Vẫn còn tình trạng dùng quá nhiều thuốc không cần thiết trong bệnh viện

PGS.TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, Trưởng ban vận động thành lập Hội Dược sĩ bệnh viện Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề trên khi đề cập đến thách thức trong tình trạng sử dụng thuốc ở Việt Nam tại Đại hội Hội Dược sĩ bệnh viện Việt Nam, ngày 10/8.

Phó giáo sư Truyền lưu ý tình trạng mua bán thuốc không theo đơn, bệnh nhân tự sử dụng thuốc, lạm dụng kháng sinh đã ghi nhận nhiều năm qua.

"Cùng với đó là tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh và nhiễm khuẩn bệnh viện, hiện tượng dùng quá nhiều thuốc không cần thiết, tỷ lệ sai sót y khoa liên quan đến kê đơn, chỉ định và sử dụng thuốc vẫn còn là vấn đề ở các cơ sở điều trị và trong thói quen, hành vi sử dụng thuốc trong nhân dân", vị chuyên gia phát biểu.

Nghiên cứu trong điều trị nhiễm khuẩn gram âm đa kháng tại một bệnh viện tuyến tỉnh đăng trên tạp chí Y học Việt Nam năm 2021 cho thấy tỉ lệ phác đồ kháng sinh ban đầu không phù hợp là 35,8%; phần lớn bệnh nhân được thay đổi phác đồ điều trị ngay sau khi có kết quả kháng sinh đồ (64,9%) do tình trạng không cải thiện hoặc bệnh có diễn biến xấu hơn.

Tình trạng quá tải tại các cơ sở y tế, thiếu thiết bị xét nghiệm vi sinh, thiếu nhân viên được đào tạo chính quy về vi sinh và dược lâm sàng... cũng được xem là yếu tố khiến kháng kháng sinh trở nên nghiêm trọng.

Trong khi đó, theo các chuyên gia, tình trạng này làm cho việc lựa chọn kháng sinh theo kinh nghiệm càng khó khăn hơn, tỷ lệ thất bại cao. Nhiều bệnh lý nhiễm khuẩn vừa khó điều trị hơn, tốn kém hơn và kéo dài thời gian điều trị.

Tiến sĩ Cao Hưng Thái, Chủ tịch Hội Dược sĩ bệnh viện Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Võ Thu

Kháng kháng sinh được xem là một trong những thách thức về y tế lớn nhất toàn cầu. Ước tính đến năm 2050, trên toàn thế giới, số người chết vì kháng kháng sinh có thể lên tới 10 triệu người. Tại Việt Nam, tình trạng kháng kháng sinh đang ở mức báo động.

"Thực tế này đòi hỏi trong thời gian tới cần triển khai mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa hoạt động dược bệnh viện và dược lâm sàng ở Việt Nam", Phó giáo sư Truyền nhấn mạnh.

Tại Đại hội, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đề nghị một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà đội ngũ dược sĩ bệnh viện cần thực hiện là tư vấn sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và tuân thủ đúng các quy định pháp luật, bảo đảm người bệnh được tiếp cận thuốc hiệu quả, tránh lạm dụng hoặc dùng sai chỉ định. Bên cạnh đó, cần chủ động tham gia vào quá trình điều chỉnh nhân sự, sắp xếp nguồn lực phù hợp với yêu cầu chuyên môn và thực tiễn của từng cơ sở y tế.

Tiến sĩ Cao Hưng Thái, Chủ tịch Hội Dược sĩ bệnh viện Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030, cho biết Hội sẽ tổ chức các hoạt động đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, chuyên môn kỹ thuật; Xây dựng và ban hành các hướng dẫn chuyên môn, quy trình kỹ thuật dược áp dụng thực hiện trong Hội hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền ban hành làm cơ sở cho việc cung ứng và sử dụng thuốc an toàn hợp lý hiệu quả trong các cơ sở y tế; nghiên cứu ứng dụng công nghệ, AI trong quản lý sử dụng thuốc...

Võ Thu