Tuyên Quang: Nỗ lực giảm tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Đẩy mạnh tuyên truyền, thay đổi nhận thức cộng đồng

Thời gian qua, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai nhiều giải pháp nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, trong đó công tác tuyên truyền được xác định là giải pháp trọng tâm. Cơ quan công tác dân tộc tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các kế hoạch thực hiện dự án, tiểu dự án về giảm thiểu tảo hôn, kết hôn cận huyết, trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân.

Bên cạnh đó, lực lượng tuyên truyền viên, báo cáo viên pháp luật và cán bộ làm công tác dân tộc cũng được tập huấn nghiệp vụ nhằm đảm bảo hiệu quả truyền thông tại cơ sở. Việc kiểm tra, đánh giá định kỳ cũng được triển khai để kịp thời điều chỉnh, bổ sung nội dung tuyên truyền phù hợp với từng địa bàn.

Tại Trường PTDT Nội trú ATK Sơn Dương, công tác tuyên truyền đã được Đoàn trường tích cực triển khai thông qua các hình thức đa dạng như hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề dưới cờ, tổ chức câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, phối hợp tổ chức khám sức khỏe miễn phí và truyền thông trực quan bằng pano, áp phích… Nhờ đó, học sinh – đoàn viên, thanh niên có thêm kiến thức và kỹ năng để nhận diện, phòng tránh nguy cơ tảo hôn, kết hôn cận huyết.

Trường PTDT Nội trú ATK Sơn Dương tổ chức khám sức khỏe định kỳ năm học 2023 - 2024 cho học sinh của nhà trường. Ảnh minh họa

Tại xã Kiến Thiết, huyện Yên Sơn - nơi có hơn 2/3 dân số là người Mông sinh sống, công tác tuyên truyền đến từng hộ gia đình đang từng bước phát huy hiệu quả. “Gia đình tôi luôn nhắc nhở các con phải đủ tuổi mới được kết hôn. Nếu chưa đủ tuổi thì nhất quyết không đồng ý”, ông Khẩu Seo Lù, một người dân trong xã, chia sẻ.

Giảm dần tỷ lệ tảo hôn nhờ các giải pháp đồng bộ

Theo thống kê từ Ban Dân tộc tỉnh Tuyên Quang, giai đoạn 2021–2023, tỷ lệ tảo hôn trong vùng dân tộc thiểu số của tỉnh giảm từ 3,6% xuống còn 3,2%, tương đương mức giảm 0,4%. Cụ thể, trong tổng số 12.197 cặp kết hôn ở khu vực dân tộc thiểu số và miền núi, có 390 cặp được xác định là tảo hôn. Riêng quý I/2024, ghi nhận 31 cặp tảo hôn trên địa bàn.

Năm 2024, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về hôn nhân – gia đình tại các xã có đông đồng bào dân tộc sinh sống như Kiến Thiết, Trung Minh… Nội dung pháp luật được lồng ghép trong các hoạt động sinh hoạt cộng đồng, hội thi, phiên tòa giả định, chương trình ngoại khóa tại trường học… Các hình thức tuyên truyền được đổi mới theo hướng gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với đặc điểm văn hóa của từng địa phương.

Cán bộ Trạm Y tế xã tuyên truyền đến người dân về tác hại và hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Song song với tuyên truyền, tỉnh cũng tăng cường xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp tảo hôn, nhằm nâng cao tính răn đe và từng bước đẩy lùi tình trạng này. Những nỗ lực không ngừng, đặc biệt tại các địa phương vùng cao đang góp phần bảo vệ quyền lợi của người dân, nhất là phụ nữ và trẻ em, đồng thời hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Để tiếp tục giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết, tỉnh Tuyên Quang sẽ tăng cường vai trò lãnh đạo, quản lý và nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, tổ chức đoàn thể trong việc thực hiện công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Việc tuyên truyền, giáo dục cần được đẩy mạnh và đổi mới phương pháp, nội dung phù hợp với từng địa bàn. Đồng thời, các chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số cần được lồng ghép hiệu quả với các hoạt động hỗ trợ trẻ em và gia đình.

Tỉnh cũng cần tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành và cơ quan liên quan nhằm tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tư vấn và cung cấp thông tin cho người dân. Các hoạt động cần bảo đảm tính toàn diện, đồng bộ và hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi trong cộng đồng, từng bước xóa bỏ các hủ tục lạc hậu.

Đan Tâm