Ukraine: Mỹ gây sức ép buộc ông Zelensky sớm nói 'đồng ý' với kế hoạch hòa bình

Sau nhiều tuần ngoại giao cường độ cao, phía Ukraine vẫn tin rằng một số nội dung của kế hoạch hiện tại có lợi cho Moscow và Washington đang gây sức ép với Kiev mạnh hơn nhiều so với với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Một quan chức Mỹ phủ nhận điều này, khẳng định Washington cũng đã yêu cầu ông Putin giảm bớt các yêu cầu của mình. Trong bối cảnh đó, ông Zelensky tuần này liên tục gặp lãnh đạo các nước châu Âu, những người thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ và trấn an rằng Ukraine không cần phải nhượng bộ ông Putin hay ông Trump.

Tổng thống Ukraine gặp các nhà lãnh đạo Anh, Đức và Pháp ở London ngày 8/12. Ảnh: Reuters

Các cuộc đàm phán hiện xoay quanh hai vấn đề then chốt: đó là việc Nga yêu cầu Ukraine nhượng lại toàn bộ vùng Donbass, bao gồm cả các khu vực mà các lực lượng của Moscow chưa kiểm soát và yêu cầu của Ukraine đối với những đảm bảo an ninh mạnh mẽ từ phía Mỹ nhằm ngăn ngừa nguy cơ Nga tấn công trong tương lai.

Một quan chức Ukraine cho rằng, Mỹ đưa ra đề xuất bất lợi hơn cho Kiev sau cuộc gặp kéo dài 5 giờ giữa 2 cố vấn của ông Trump là Steve Witkoff và Jared Kushner với Tổng thống Putin tại Điện Kremlin tuần trước. Trong cuộc điện đàm 2 giờ với ông Zelensky hôm 6/12, hai đặc phái viên Mỹ được cho là muốn nghe một câu trả lời “đồng ý” rõ ràng từ Tổng thống Ukraine. Quan chức này mô tả rằng phía Mỹ dường như đang cố thuyết phục Ukraine chấp nhận mong muốn của Nga về việc kiểm soát toàn bộ Donbass và cũng như hy vọng ông Zelensky chấp thuận ngay trong cuộc trao đổi này.

Cuộc điện đàm trên diễn ra sau 3 ngày thảo luận căng thẳng giữa ông Witkoff, ông Kushner và các cố vấn của Tổng thống Zelensky tại Miami. Dù đã đạt được một số tiến triển, cả hai bên đều thừa nhận chưa có đột phá về vấn đề lãnh thổ hay các bảo đảm an ninh. Tổng thống Trump sau đó nói rằng các nhà đàm phán của Ukraine “rất thích” kế hoạch của Mỹ, đồng thời bày tỏ thất vọng khi biết ông Zelensky chưa đọc bản đề xuất. Ông cũng tuyên bố Nga “hài lòng” với kế hoạch này, dù các quan chức Nga cho biết họ vẫn có nhiều điểm không đồng ý.

Theo cả quan chức Mỹ và Ukraine, Tổng thống Zelensky nói rằng ông chỉ nhận được một phần tài liệu đề xuất khoảng một giờ trước cuộc điện đàm và chưa kịp đọc. Một quan chức Mỹ tỏ ra khó hiểu vì tài liệu đã được gửi một ngày trước đó, trong khi phía Ukraine giải thích rằng một số văn bản đã đến vào ngày hôm trước, nhưng nhiều tài liệu quan trọng khác chỉ được cung cấp ngay trước khi cuộc điện đàm diễn ra. Quan chức Ukraine cho biết dự thảo mới của Mỹ đưa ra các điều kiện khắt khe hơn, bao gồm những yêu cầu lớn hơn về lãnh thổ, vấn đề kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và để ngỏ nhiều câu hỏi quan trọng về bảo đảm an ninh. Quan chức này nhấn mạnh các nội dung về lãnh thổ vẫn cần thảo luận sâu hơn, bao gồm ai kiểm soát khu vực nào, lực lượng nào rút đi và nếu Ukraine rút khỏi giới tuyến thì làm thế nào để đảm bảo Nga cũng rút khỏi đây và không tiếp tục giao tranh.

Dù vậy, phía Mỹ được cho là vẫn hy vọng ông Zelensky sẽ đồng ý qua điện thoại. Một quan chức Mỹ bác bỏ lập luận trên, khẳng định bản dự thảo hiện tại được xây dựng dựa trên nhiều đề xuất của Ukraine và cho biết ông Witkoff cùng ông Kushner đã thúc ép Tổng thống Putin tiếp nhận một số yêu cầu của Kiev. Tuy nhiên, toàn bộ sự việc tiếp tục cho thấy mức độ thiếu tin cậy giữa chính quyền ông Zelensky và chính quyền ông Trump, bất chấp hàng giờ thảo luận giữa hai bên.

Ngày 8/12, Tổng thống Zelensky gặp lãnh đạo Anh, Pháp và Đức tại London nhằm thể hiện lập trường chung đối với kế hoạch do Mỹ đề xuất. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh rằng “chúng ta có rất nhiều lợi thế trong tay”, còn Thủ tướng Đức Friedrich Merz bày tỏ sự hoài nghi với một số chi tiết trong các tài liệu từ phía Mỹ và khẳng định châu Âu sẽ luôn sát cánh cùng Ukraine. Sau London, ông Zelensky tiếp tục chuyến thăm đến Brussels và Rome.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: Axios