Ứng dụng công nghệ tạo đà cho hợp tác xã tại Nam Định vươn xa

Có thể khẳng định, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất đang tạo ra luồng gió mới cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã tại Nam Định. Đây được ví như giải pháp quan trọng mang lại hiệu quả kinh tế cao cũng như bước đột phá để đối chọi với bối cảnh cạnh tranh gay gắt và biến đổi khi hậu cực đoan. Đặc biệt, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất, nhiều sản phẩm của hợp tác xã tại Nam Định đã xây dựng được thương hiệu, từng bước khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong nước và quốc tế.

Sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo được Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát nuôi trồng theo mô hình khép kinh công nghệ cao. Ảnh: Nguyễn Văn Thành- Giám đốc Hợp tác xã Linh Phát

Là hợp tác xã có ngành nghề sản xuất chính là nuôi trồng, sản xuất các loại nấm; trong đó, sản phẩm chủ lực là nấm linh chi, nấm bào ngư, mộc nhĩ, nấm đông trùng hạ thảo và một số sản phẩm chế biến từ nấm, ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát ở thị trấn Cồn, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định cho biết đang mở rộng trồng thêm hàng loạt nấm mốc nhĩ, nấm bào ngư, nấm đông trùng hạ thảo với quy trình công nghệ khép kín từ nhân giống, nuôi trồng, sản xuất nấm sạch với nguyên liệu hữu cơ tự nhiên như mùn cưa, rơm rạ.

Theo anh Nguyễn Văn Thành, toàn bộ dây chuyền hệ thống sản xuất nấm sạch được đồng bộ từ nhà chứa nguyên liệu, nhà ủ, sàng lọc nguyên liệu, khu vực đóng bịch phôi giống nấm, buồng hấp thanh trùng, phòng sạch cấy phôi nấm sau khi hấp thanh trùng, khu sản xuất, khu sấy, đóng gói nấm.

Hiện tại, Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát đã có 3 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) gồm rượu linh chi, nấm linh chi, nấm bào ngư Linh Phát. Ngoài ra, hợp tác xã đã đăng ký tham gia thêm 3 sản phẩm tham gia OCOP là nấm đông trùng hạ thảo sấy khô kiểu thăng hoa, rượu đông trùng hạ thảo và trà nấm linh chi hòa tan.

Thống kê từ Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát, sản lượng nấm của hợp tác xã tăng qua từng năm. Mỗi năm hợp tác xã đã xuất bán ra thị trường khoảng 6 tấn nấm linh chi thương phẩm sấy khô, 80 tấn nấm bào ngư, 15 tấn mộc nhĩ, 12 tấn nấm mỡ và khoảng 700 lít rượu nấm linh chi, rượu đông trùng hạ thảo… Tổng doanh thu của hợp tác xã đạt 6,8 tỷ đồng, sau khi từ tất cả chi phí, hợp tác xã thu lãi hơn 1,3 tỷ đồng/năm.

Không những thế, để bà con thưởng thức nấm tươi và gia tăng sản xuất, chế biến các món ăn từ nấm, cuối năm ngoái hợp tác xã đã mở thêm Nhà hàng lẩu nấm Linh Phát ở ngay trung tâm thị trấn Cồn với quy mô lớn và tổ chức quy củ nên đã thu hút nhiều khách đến trải nghiệm ăn uống, hộ nông dân tới tham quan, học tập kinh nghiệm.

Đa dạng các sản phẩm được chế biến từ nấm của Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát. Ảnh: Nguyễn Văn Thành Hợp tác xã Dịch vụ Linh Phát

Tương tự, tháng 4/2025, Hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Minh Tân (Vụ Bản) đã được vinh danh là một trong số 100 hợp tác xã tiêu biểu trong cả nước vinh dự được trao giải thưởng “Ngôi sao Hợp tác xã - Coop Star Awards 2025”.

Với tổng diện tích sản xuất lúa hàng năm là 843ha, sau dồn điền đổi thửa, hợp tác xã đã quy hoạch được trên 100ha đất nuôi trồng thủy sản, đất trang trại gia trại và trên 80ha đất chuyên sản xuất lúa giống. Cùng đó, hợp tác xã dần hình thành các vùng chuyên sản xuất giống lúa thuần có giá trị kinh tế cao, vùng trình diễn giống lúa lai, lúa thuần có năng suất, chất lượng cao.

Ngoài ra, hợp tác xã còn tuyên truyền vận động nông dân phát huy lợi thế, cải tạo đồng ruộng, xây dựng mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật; chủ động liên hệ với cơ quan chức năng, ký hợp đồng với công ty giống trong và ngoài tỉnh khảo nghiệm, trình diễn giống lúa mới, sản xuất giống lúa thuần có chất lượng, năng suất cao nhằm nâng cao thu nhập cho hộ thành viên; đồng thời, phát triển kinh tế hợp tác xã.

Từng là vùng quê thuần nông với cây lúa là chủ lực, huyện Xuân Trường (Nam Định) đã và đang chuyển mình ngoạn mục trong tái cơ cấu nông nghiệp, đặc biệt là chuyển đổi cơ cấu cây trồng và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Từ những cánh đồng trũng thấp, nhiều vùng đất ở Xuân Trường đã trở thành nơi sản xuất nông sản chất lượng cao, gắn với chuỗi giá trị, thương hiệu, mang lại doanh thu tiền tỷ cho hợp tác xã, thành viên và nông dân liên kết trên địa bàn huyện.

Một trong những mô hình tiêu biểu cho chuyển đổi thành công là Hợp tác xã sản xuất nông nghiệp Hồng Phong (xã Xuân Hồng). Từ mô hình trồng rau nhỏ với vài thành viên, hợp tác xã đã mở rộng vùng sản xuất lên gần 30ha, chuyên canh các loại rau màu chất lượng cao như súp lơ xanh, cải ngọt, cà chua, bắp cải, được trồng theo hướng VietGAP và hữu cơ.

Đại diện Hợp tác xã sản xuất nông nghiệp Hồng Phong chia sẻ, hợp tác xã đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt, nhà lưới, nhà màng, sử dụng phân bón hữu cơ sinh học và phần mềm quản lý quy trình trồng trọt. Nhờ vậy, sản phẩm luôn đạt chất lượng cao, được các siêu thị lớn như Big C, VinMart, Bách Hóa Xanh đặt hàng thường xuyên.

Đáng lưu ý, mỗi năm hợp tác xã xuất ra thị trường trên 800 tấn rau các loại, doanh thu đạt hơn 4 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho gần 30 lao động với thu nhập 6–8 triệu đồng/người/tháng. Thành công của hợp tác xã sản đã trở thành động lực để nhiều thành viên mở rộng diện tích, tự tin áp dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp. Hơn nữa, trong quá trình chuyển đổi tại huyện Xuân Trường, người dân và các hợp tác xã còn sớm tiếp cận với giải pháp nông nghiệp công nghệ cao. Hệ thống nhà màng, nhà lưới, tưới nhỏ giọt tự động, sử dụng chế phẩm sinh học, thậm chí là ứng dụng điện thoại để theo dõi quy trình trồng trọt...

Cùng đó, nhiều hợp tác xã đang tích cực triển khai chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp và được hỗ trợ tập huấn sử dụng sổ tay điện tử, phần mềm truy xuất nguồn gốc, và tham gia sàn thương mại điện tử. Nhiều hợp tác xã đã có mã QR cho từng lô hàng, tạo lòng tin với người tiêu dùng.

Thu hoạch trứng gà tại trang trại gia đình ông Lương Xuân Bắc, xã Trực Hưng (Trực Ninh, Nam Định). Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN

Không chỉ là những trường hợp đơn lẻ, thời gian qua nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Nam Định đã dần bắt nhịp với xu hướng sản xuất hiện đại, chuyển đổi sản xuất ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Đây là kết quả của các chính sách hỗ trợ đi đúng hướng của địa phương, cùng sự đồng hành của Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nam Định và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.

Cụ thể, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nam Định đã ký chương trình phối hợp triển khai thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về phát triển hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, hợp tác xã liên kết gắn với tiêu thụ sản phẩm, hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao.

Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 19 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, 63 hợp tác xã đã xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp.

Để thúc đẩy các mô hình liên kết sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị sản phẩm, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nam Định đã trực tiếp hỗ trợ thành công nhiều mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực. Đơn cử như Hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Toàn Thắng (Hải Hậu) với mô hình chuỗi giá trị gạo đặc sản “Tám xoan bao tử”; Hợp tác xã sản xuất kinh doanh, dịch vụ nuôi trồng thủy sản Xuân Hòa (Xuân Trường) xây dựng chuỗi giá trị cá lăng; Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp và cơ khí Xuân Tiến (Xuân Trường) với mô hình chuỗi giá trị cho sản phẩm bánh đa nem và mì gạo…

Đặc biệt, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nam Định vừa tiếp tục ký hợp tác với Tổ chức phát triển Hà Lan Agriterra tư vấn, hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị cho đội ngũ cán bộ xây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới gắn xây dựng chuỗi giá trị hiệu quả cho 3 hợp tác xã tại các huyện Ý Yên, Nam Trực và Nghĩa Hưng giai đoạn 2023-2026.

Đến nay, toàn tỉnh có 1 hợp tác xã và 1 doanh nghiệp của tỉnh là đầu mối kết nối sản xuất gắn với chuỗi giá trị chế biến, tiêu thụ lúa gạo với trên 30 hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn. Ngoài ra, 63 hợp tác xã đã xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới các hợp tác xã tại Nam Định sẽ tiếp tục chú trọng liên kết với doanh nghiệp và kinh tế hộ để hình thành, phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nông, lâm, thủy sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ; phấn đấu mỗi năm xây dựng được từ 2-3 chuỗi giá trị hàng hóa chủ lực mới.

Hợp tác xã Sản xuất và kinh doanh hoa, cây cảnh Nam Phong, xã Nam Phong, thành phố Nam Định. Ảnh: Nguyễn Lành-TTXVN

Đại diện Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (VCA) cho hay: Thông qua Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nam Định, VCA cũng thực hiện nhiều chương trình hỗ trợ nhằm hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng cao năng lực quản lý.

Hàng năm, các cơ quan trực thuộc VCA đã tổ chức hàng trăm khóa đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các cán bộ quản lý và thành viên của hợp tác xã. Điều này giúp các hợp tác xã cải thiện quản lý, áp dụng các kỹ thuật sản xuất tiên tiến và nâng cao năng lực cạnh tranh. Mặt khác, VCA cũng tổ chức các sự kiện kết nối cung cầu, hội chợ triển lãm, tạo cơ hội cho các hợp tác xã giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ…góp phần đưa các hợp tác xã phát triển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và bền vững.

Uyên Hương/Bnews/vnanet.vn