Ứng xử lành mạnh trên không gian mạng

Bảo vệ bí mật nhà nước, nhưng cũng không lạm dụng dấu mật

Liên quan việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, lần này dự thảo Luật đã quy định về tổ hợp công nghiệp an ninh gồm những doanh nghiệp nòng cốt an ninh là hạt nhân, thành viên gồm có doanh nghiệp nhà nước, ngoài nhà nước, kể cả doanh nghiệp nước ngoài nếu đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn của tổ hợp công nghiệp an ninh. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ hợp công nghiệp an ninh.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý, có tình trạng “ký nhiều”, nhưng thực hiện còn hạn chế. Làm sao ký nhưng phải tổ chức hiện hiệu quả. Tất cả các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm tổ chức thực hiện các điều ước quốc tế. Như vậy, luật được ban hành nhằm đẩy mạnh tổ chức thực hiện các điều ước quốc tế.

Đồng thời, tiếp tục luật hóa các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia làm thành viên. Đây là trách nhiệm rất lớn của Quốc hội và Chính phủ. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu thực hiện giám sát việc thực hiện các điều ước quốc tế, nếu được tổ chức giám sát chung với các nước, nhằm tổ chức triển khai thực hiện được tốt hơn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng dành sự quan tâm đến dự án Luật An ninh mạng về trách nhiệm quản lý nhà nước, hiện còn quy định rải rác, do vậy đề nghị nghiên cứu chỉ nên quy định giao Chính phủ quy định chi tiết, đúng với tinh thần của Luật Tổ chức Chính phủ. Theo đó, nhiệm vụ, quyền hạn của các Bộ giao Chính phủ phân cấp, “Bộ nào có chuyên môn gì Chính phủ phân công cho phù hợp”, Quốc hội không quy định bộ A phải làm gì, bộ B phải làm gì trong dự thảo Luật.

Liên quan đến dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự án Luật đã quy định rất rõ tuyệt mật là gì, nhưng đề nghị cần phải cụ thể hơn nữa, tránh để lộ lọt. Đồng thời làm rõ khi lộ lọt thì như thế nào là đặc biệt nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và nghiêm trọng.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 12. Ảnh: Hồ Long

Dự thảo Luật đã phân rõ quyền, cơ quan nào, cấp nào được quyền quy định tuyệt mật, tối mật, mật và cơ quan nào được giải mật.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vấn đề đặt ra là làm thế nào để vừa bảo vệ được bí mật nhà nước và vẫn giải mật được ở mức độ nào để tổ chức thực hiện, những người nào được phép sao chụp, sao chép, giải mật để thực hiện. Việc giải quyết mối quan hệ này phải giao Chính phủ quy định.

“Có những nội dung giải mật là không còn mật, nhưng có nội dung giải mật không phải là hết mật, mà hạ cấp độ mật, có thể từ một văn bản tuyệt mật xuống tối mật hoặc mật”, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý và cho rằng, dự thảo Luật phải bảo vệ được bí mật nhà nước, nhưng cũng không lạm dụng dấu mật.

Thiết lập cơ chế tiếp nhận, phản hồi thông tin từ người dân về hành vi vi phạm an ninh mạng

Góp ý về dự án Luật An ninh mạng, ĐBQH Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) đề nghị làm rõ hơn khái niệm “bảo đảm an ninh dữ liệu” để tránh chồng chéo, mâu thuẫn với Luật An toàn thông tin mạng và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; cần nhấn mạnh nguyên tắc cân bằng giữa bảo đảm an ninh mạng và bảo vệ quyền riêng tư của công dân, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý nhà nước và quyền tự do cá nhân.

Về phòng ngừa, xử lý hành vi xâm nhập an ninh mạng, đại biểu Lương Văn Hùng thống nhất với quy định về việc ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, kích động chia rẽ dân tộc, tôn giáo, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu quy định rõ tiêu chí, quy trình xác định nội dung “xuyên tạc, sai sự thật” trong Luật để tránh tình trạng áp dụng tùy tiện, bảo đảm quyền tự do ngôn luận và phản biện xã hội của nhân dân theo Hiến pháp.

ĐBQH Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Về trách nhiệm của UBND các cấp, ĐBQH Lương Văn Hùng đề nghị bổ sung quy định về cơ chế phối hợp giữa UBND với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bảo đảm an ninh mạng ở cơ sở. Cần nghiên cứu thêm chính sách hỗ trợ đào tạo, tập huấn kỹ năng số cho cán bộ Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp để nâng cao vai trò giám sát và phản biện xã hội trong lĩnh vực an ninh mạng.

Lưu ý quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sử dụng không gian mạng còn mang tính khái quát, chưa thể hiện rõ trách nhiệm của chủ tài khoản trong trường hợp bị lợi dụng để thực hiện hành vi vi phạm, đại biểu Lương Văn Hùng đề nghị làm rõ nguyên tắc “chỉ xử lý khi có lỗi” và bổ sung nghĩa vụ thông báo kịp thời cho cơ quan chức năng khi phát hiện vi phạm. Bổ sung quyền của người sử dụng được tiếp cận, được biết, được khiếu nại khi dữ liệu cá nhân bị thu thập, xử lý trái phép.

Đồng thời, đề nghị thiết lập cơ chế tiếp nhận, phản hồi thông tin từ người dân về hành vi vi phạm an ninh mạng, nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp và tính minh bạch trong quản lý.

Đại biểu Lương Văn Hùng cũng đề nghị, ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung một điều quy định về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa, ứng xử lành mạnh trên không gian mạng; phát hiện, phản ánh, tố giác các hành vi vi phạm an ninh mạng nhằm góp phần củng cố “thế trận an ninh nhân dân trên không gian mạng” trong tình hình mới.

Liên quan đến Điều 28, dự thảo Luật Bảo vệ Bí mật nhà nước (sửa đổi) quy định về điều khoản chuyển tiếp có nêu:“Trường hợp thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước kết thúc trước thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành thì phải tiến hành gia hạn thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước theo quy định tại Điều 20 của Luật này tính từ thời điểm gia hạn”.

Theo ĐBQH Lương Văn Hùng, quy định như trên được hiểu là tất cả các trường hợp thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước kết thúc trước thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành đều phải tiến hành gia hạn bảo vệ bí mật nhà nước, như vậy là chưa hợp lý đối với các trường hợp đã hết thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước nhưng việc giải mật không gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Do đó, đại biểu đề nghị xem xét điều chỉnh, bổ sung như sau: “Trường hợp thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước kết thúc trước thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành thì phải tiến hành rà soát để thực hiện việc giải mật hoặc thực hiện việc gia hạn theo quy định tại Điều 20 nếu việc giải mật còn gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc…”.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng đề nghị, việc sửa đổi Luật Bảo vệ bí mật nhà nước phải hết sức tránh tình trạng lạm dụng dấu mật.

H.Ngọc