VAMA: Đa phần ô tô hiện hành không đáp ứng tiêu chuẩn dự thảo mới

96% ô tô xăng hiện hành không đáp ứng tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu 4,83 lít/100km

Theo dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định về mức tiêu thụ nhiên liệu cho phương tiện giao thông đường bộ đưa ra mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ các xe ô tô bán ra phải đạt mức tiêu thụ trung bình 4,83 lít/100km.

Mục tiêu này được Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đánh giá là quá khắt khe, không phù hợp với phần lớn các mẫu xe ô tô xăng đang lưu hành trên thị trường. Thậm chí, nhiều mẫu xe hybrid (xe lai giữa động cơ xăng và điện) cũng không đáp ứng mức tiêu hao nhiên liệu này.

Nghiên cứu của VAMA đưa ra con số cụ thể rằng khoảng 96% xe ô tô xăng truyền thống và 14% xe ô tô hybrid không đạt tiêu chuẩn dự thảo đưa ra. Điều đó có nghĩa rằng số xe này sẽ phải dừng bán nếu quy định chính thức có hiệu lực.

Mục tiêu của tiêu chuẩn đưa ra là đến năm 2030, tức trong vòng 5 năm tới, các doanh nghiệp buộc phải tăng đột biến lượng các xe điện hóa, bao gồm xe thuần điện và xe hybrid lên 868%. Đây là điều dường như không tưởng do nằm ngoài khả năng của các nhà sản xuất ô tô.

Trong trường hợp các nhà sản xuất ô tô có thể nhanh chóng chuyển đổi cơ cấu sản xuất để đáp ứng tiêu chuẩn, thị trường cũng khó lòng điều chỉnh kịp, trong bối cảnh lưới điện và hạ tầng trạm sạc còn hạn chế.

Như vậy, quy định về mức tiêu hao nhiên liệu này sẽ đe dọa trực tiếp đến cả người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp và người lao động.

Để tránh kịch bản xấu xảy ra, VAMA kiến nghị giải pháp “mềm” hơn là đưa ra mức tiêu thụ nhiên liệu mục tiêu giảm dần qua các năm. Cụ thể, mức tiêu thụ nhiên liệu cho ô tô trung bình 6,7 lít/100km vào năm 2027, 6,5 lít/100km vào 2028, 6,3 lít/100km vào năm 2029 và 6 lít/100km vào năm 2030.

Kịch bản này sẽ hài hòa hơn giữa lợi ích của doanh nghiệp, người tiêu dùng nhưng vẫn đảm bảo thực hiện cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.

Dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định về mức tiêu thụ nhiên liệu cho phương tiện giao thông đường bộ được Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, nhằm thực hiện cam kết quốc gia về biến đổi khí hậu.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, thị trường ô tô con Việt Nam, đặc biệt là ô tô xăng, liên tục tăng trưởng, kéo theo lượng phát thải khí nhà kính phát sinh từ hoạt động giao thông ngày càng tăng, đe dọa đến khả năng thực thi cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.

Bản cập nhật đóng góp quốc gia tự nguyện (NDC) năm 2022 của Việt Nam chỉ ra, việc giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới là giải pháp có hiệu quả quan trọng, đóng góp hơn 34% tổng lượng phát thải giảm được trong ngành giao thông vận tải.

Dù vậy, quy định hiện hành chưa có giới hạn cụ thể về mức tiêu hao nhiên liệu và mức phát thải carbon đối với ô tô con.

Chỉ có Tiêu chuẩn quốc gia về giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu và phương pháp xác định cho ô tô con (TCVN 9854:2013) do Bộ Khoa học và công nghệ ban hành năm 2013 nhưng hiện nay không bắt buộc phải áp dụng.

Ngoài ra, phần lớn xe ô tô con dưới 9 chỗ đã đáp ứng được TCVN 9854:2013 trong giai đoạn 2016 – 2020, do đó việc tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn này không có hiệu quả thực tế, đòi hòi phải có tiêu chuẩn khắt khe hơn.

Hoàng Đông