Tuồn lậu UAV vào sâu lãnh thổ đối phương - chiến thuật mới của chiến tranh hiện đại

Tòa nhà bị phá hủy sau vụ oanh kích của Israel xuống Tehran. THX/TTXVN

Hoạt động tình báo và chiến dịch ngầm từ lâu đã là một phần của chiến tranh, nhưng việc sử dụng chúng để chế tạo hoặc triển khai thiết bị bay không người lái (UAV) sát thương sâu trong lòng địch là một chiến thuật mới mẻ.

Theo tờ New York Times (Mỹ), trường hợp của Iran là một ví dụ điển hình. Ngày 13/6, thiết bị bay không người lái Israel đã tấn công nhiều mục tiêu trong lãnh thổ Iran.

Ông Assaf Orion, Tướng Israel về hưu kiêm chuyên gia tại Viện Washington về Chính sách Cận Đông, đánh giá rằng chính cách tiếp cận này đã giúp Israel chiếm ưu thế trong đòn tấn công quy mô rộng vào Iran “vì nó xuất phát từ phía sườn trái”. Ông Orion cho biết: “Điều này có nghĩa là Iran không chỉ phải hướng về phía Tây để xem điều gì sắp xảy ra mà còn cần phải chú ý vào bên trong lãnh thổ”.

Chi tiết về hoạt động bí mật này vẫn được Israel giữ kín để bảo vệ phương thức tình báo và nguồn cung cấp thông tin mật. Một số quan chức Israel cho biết nước này đã dành nhiều năm âm thầm chuẩn bị công phu.

Các chuyên gia tin rằng một số thiết bị bay không người lái được sử dụng trong chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” là loại bốn cánh quạt, bao gồm một số cánh quạt tương đối nhỏ nhưng có thể mang theo bom hoặc vũ khí khác.

Thủ tướng Netanyahu đã so sánh cuộc tấn công bí mật này với vụ việc nổ máy nhắn tin và bộ đàm tại Liban vào năm ngoái, chủ yếu nhắm vào Hezbollah. Các cuộc tấn công bằng máy nhắn tin và điện đàm được cho là kết quả của chiến dịch tình báo cực kỳ tinh vi của Israel trong nhiều năm, với lực lượng Hezbollah bị lừa mua các thiết bị đã bị can thiệp này. Sau vụ việc khoảng 10 ngày, Israel bắt đầu không kích Liban, khiến nhiều nhân vật cấp cao của Hezbollah, bao gồm cả thủ lĩnh Hassan Nasrallah, thiệt mạng. Vào cuối tháng 11/2024, Hezbollah đã ký một thỏa thuận ngừng bắn với Israel.

Các chuyên gia tình báo cũng đề cập đến vụ việc tại Liban, sau cuộc tấn công bất ngờ của thiết bị bay không người lái Ukraine vào mục tiêu quân sự Nga. Đài Al Jazeera dẫn thông báo từ Bộ Quốc phòng Nga xác nhận Ukraine đã tiến hành tấn công bằng thiết bị bay không người lái nhắm vào các sân bay quân sự của Nga vào ngày 1/6, khiến một số máy bay quân sự bốc cháy.

Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) thừa nhận cuộc tấn công mang mật danh "Chiến dịch Mạng nhện", nhằm vào các căn cứ Không quân Nga cách tiền tuyến hàng nghìn km, vốn được lên kế hoạch trong hơn một năm rưỡi. Chiến dịch bao gồm việc tuồn lậu thiết bị bay không người lái vào Nga. Sau đó giấu thiết bị bay không người lái trong các khoang đặc biệt trên xe tải chở hàng, rồi vận chuyển đến ít nhất 4 địa điểm riêng biệt.

Thiết bị bay không người lái của Israel. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Cốt lõi của cả ba vụ việc ở Liban, Nga và Iran là nỗ lực thu thập thông tin tình báo tốn nhiều công sức. Những hoạt động như vậy có thể mất nhiều năm và đầy rẫy nguy hiểm. Nhà phân tích Farzan Sabet tại Viện Geneva (Thụy Sĩ) đánh giá: “Cuối cùng, thiết bị bay không người lái cũng chỉ là công cụ, và cách vận hành chúng phụ thuộc vào trình độ và sự sáng tạo của người sử dụng”.

Ông Sabet đánh giá thiết bị bay không người lái có thể trở thành vũ khí đặc biệt hấp dẫn trong các hoạt động bí mật nếu chúng được lén đưa vào lãnh thổ của đối phương theo từng bộ phận, gây khó phát hiện.

Khi thiết bị bay không người lái phát triển, thì các cách đối phó với chúng cũng sẽ phát triển theo. Điều đó có thể bao gồm các giải pháp công nghệ thấp, như che chắn thiết bị quân sự và các mục tiêu khác bằng vỏ bọc cứng, hoặc triển khai những hệ thống tiên tiến hơn có thể bắn hạ thiết bị bay không người lái, bằng vũ khí hoặc bằng cách gây nhiễu chúng.

Ông Sabet cho biết Iran đã phát triển một hệ thống phòng không nhiều lớp với góc nhìn 360 độ về các mối đe dọa đang đến và chúng có thể phát hiện các cuộc tấn công của tên lửa đạn đạo hoặc thiết bị bay không người lái được phóng từ khoảng cách vài km. Hiện vẫn chưa rõ lý do khiến hệ thống này không ra mặt vào ngày 13/6 khi Israel phát động chiến dịch "Sư tử trỗi dậy".

Những điểm tương đồng giữa các hoạt động tuồn lậu thiết bị bay không người lái của Israel và Ukraine vào lãnh thổ đối phương cho thấy rằng chiến thuật như vậy sẽ được sao chép trong các cuộc xung đột khác - ít nhất là cho tới khi những chiến lược tác chiến mới, hiện đại hơn, bí mật hơn ra đời.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc