Ukraine bất an khi ông Trump lên kế hoạch gặp ông Putin lần nữa

Tổng thống Mỹ Donald Trump một lần nữa nhắm đến việc chấm dứt xung đột ở Ukraine, tuyên bố sẽ có một cuộc khác với Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi hội nghị thượng đỉnh ở Alaska hôm 15/8 không đạt được tiến triển. Thông tin về cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ được ông Trump công bố sau hơn 2 giờ đồng hồ nói chuyện với ông Putin hôm qua (16/10), như một phần của kế hoạch mới nhằm mang lại hòa bình cho cuộc xung đột mà ông từng tuyên bố sẽ giải quyết trong vòng một ngày.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp ở Alaska hôm 15/8. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, quyết định này của ông Trump được cho là cũng làm giảm bớt áp lực đang gia tăng lên Tổng thống Putin trong những tuần gần đây khi ông chủ Nhà Trắng bày tỏ sự thất vọng vì nhà lãnh đạo Nga trì hoãn việc chấm dứt xung đột.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có giọng điệu ngày càng nồng ấm hơn đối với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong những tuần gần đây khi ông tỏ ra lạnh nhạt với ông Putin - một sự thay đổi rõ rệt so với cách ông ứng xử với nhà lãnh đạo Ukraine hồi đầu năm, bao gồm cả việc công khai khiển trách ông Zelensky tại Phòng Bầu dục vào tháng 2/2025.

Nhưng điều đáng lo ngại hơn cả đối với ông Zelensky là việc ông Trump hôm qua (16/10) tỏ ra lưỡng lự về cả khả năng triển khai tên lửa Tomahawk tầm xa cũng như việc Thượng viện Mỹ thúc đẩy trừng phạt Nga.

"Chúng tôi cũng cần tên lửa Tomahawk cho chính mình", ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục. "Vì vậy, tôi không biết chúng tôi có thể làm gì về điều đó". Về các lệnh trừng phạt, ông cho biết việc Đảng Cộng hòa thúc đẩy các biện pháp trừng phạt mới cứng rắn "có thể không phải là thời điểm hoàn hảo, nhưng nó có thể xảy ra trong một hoặc hai tuần nữa".

Cả Ukraine và Nga đều tìm cách tận dụng đà tiến của ông Trump sau hội nghị thượng đỉnh Gaza chấm dứt giao tranh giữa Hamas và Israel - mặc dù với hai mục đích trái ngược nhau. Ông Zelensky tin rằng sự thất vọng ngày càng tăng của ông Trump đối với ông Putin có thể khiến nhà lãnh đạo Mỹ hành động mạnh tay hơn với Nga, đáp ứng lời kêu gọi hỗ trợ phòng không và cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk...

Tuy nhiên, Tổng thống Trump vẫn chưa ký phê chuẩn việc cấp những khoản viện trợ này cho Ukraine và Tổng thống Putin trong cuộc điện đàm với ông Trump đã cảnh báo rằng việc ông Trump làm như vậy "sẽ gây tổn hại đáng kể đến quan hệ giữa hai nước, chưa kể đến triển vọng cho một giải pháp hòa bình", theo thông cáo của Điện Kremlin.

Sergey Radchenko, một nhà sử học về Chiến tranh Lạnh và là giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp Johns Hopkins nhận định, việc Tổng thống Trump đồng ý tổ chức một cuộc gặp khác là "gần như liều lĩnh" vì hội nghị thượng đỉnh Alaska hồi tháng 8 đã không đạt được thỏa thuận nào bất chấp tất cả những ồn ào. Ông nói rằng điều cần thiết là kết hợp áp lực với ngoại giao.

"Tôi thấy rất nhiều nỗ lực đối thoại", Radchenko nói. "Tôi vẫn chưa thấy áp lực tối đa".

Bà Maria Snegovaya, nghiên cứu viên cao cấp về Nga và Âu Á thuộc Chương trình Châu Âu, Nga và Âu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế đánh giá, sau cuộc điện đàm mới nhất, Moscow đã thành công trong việc làm trì hoãn khả năng Mỹ chuyển giao các vũ khí mà Ukraine khẩn thiết yêu cầu, đồng thời làm giảm áp lực đe dọa trừng phạt.

Vì sao Budapest được chọn?

Địa điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa ông Trump và ông Putin - Budapest - cũng có thể bị các đồng minh châu Âu hoài nghi, cho rằng nhà lãnh đạo Nga đang cố gắng gây chia rẽ Mỹ và châu Âu.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã trở thành mục tiêu chỉ trích dữ dội từ các đồng minh Liên minh châu Âu (EU) và NATO vì duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga. Điều này bao gồm việc lên tiếng phản đối các lệnh trừng phạt của EU đối với Moscow, phản đối chuyển giao vũ khí cho Ukraine và ràng buộc Hungary vào một hợp đồng khí đốt dài hạn với Nga.

Tổng thống Trump đã đặt gánh nặng lên châu Âu, yêu cầu cắt đứt mọi nguồn cung cấp năng lượng từ Nga như một điều kiện tiên quyết để Mỹ áp dụng các biện pháp cứng rắn đối với Nga. Tuy nhiên, sau khi Liên minh châu Âu (EU) cắt giảm mạnh việc mua dầu khí của Nga kể từ khi bắt đầu cuộc chiến với Ukraine, Hungary đã trở thành một trong số ít quốc gia trong khối này tiếp tục phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ Nga.

Bất chấp những căng thẳng ở châu Âu, ông Trump từ lâu đã coi Thủ tướng Hungary Viktor Orban là một đồng minh thân cận trên trường quốc tế, một phần trong nhóm nhỏ các nhà lãnh đạo nước ngoài ủng hộ Phong trào MAGA. Do đó, Tổng thống Mỹ có thể coi Budapest là một vùng đất thân thiện cho một hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Nga.

Nhà lãnh đạo Hungary cho biết trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X rằng các công tác chuẩn bị cho "hội nghị thượng đỉnh hòa bình Mỹ-Nga" đang được tiến hành, đồng thời nói thêm rằng "Hungary là hòn đảo của HÒA BÌNH!".

Hùng Cường/VOV.VN (biên dịch) Nguồn: Bloomberg