Ứng dụng công nghệ nâng giá trị cho ngành chăn nuôi

Ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi

Chiếm hơn 1/4 tỷ trọng ngành nông nghiệp, chăn nuôi Việt Nam đã có những bước tiến nổi bật đặc biệt là việc ứng dụng khoa học công nghệ trong chăn nuôi đã góp phần gia tăng giá trị cho ngành. Tại nhiều địa phương đã phát triển các mô hình chăn nuôi và nuôi trồng ứng dụng công nghệ cao, hướng tới nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, hình thành vùng sản xuất chăn nuôi tập trung phù hợp với xu hướng tái cơ cấu ngành, từng bước đưa chăn nuôi, thủy sản ra ngoài khu dân cư.

Điển hình như tại thành phố Hà Nội, ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) Hà Nội cho biết, Hà Nội đã phát triển các mô hình chăn nuôi và nuôi trồng ứng dụng công nghệ cao, hướng tới nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, hình thành vùng sản xuất chăn nuôi tập trung phù hợp với xu hướng tái cơ cấu ngành, từng bước đưa chăn nuôi, thủy sản ra ngoài khu dân cư. Toàn thành phố hiện có 557 trang trại sử dụng công nghệ chuồng kín, 26 trang trại ứng dụng dây chuyền cho ăn uống tự động, 200 trang trại bán tự động, 35 trang trại nuôi trên sàn nhựa, đệm lót sinh học...

Cũng theo ông Tường, việc ứng dụng công nghệ cao vào quản lý dịch bệnh, truy xuất nguồn gốc, chế biến sâu và phát triển thương hiệu được xem là chìa khóa giúp Hà Nội không chỉ tự chủ nguồn cung, mà còn đủ sức cạnh tranh với các vùng chăn nuôi lớn khác trong nước. Với nền tảng đó, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành trung tâm chăn nuôi chất lượng cao của cả nước.

Tương tự tại thành phố Cần Thơ đại diện Sở NNMT cho biết, ngành chăn nuôi đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng đến sản xuất hàng hóa lớn, ứng dụng công nghệ cao và tuân thủ chặt chẽ quy trình an toàn sinh học. Công tác phòng, chống dịch bệnh luôn được đặt lên hàng đầu, bảo vệ nguồn cung thực phẩm sạch, ổn định cho người dân và phục vụ xuất khẩu.

Không chỉ chú trọng năng suất, Cần Thơ mới còn hướng tới chăn nuôi xanh, tuần hoàn, tận dụng phụ phẩm và xử lý chất thải hiệu quả. Nhiều trang trại đầu tư hệ thống biogas, máy sấy phân, kết hợp ủ men vi sinh để tạo phân hữu cơ bón cho cây trồng, giúp giảm ô nhiễm và tăng giá trị kinh tế.

Việc ứng công nghệ sinh học trong chăn nuôi được xem là giải pháp then chốt để nâng giá trị cho ngành chăn nuôi. Ảnh: Chu Khôi

Các mô hình chăn nuôi kết hợp trồng trọt, thủy sản theo hướng tuần hoàn đang được ngành nông nghiệp khuyến khích mở rộng, đặc biệt ở các vùng nông thôn ven sông. Đây được xem là giải pháp giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn chăn nuôi xanh và bền vững mà các thị trường xuất khẩu yêu cầu.

Khoa học công nghệ là chìa khóa

Bên cạnh những kết quả đạt được theo đánh giá của Bộ NNMT ngành chăn nuôi vẫn đứng trước nhiều thách thức. Đại diện Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ NN&MT), ông Đinh Viết Tú cho biết, ngành chăn nuôi Việt Nam đóng góp 25 – 27% GDP nông nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực cho hơn 100 triệu dân và hàng triệu nông hộ.

Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2025 đã chứng kiến nhiều biến động về giá cả và dịch bệnh. Dù tình hình dịch tả lợn châu Phi đã giảm trong hai tháng gần đây, nguy cơ tái phát vẫn tiềm ẩn, đặc biệt ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chưa đảm bảo an toàn sinh học. Ngoài ra, chi phí thức ăn chăn nuôi chiếm tới 70% tổng giá thành sản xuất, phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu. Hệ thống sản xuất còn thiếu đồng bộ, liên kết chuỗi giá trị hạn chế, và quy mô sản xuất vẫn chủ yếu ở mức nhỏ lẻ, gây khó khăn trong việc áp dụng công nghệ hiện đại. Những yếu tố này đặt ra yêu cầu cấp bách cho việc tái cơ cấu và tìm kiếm giải pháp đột phá.

Trước những thách thức hiện hữu, việc ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số được xem là trụ cột chính để ngành chăn nuôi vượt qua khó khăn, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Trưởng phòng Giống vật nuôi, Cục Chăn nuôi và Thú y Phạm Kim Dung, đề xuất cần tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các giống vật nuôi có khả năng kháng bệnh tốt hơn, thích nghi hiệu quả với khí hậu khắc nghiệt và biến đổi. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, nâng cao tỷ lệ sống và chất lượng sản phẩm. Cùng với đó là đầu tư chuồng trại thông minh và tiết kiệm năng lượng, xây dựng chuồng trại kiên cố, áp dụng công nghệ điều hòa vi khí hậu giúp vật nuôi ổn định sức khỏe, giảm stress do thời tiết, từ đó tăng năng suất. Việc tích hợp các hệ thống cho ăn, uống tự động và kiểm soát môi trường bằng công nghệ số cũng là yếu tố quan trọng.Ngoài ra, cần phát triển công nghệ xử lý chất thải và quản lý môi trường; thiết lập hệ thống cảnh báo sớm và chuyển đổi số toàn diện; hợp tác quốc tế và chia sẻ dữ liệu;..

Tại thành phố Hà Nội, ông Tạ Văn Tường cho biết, giai đoạn 2025 - 2030, chăn nuôi Hà Nội sẽ từng bước giảm quy mô đàn gia súc, gia cầm theo tốc độ đô thị hóa. Phát triển chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản gắn với ứng dụng công nghệ cao, nuôi tuần hoàn, nuôi theo chuỗi giá trị, nuôi hữu cơ thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, Hà Nội sẽ tập trung phát triển nông nghiệp công nghệ cao có chọn lọc, đến năm 2030 hình thành được 2 khu nông nghiệp công nghệ cao.Bên cạnh đó, Hà Nội đẩy mạnh việc xây dựng và hình thành các vùng chăn nuôi tập trung đáp ứng các tiêu chí chăn nuôi công nghiệp hiện đại, chăn nuôi liên kết, chăn nuôi tuần hoàn, chăn nuôi gắn liền với hoạt động giết mổ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, an toàn sinh học gắn với du lịch sinh thái, kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ môi trường sinh thái.

Khanh Lê