Ứng dụng chuyển đổi số trong phòng, chống tội phạm ở vùng biên

Cán bộ Đồn BP Dào San hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng định danh và xác thực điện tử VNeID. Ảnh: Duẩn Đức

Nâng cao năng lực số - “vũ khí mềm” của lực lượng Biên phòng

Ngay sau Hội nghị triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” và tập huấn kiến thức, kỹ năng CĐS do Bộ Chỉ huy BĐBP Lai Châu tổ chức, Đồn BP Dào San là đơn vị tiên phong cụ thể hóa phong trào này thành các hoạt động thực tiễn gắn với nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự trên địa bàn. Gần 50 cán bộ, chiến sĩ, quân nhân dự bị và cán bộ xã đã được tập huấn về cách sử dụng các nền tảng số để tăng cường giám sát, phản ứng nhanh, nâng cao hiệu quả công tác nghiệp vụ.

Các buổi tập huấn không chỉ tập trung vào kỹ năng hành chính số, mà còn hướng tới ứng dụng công nghệ trong công tác phòng, chống tội phạm: Từ việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT để tra cứu thông tin, xây dựng nội dung tuyên truyền cho đến sử dụng phần mềm phát thanh tự động, định vị địa lý. Các công cụ số trở thành “vũ khí mềm” giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao cảnh giác, phản ứng nhanh trước các dấu hiệu bất thường trên biên giới.

Thiếu tá Sùng A Hùng, Chính trị viên phó Đồn BP Dào San chia sẻ: “Việc 100% cán bộ, chiến sĩ thành thạo sử dụng thiết bị số là bước đi quan trọng không chỉ giúp cho việc tác nghiệp hiệu quả, mà còn chủ động nắm bắt tình hình trong bối cảnh tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi”.

Thượng tá Trương Minh Đức, Chỉ huy trưởng BĐBP Lai Châu cho biết, thời gian tới, BĐBP tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo các đồn BP đa dạng hóa hình thức tuyên truyền phong trào “Bình dân học vụ số”; đẩy mạnh kết nối, xã hội hóa để tặng điện thoại thông minh cho người dân khu vực biên giới. Từ đó, góp phần thúc đẩy CĐS, xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số trên địa bàn. Hiện nay, BĐBP tỉnh đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền, vận động và kết nối với các đơn vị, nhà hảo tâm để tặng điện thoại thông minh và các vật dụng thiết yếu cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo. Việc làm này không chỉ giúp nâng cao tỷ lệ người dân sử dụng thiết bị số, mà còn chung tay với chính quyền các cấp thực hiện an sinh xã hội, đảm bảo “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Huy động sức dân - đấu tranh tội phạm từ cộng đồng

Một trong những bước đột phá đáng ghi nhận là việc BĐBP Lai Châu tích cực vận động, hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ để hình thành “mạng lưới an ninh nhân dân số”. Với các chiến dịch như “Bình dân học vụ số”, cán bộ Biên phòng không chỉ giúp bà con vùng cao tiếp cận dịch vụ công, mà còn trang bị cho họ kỹ năng tố giác tội phạm, cung cấp thông tin an toàn, hiệu quả.

Đặc biệt, sáng kiến “Hòm thư điện tử ẩn danh” được triển khai dưới hình thức mã QR dán tại các địa điểm công cộng, giúp người dân tố giác hành vi phạm pháp như buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép, trộm cắp, tàng trữ ma túy... thông qua biểu mẫu điện tử mà không cần khai danh tính. Đây được xem là giải pháp đột phá trong phòng ngừa tội phạm, nhất là ở những khu vực mà người dân còn tâm lý e ngại khi tiếp xúc với cơ quan chức năng.

“Chúng tôi nhận được nhiều phản ánh quý giá từ người dân thông qua mô hình này. Đó là nguồn tin đầu vào vô cùng quan trọng trong việc xác lập chuyên án, điều tra, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trên biên giới” - Thiếu tá Sùng A Hùng khẳng định.

Trong bối cảnh các loại tội phạm như mua bán người, đưa dẫn người xuất, nhập cảnh trái phép, tội phạm mạng... đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để đối phó với cơ quan chức năng, thì việc nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho người dân nơi biên giới càng trở nên cấp thiết. Nhờ được hướng dẫn sử dụng định danh điện tử VNeID, truy cập thông tin chính thống, sử dụng các nền tảng tương tác, người dân có thể chủ động phòng ngừa rủi ro, không bị lừa đảo qua mạng xã hội, không trở thành nạn nhân của những chiêu trò dụ dỗ “việc nhẹ, lương cao”.

Bên cạnh đó, việc phổ cập kỹ năng số cho lực lượng dân quân tự vệ, cán bộ xã và thanh niên địa phương còn giúp xây dựng mạng lưới phòng, chống tội phạm toàn diện từ cơ sở. Cán bộ, chiến sĩ BĐBP Lai Châu thực sự đã trở thành “hạt nhân số” trong thế trận an ninh nhân dân hiện đại, linh hoạt và sâu rộng.

Theo Thượng tá Trương Minh Đức, trong thời gian tới, các đồn BP sẽ nhân rộng các mô hình CĐS gắn với công tác đảm bảo an ninh trật tự, nhất là tại các địa bàn phức tạp. Việc kết nối với các doanh nghiệp, tổ chức xã hội để tặng điện thoại thông minh cho người dân không chỉ góp phần thu hẹp khoảng cách số, mà còn hỗ trợ lực lượng Biên phòng nắm tình hình nhanh chóng, kịp thời.

“CĐS chính là công cụ hỗ trợ hiệu quả để BĐBP nâng cao chất lượng công tác nghiệp vụ cơ bản, sớm phát hiện các dấu hiệu tội phạm từ cơ sở, xử lý tình huống từ xa, từ sớm, từ cơ sở” - Thượng tá Trương Minh Đức nói.

Khi công nghệ được sử dụng đúng cách, kết hợp chặt chẽ giữa ý Đảng và lòng dân, giữa “nền tảng số” và “mạng lưới an ninh nhân dân”, đó chính là bức tường vững chắc chặn đứng mọi âm mưu xâm phạm chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Hoàng Vân