UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu Trang Trại Việt tháo cạn nước trong tất cả các hồ chứa

Khu vực Dự án của Công ty Trang Trại Việt, xã Tuy Phong

Theo đó, hồ chứa nằm trong Dự án Nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình VAC tại xã Phong Phú, huyện Tuy Phong (cũ) của Công ty TNHH Thương mại Trang trại Việt Phong Phú, đã được UBND tỉnh cấp Quyết định chủ trương đầu tư tháng 4/2018.

Quy mô dự án có tổng diện tích 346,6ha gồm: khu trại gà; khu sản xuất, xử lý phân vi sinh; khu nhà trồng trồng trái cây, rau sạch, nông sản; khu giết mổ gia cầm, đóng gói thành phẩm; khu xử lý thức ăn cho gà; đường giao thông, sân bãi nội bộ, cây xanh cảnh quan.

Dự án của Công ty Trang Trại Việt ta xã Tuy Phong có tổng diện tích 346,6 ha

Về thuê đất, Công ty TNHH Thương mại Trang trại Việt Phong Phú đã được UBND tỉnh Bình Thuận (trước sắp xếp) cho thuê đất tháng 4/2019. Sở Tài nguyên và Môi trường đã bàn giao khu đất tại thực địa ngày tháng 5/2019 và cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Mục đích sử dụng là đất nông nghiệp khác, thời hạn sử dụng đến ngày 10/4/2068, bằng hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm.

Dòng nước mạnh, chảy xiết trong đêm 1/11 khiến một mảng núi bị xé toạc

Ngày 17/1/2025, UBND tỉnh Bình Thuận (trước sắp xếp) ban hành quyết định gia hạn thời gian thuê đất đối với Dự án Nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình VAC tại xã Phong Phú, huyện Tuy Phong của Công ty TNHH Thương mại Trang trại Việt Phong Phú. Theo đó, được gia hạn sử dụng đất 24 tháng kể từ ngày ban hành quyết định.

Sau lũ, nhà dân vùng hạ du bị thiệt hại

Về đánh giá tác động môi trường, Dự án Nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình VAC tại xã Phong Phú, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận đã được UBND tỉnh Bình Thuận (trước sắp xếp) phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường ngày 18/12/2017, với phạm vi sử dụng đất 346,6ha.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận, ngày 2/8/2024, sở đã chủ trì, phối hợp với các sở ngành, địa phương và công ty kiểm tra thực địa. Tại thời điểm kiểm tra, ghi nhận công ty đã đào 6 ao (trong đó có 3 ao tích trữ nước, thả cá) và mương dẫn nước 2km, cùng một số hạng mục khác.

Hiện trường vùng hạ du sau lũ quét ở thôn 2, xã Tuy Phong

Việc Công ty Trang Trại Việt đã đào 6 ao (trong đó có 3 ao tích trữ nước, thả cá) thuộc Dự án Nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình VAC tại xã Phong Phú, huyện Tuy Phong, không có trong chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Bình Thuận; không có trong nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, không thuộc nội dung giấy phép xây dựng số do UBND huyện Tuy Phong cấp.

Sau khi khoanh vùng vị trí các ao chứa hiện hữu của Công ty Trang Trại Việt thì ao chứa nước lớn nhất có diện tích khoảng 20ha, chiều sâu trung bình là 4,5m, dung tích khoảng 900.000m3. Đối chiếu với việc phân loại đập, hồ chứa nước theo Nghị định số 114 của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước thì ao chứa nêu trên thuộc hồ chứa nước vừa.

Do vậy, yêu cầu về thiết kế, thi công xây dựng đập, hồ chứa nước theo Nghị định số 114 phải đáp ứng yêu cầu quy định tại Điều 17 Luật Thủy lợi. Việc bố trí tổng thể và thiết kế kết cấu đập phải tạo thuận lợi cho công tác quản lý an toàn đập, ứng cứu đập khi xảy ra sự cố và bảo trì, nâng cấp, sửa chữa khi công trình bị hư hỏng. Quy trình vận hành cửa van, quy trình bảo trì cho từng hạng mục công trình phải được lập, phê duyệt cùng với hồ sơ thiết kế và bàn giao cho chủ quản lý đập, hồ chứa nước khi bàn giao đưa công trình vào khai thác.

Đối với cửa van của tràn xả lũ vận hành bằng điện phải có ít nhất hai nguồn điện, trong đó có một nguồn bằng máy phát điện dự phòng. Bố trí thiết bị quan trắc công trình đập, hồ chứa nước theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành và quy định của pháp luật có liên quan. Đối với đập, hồ chứa nước có cửa van điều tiết lũ phải lắp đặt hệ thống giám sát vận hành; thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du đập; thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực hồ chứa nước. Đối với đập, hồ chứa nước lớn có tràn tự do phải lắp đặt thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du đập; thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực hồ chứa nước. Đối với đập, hồ chứa nước vừa, nhỏ có tràn tự do. Tuy nhiên, qua kiểm tra ngày 2/11/2025 thì Công ty Trang Trại Việt chưa cung cấp bất kỳ tài liệu nào nêu trên.

Lực lượng vũ trang giúp dân khắc phục hậu quả sau lũ quét

Trước đó, như Báo Lâm Đồng đã thông tin, chiều 1/11, trên địa bàn xã Tuy Phong xảy ra mưa lớn kéo dài. Lượng nước từ dọc núi Đá Ông đổ xuống kênh liên hồ Suối Măng - Cây Cà, cùng nước từ suối Tân Lai dâng cao, khiến lưu lượng nước đổ về khu vực thôn 2, xã Tuy Phong tăng mạnh, chảy xiết. Cùng thời điểm, bờ ao ngăn nước của Công ty Trang Trại Việt bị vỡ, khiến dòng nước và bùn đất tràn xuống vùng hạ du gây thiệt hại lớn.

Gia đình em Lê Nguyễn Bích Th. nghe tiếng nước lũ lớn kéo về thì hốt hoảng chạy ra khỏi nhà (nhà cách khu vực bờ tràn Tân Lai khoảng 100m để tháo chạy. Tuy vậy, nước lũ kéo về lớn và đột ngột nên cuốn trôi hết các thành viên trong gia đình. May mắn cha mẹ em đã bám được vào các cây cối bị cuốn trôi trên đường và nhờ người dân khu vực gần đó cứu sống. Riêng em Th. bị nước cuốn ra xa cách nhà khoảng 500m, tử vong và được người dân tìm kiếm, phát hiện vào lúc 5 giờ sáng ngày 2/11.

Ngay trong sáng ngày 2/11, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hồ Văn Mười đã dẫn đầu đoàn công tác đến hiện trường nơi xảy ra sự cố thăm hỏi, động viên gia đình nạn nhân; đồng thời chỉ đạo các cơ quan có liên quan và chính quyền địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả.

Từ thực trạng và vụ việc trên, UBND tỉnh yêu cầu Công ty Trang Trại Việt khẩn trương khắc phục hậu quả đối với các hộ dân bị ảnh hưởng vùng hạ du. Yêu cầu công ty này thực hiện bơm tháo cạn nước của tất cả các ao, hồ chứa trong khu vực dự án. Sau khi hoàn tất việc tháo cạn, công ty phải phá bỏ toàn bộ đập ngăn nước nhằm tránh tái diễn sự cố tương tự.

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức điều tra toàn diện nguyên nhân gây vỡ ao, hồ chứa, kiểm tra tính pháp lý đối với các ao, hồ chứa nước tại dự án Trang Trại Việt có phương án xử lý theo quy định.

Hữu Phúc