Tuyến đường sắt đi qua 10 tỉnh thành phía Bắc dự kiến tổng mức đầu tư gần 184 nghìn tỷ đồng

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh sẽ đi qua 10 tỉnh, thành phố phía Bắc. (Ảnh minh họa)

Cục Đường sắt Việt Nam vừa trình Bộ Giao thông vận tải phê duyệt quy hoạch cho tuyến đường sắt này. Theo quy hoạch, tuyến bắt đầu từ tỉnh Lào Cai, kết nối với đường sắt Trung Quốc, và kết thúc tại ga Cái Lân (thành phố Hạ Long, Quảng Ninh). Toàn tuyến sẽ đi qua 10 tỉnh, thành phố như: Lào Cai (64,82km), Yên Bái (76,95km), Phú Thọ (60,05km), Vĩnh Phúc (41,75km), Hà Nội (40,93km), Bắc Ninh (40,93km), Hưng Yên (18,57km), Hải Dương (40,97km), Hải Phòng (81,66km) và Quảng Ninh (36,62km).

Tuyến đường sắt này sẽ có 41 ga, trong đó ga Lào Cai vừa là ga lập tàu vừa là ga liên vận quốc tế. Bốn ga chính phục vụ hàng hóa sẽ bao gồm: Cảng Lạch Huyện, Nam Đồ Sơn, Nam Đình Vũ và Đình Vũ.

Riêng đoạn đi qua thành phố Hải Phòng sẽ có nhiều nhánh phụ kết nối với các cảng quan trọng như: Cảng Lạch Huyện (46,25km), cảng Nam Đồ Sơn (12,63km) và cảng Đình Vũ (7,88km). Đoạn đi qua Quảng Ninh sẽ bao gồm một tuyến đường sắt mới dài 25,95km và một tuyến hiện hữu dài 10,67km.

Dự án có tổng cộng 145 cầu với chiều dài 106,628km, vượt qua các con sông lớn như: Sông Hồng, sông Lô và sông Bạch Đằng. Đồng thời, sẽ có các cầu vượt đường bộ quan trọng kết nối với các cao tốc Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Hải Phòng và Hải Phòng - Quảng Ninh. Trên tuyến cũng sẽ có 42 hầm với tổng chiều dài 23,281km, chủ yếu nằm trong địa phận Lào Cai và Yên Bái.

Theo ước tính, chi phí đầu tư cho toàn tuyến đến năm 2050 khoảng 183.856 tỷ đồng, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng là 24.065 tỷ đồng; chi phí xây dựng và thiết bị chiếm 110.138 tỷ đồng; các chi phí khác là 16.194 tỷ đồng và chi phí dự phòng là 33.551 tỷ đồng. Để đáp ứng nhu cầu sử dụng đất cho đường đơn, giai đoạn đến năm 2050 cần khoảng 3.267ha, với dự kiến bổ sung thêm 366ha sau năm 2050 khi chuyển sang đường đôi.

Lộ trình phát triển của dự án bao gồm việc triển khai xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đến năm 2030, trong khi đoạn Hải Phòng - Quảng Ninh sẽ được xem xét thực hiện sau năm 2030. Đến năm 2030, đoạn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng sẽ hoàn thành với tuyến đường đơn, được điện khí hóa và có khổ 1.435mm.

Do đó, tư vấn lập quy hoạch dự kiến phân kỳ đầu tư: Giai đoạn 1 (trước năm 2030, giai đoạn thi công) tổng nhu cầu vốn là 160.770 tỷ đồng, trong đó: Chi phí giải phóng mặt bằng 24.065 tỷ đồng, chi phí xây dựng và thiết bị 104.631 tỷ đồng, chi phí khác 15.299 tỷ đồng, chi phí dự phòng 16.775 tỷ đồng. Giai đoạn 2 (sau năm 2030, giai đoạn hoàn thiện, quyết toán) tổng nhu cầu vốn là 23.086 tỷ đồng.

Cục Đường sắt Việt Nam đã kiến nghị ưu tiên phân bổ ngân sách Trung ương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để đáp ứng nhu cầu vốn cho dự án. Đồng thời, nguồn vốn vay ưu đãi cũng được đánh giá là giải pháp đột phá cho các dự án quy mô lớn có tính lan tỏa, đặc biệt là các tuyến đường sắt huyết mạch Bắc - Nam và Đông - Tây.

Ngoài ra, Cục Đường sắt cũng đề xuất khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các phương tiện vận tải, kho bãi, phương tiện xếp dỡ và các công trình hỗ trợ khác nhằm tạo ra sự phát triển bền vững cho ngành đường sắt. Các mô hình đầu tư xã hội hóa và chính sách khung cũng cần được hoàn thiện để thu hút nguồn lực từ khu vực tư nhân vào phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt.

Diệu Linh