vào hoạt động. Còn về cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật hiện Lâm Đồng có 112 khu, điểm tham quan tạo nên sự đa dạng, phong phú để xây dựng các tour, tuyến du lịch trên địa bàn tỉnh. Cùng với 3.178 cơ sở lưu trú du lịch với tổng số trên 43.600 phòng đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu du khách.

Tại cuộc hội thảo khoa học mới đây tổ chức tại Đà Lạt, theo GS.TS Nguyễn Văn Đính - Viện trưởng Viện Kinh tế du lịch, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng: Với những tiềm năng to lớn về cảnh quan thiên nhiên, khí hậu ôn hòa, di sản văn hóa đa dạng cùng hệ sinh thái nhân văn đặc sắc, Lâm Đồng - đặc biệt là TP Đà Lạt - đang khẳng định vị thế là một trung tâm du lịch và văn hóa hàng đầu khu vực Tây Nguyên cũng như cả nước. Du lịch không chỉ đóng vai trò là ngành kinh tế mũi nhọn mà còn là cầu nối góp phần gìn giữ, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, thúc đẩy giao lưu giữa các vùng, miền và quốc tế. “Việc phát triển du lịch gắn với văn hóa không chỉ giúp nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, mà còn góp phần xây dựng hình ảnh một Lâm Đồng năng động, thân thiện và giàu bản sắc trong quá trình hội nhập. Trong thời gian tới, định hướng phát triển văn hóa và du lịch, tỉnh Lâm Đồng cần lấy yếu tố “xanh - bền vững - bản sắc” làm trọng tâm, từ đó tạo dựng nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội toàn diện và lâu dài”, GS.TS Nguyễn Văn Đính cho hay.

XUÂN TRUNG