UAV - 'Lực lượng cứu hộ mới' cho người dân vùng thiên tai lũ lụt

UAV của CT UAV vận chuyển nhu yếu phẩm đến bà con vùng bị lũ lụt tại thôn Quy Hậu, Tuy Hòa (Phú Yên cũ). (Ảnh: CT UAV)

Thời gian gần đây, các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên liên tiếp hứng chịu những đợt mưa lũ khắc nghiệt, gây ngập sâu, sạt lở và cô lập nhiều khu dân cư. Hàng nghìn người dân mất liên lạc, thiếu lương thực, nước sạch, trong khi lực lượng cứu hộ gặp nhiều khó khăn do đường xá bị phá hủy, nước dâng quá nhanh.

Trong tình cảnh ngặt nghèo ấy, một giải pháp công nghệ tưởng như chỉ phục vụ nông nghiệp hay giám sát công trình lại bất ngờ trở thành 'cứu cánh' đó là triển khai UAV để tiếp vận nhu yếu phẩm và hỗ trợ cứu người.

Ngày 21/11 vừa qua, hình ảnh chiếc drone tải trọng 100kg bay chao đảo trong màn mưa trắng xóa tại xã Ea Ô (Đắk Lắk), thả phao cứu sinh cho một người đàn ông đang bám víu vào bụi cây giữa dòng nước xiết, đã gây xúc động mạnh trên mạng xã hội. Nhưng đằng sau khoảnh khắc ấy là một cuộc giải cứu mang tính bước ngoặt - lần đầu tiên một thiết bị bay dân dụng được tận dụng để cứu người theo đúng nghĩa đen.

Ngay sau đó, chính chiếc UAV này tiếp tục thực hiện hàng chục chuyến bay vận chuyển lương thực đến 19 hộ dân đang bị cô lập trong thôn 6. Những bao gạo, thùng mì, nước uống được thả đúng vị trí, giúp người dân tạm thời vượt qua những ngày không còn lối thoát.

Các UAV của CT UAV xác định vị trí người dân cần giúp đỡ và vận chuyển nhu yếu phẩm tại xã Hòa Xuân Đông (Phú Yên cũ). (Ảnh: CT UAV)

Không chỉ ở Đắk Lắk, nhiều đội cứu hộ tư nhân và doanh nghiệp công nghệ cũng đồng loạt đưa UAV vào tâm lũ ở các tỉnh Nam Trung Bộ. Trong đêm mưa gió, những chiếc xe địa hình trang bị ống thở, chở theo hàng loạt UAV nặng nhẹ khác nhau, lội qua vùng nước sâu để tiến vào vùng Nam Trung Bộ, cứu trợ người dân tại các điểm ngập sâu…

Ba chiếc UAV của CT UAV hoạt động liên tục xuyên đêm, bay thấp qua từng mái nhà ngập sâu, thả phao, dây thừng, sữa, mì gói… Trong bối cảnh điện thoại mất sóng, pin cạn kiệt, chính chiếc loa gắn trên drone phát ra hướng dẫn đã góp sức cùng những lực lượng cứu hộ hỗ trợ người dân

Đoàn đã triển khai UAV để đưa đồ cứu trợ khẩn cấp cần thiết đến các hộ dân đang bị cô lập trong tâm lũ. (Ảnh: CT UAV)

Đoàn cứu trợ đã phối hợp với Tỉnh ủy và địa phương Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa để tiếp tế bà con, trực tiếp trao gạo, nước sạch, nhu yếu phẩm cần thiết.

Đặc biệt, tại những khu vực ngập sâu của tỉnh Đắk Lắk như phường Tuy Hòa, xã Hòa Thịnh, xã Hòa Xuân Đông… đoàn đã triển khai UAV để đưa đồ cứu trợ khẩn cấp cần thiết đến các hộ dân đang bị cô lập trong tâm lũ.

Anh Phan Văn Hán - Giám đốc Hỗ trợ kỹ thuật của CT UAV dẫn đầu đoàn, ngậm ngùi chia sẻ: "Chúng tôi chỉ tiếc là chưa thể làm được nhiều hơn cho bà con. Giá như chúng tôi có thể phát triển kịp thời loại UAV có thể phát wifi, sạc nhanh di động, thì sẽ hỗ trợ được bà con tại vùng bị mất sóng, để họ có thể liên lạc với gia đình, kêu gọi được cứu trợ vào những lúc nguy cấp. Đội ngũ chúng tôi đang làm ngày đêm, đẩy nhanh việc phát triển UAV thế hệ mới chuyên dùng cho công tác ứng phó thảm họa như các loại UAV kén nổi siêu nặng có thể cứu được nhiều người hoặc nền tảng Quốc gia kết hợp giữa vệ tinh - UAV - truyền thông đa phương tiện để cảnh báo sớm mọi nguy cơ lở đất, lũ lụt, động đất, dịch bệnh, tắc nghẽn… thì thiệt hại của Quốc gia và nhân dân sẽ giảm đi rất nhiều."

Tại Khánh Hòa, Viettel - đơn vị viễn thông sở hữu hệ thống UAV vận tải đã triển khai 4 drone vận chuyển lương thực vào các khu vực bị chia cắt. Song song, họ kích hoạt phương án đảm bảo thông tin quy mô lớn: huy động gần 6.000 máy phát điện cơ động, hàng trăm bộ đàm, điện thoại vệ tinh và xe phát sóng để phục vụ chỉ huy ứng cứu.

5 thiết bị drone vận chuyển hàng cứu trợ cho bà con phường Bắc Nha Trang và Tây Nha Trang, xã Diên Điền và Bác Ái Tây, đây là những khu vực ngập sâu khó tiếp cận bằng xuồng và cano. (Ảnh: Viettel)

Tính đến thời điểm cao nhất, các drone của Viettel đã thực hiện hơn 300 chuyến bay, vận chuyển gần 3 tấn hàng hóa thiết yếu cho người dân hai phường Bắc và Tây Nha Trang cùng nhiều xã bị cô lập ở Khánh Hòa và Ninh Thuận.

Trong đợt lũ lịch sử tại tỉnh Thái Nguyên cuối tháng 10 vừa qua, các thiết bị UAV của Viettel thực hiện 200 lượt vận chuyển nhu yếu phẩm (tương đương 5 tấn hàng hóa) và 30 lượt dẫn đường, giúp lực lượng cứu hộ xác định tuyến tiếp cận nhanh nhất đến các khu vực ngập sâu thuộc địa bàn xã Nga My.

Cũng vào cuối tháng 10/2025, trước tình hình mưa lớn kéo dài gây ngập lụt và chia cắt nhiều khu dân cư tại Đà Nẵng, lực lượng Phòng thủ khu vực 3 - Trà My đã khẩn cấp sử dụng máy bay không người lái (drone) để vận chuyển hàng cứu trợ đến người dân bị cô lập tại các xã Trà My, Trà Tân đảm bảo an toàn tuyệt đối trong điều kiện nước lũ chảy xiết.

Những câu chuyện thực tế từ miền Trung - Tây Nguyên cho thấy UAV đang vượt qua vai trò ban đầu để trở thành một phương án cứu nạn đột phá, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến thiên tai ngày càng khó lường.

Tại Việt Nam, UAV đã đi từ "sân chơi" công nghệ sang ứng dụng thực tiễn trong nhiều lĩnh vực như giám sát an ninh, nông nghiệp thông minh, đo đạc bản đồ,...

Việc ứng dụng UAV trong cứu hộ, cứu nạn tại Việt Nam trong nhiều tình huống khẩn cấp thực tế đã chỉ ra tiềm năng hiệu quả nếu có thể phát triển và ứng dụng rộng rãi.

Trong tương lai gần, khi được chuẩn hóa, ứng dụng rộng rãi UAV sẽ có tiềm năng là "cánh tay nối dài" của lực lượng cứu hộ giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ hàng triệu người dân tại các vùng thường xuyên hứng chịu bão lũ./.

(Vietnam+)