Tuân thủ pháp luật là chiến lược kinh doanh bền vững của ngành bán hàng đa cấp

Gắn trách nhiệm của nhà phân phối cấp cao

Hiện nay, Dự thảo Nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp do Bộ Công Thương soạn thảo đã nhận được kết quả thẩm định của Bộ Tư pháp. Hiện nay, Bộ Công Thương đang làm giải trình tiếp thu, tức là Nghị định này sắp được ban hành.

Thông tin về những điểm mới trong Dự thảo, bà Hoàng Thị Thu Trang, Phó trưởng Ban Quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, Ủy ban cạnh tranh quốc gia, Bộ Công Thương cho biết: Chủ trương của chính phủ, nhà nước trong giai đoạn hiện nay là cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển. Chúng tôi cũng thực thi theo chủ trương đó nhằm siết chặt quản lý “nhà phân phối cấp cao” đến cắt giảm điều kiện kinh doanh, Nghị định được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý minh bạch và bền vững cho lĩnh vực này.

Theo bà Trang, trong dự thảo Nghị định có rất nhiều điểm mới để tạo điều kiện cho thuận lợi cho doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính, hợp pháp phát triển, đó là: Cắt giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính; cắt giảm thủ tục hành chính, như: cắt giảm vốn điều lệ, cắt giảm thủ tục về việc thông báo về thay đổi danh mục hàng hóa; tăng khoản tiền ký quỹ; hoạt động đào tạo cơ bản của doanh nghiệp…

(Ảnh minh họa - KT)

Về việc bổ sung quy định gắn trách nhiệm của nhà phân phối cấp cao vào với trách nhiệm của doanh nghiệp và trách nhiệm trong việc tuân thủ quy định pháp luật. Hiện nay, người tham gia bán hàng đa cấp ngoài bị chi phối bởi doanh nghiệp, họ còn bị chi phối nhiều hơn bởi nhà phân phối cấp cao. Trước đây, chưa có quy định nào quản lý nhà phân phối cấp cao. Nay chúng tôi bổ sung đối tượng này vào Nghị định, thêm hành lang pháp lý để quản lý chặt chẽ hơn.

Cho ý kiến về quy định này, TS. Nguyễn Ngọc Quyên cho rằng, đây là một bước đột phá vì lần đầu tiên pháp luật đã gọi tên nhóm người đóng vai trò then chốt trong hoạt động bán hàng đa cấp. Trên thực tế, những nhà phân phối cấp cao này có vai trò trong việc đào tạo, hướng dẫn và định hướng cho những tuyến dưới, có ảnh hưởng rất lớn đối với tuyến dưới. Đặc biệt, nếu họ có hành vi vi phạm thì rất dễ gây ảnh hưởng và có thể khiến hệ thống bị lung lay. Do đó, trong dự thảo nghị định lần này quy định trách nhiệm cụ thể cho nhà phân phối cấp cao. “Định nghĩa về nhà phân phối cấp cao cũng là quy định cá thể hóa, trách nhiệm pháp lý, để những nhà phân phối này ý thức được trách nhiệm, không đùn đẩy trách nhiệm cho doanh nghiệp”, TS. Nguyễn Ngọc Quyên nói.

Liên quan đến việc gắn trách nhiệm của nhà phân phối cấp cao vào với trách nhiệm của doanh nghiệp và trách nhiệm trong việc tuân thủ quy định pháp luật, bà Cao Thị Minh Hiền, Trưởng phòng pháp lý Công ty TNHH Nu Skin Enterprises Việt Nam cho biết, tại Nu Skin Enterprises Việt Nam, bên cạnh việc chủ động đào tạo, cập nhật quy định pháp luật cho tất cả nhà phân phối nói chung, chúng tôi có những quy định, chế tài riêng đối với các nhà phân phối cấp cao hiện nay, đồng thời giám sát toàn bộ tuyến dưới của những nhà phân phối cấp cao này ở mức độ thường xuyên hơn so với những nhà phân phối thông thường. Trong trường hợp phát hiện những sai phạm, hoặc là những liên hệ từ phía khách hàng, người tiêu dùng thì thông qua những nhà phân phối cấp cao này, Nu Skin Enterprises Việt Nam sẽ thực hiện quy trình điều tra, kiểm soát, đồng thời có thể yêu cầu những nhà phân phối cấp cao này phải chịu trách nhiệm cùng với tuyến dưới của mình, nếu họ là bên vi phạm.

Tăng tiền ký quỹ lên 20 tỷ đồng

Tăng khoản tiền ký quỹ cũng là một điểm mới trong Dự thảo Nghị định. “Tiền ký quỹ dùng để trả cho những trường hợp mà doanh nghiệp không tuân thủ quy định và gây thiệt hại cho người tham gia. Hiện nay, doanh thu của ngành bán hàng đa cấp tăng gần gấp đôi so với thời điểm quy định số tiền ký quỹ là 10 tỷ đồng. Bởi thế, chúng tôi quy định tiền ký quỹ cũng phải tăng gấp đôi, lên 20 tỷ đồng”, bà Hoàng Thị Thu Trang phân tích.

Đồng tình với điểm này, TS. Nguyễn Ngọc Quyên, Trưởng bộ môn Luật Cạnh tranh và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Khoa Pháp luật kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, với số tiền ký quỹ tăng từ 10 - 20 tỷ đồng, có thể một số người sẽ nói con số này có phải là nặng tay với doanh nghiệp hay không? Tuy nhiên, doanh thu trung bình của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp trong những năm gần đây đã có mức tăng đáng kể. Hơn nữa, con số 10 tỷ đồng đã là quá nhỏ so với quy mô thiệt hại của những vụ án liên quan đến bán hàng đa cấp xảy ra gần đây.

“Bởi vậy, ký quỹ không phải để làm khó doanh nghiệp, mà là là một dạng sàng lọc năng lực tài chính của doanh nghiệp, cũng để đảm bảo quyền lợi của những người tham gia, đặc biệt là đối với những doanh nghiệp khi ngừng hoạt động mà chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với người tham gia thì số tiền ký quỹ này sẽ được dùng để chi trả để đảm bảo quyền lợi cho những người này, tránh nguy cơ rủi ro về vỡ nợ hoặc bỏ trốn”, TS. Nguyễn Ngọc Quyên nhấn mạnh.

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Ngọc Quyên cũng cho rằng, việc tăng mức ký quỹ cũng cần một cơ chế hợp lý để các doanh nghiệp có thời gian đáp ứng được những yêu cầu theo quy định của pháp luật.

Dưới góc nhìn của doanh nghiệp, bà Cao Thị Minh Hiền cho rằng, việc tăng số tiền ký quỹ giống như một bộ lọc để có thể nâng cao tiêu chuẩn của ngành này, đảm bảo chỉ những công ty nào thực sự nghiêm túc với hoạt động bán hàng đa cấp tại thị trường Việt Nam mới đáp ứng những điều kiện này để hoạt động một cách bền vững tại Việt Nam. Đây cũng là một công cụ để tạo niềm tin cho cả người tiêu dùng, người tham gia bán hàng đa cấp và cơ quan quản lý rằng: Doanh nghiệp đã có một cam kết tài chính, khi hoạt động tại thị trường Việt Nam.

Người tham gia bán hàng đa cấp phải được đào tạo

Một quy định mới nữa trong Dự thảo Nghị định liên quan đến hoạt động đào tạo cơ bản của doanh nghiệp. Nghị định yêu cầu mỗi doanh nghiệp trước khi để một người tham gia bán hàng đa cấp thì phải đào tạo cơ bản cho người đó và cấp xác nhận trải qua một kỳ thi. Nếu doanh nghiệp không đào tạo về pháp luật cho người tham gia hệ thống bán hàng đa cấp thì khi họ đi truyền tiêu sẽ rất dễ bị sai lệch.

Bà Hoàng Thị Thu Trang cho hay: “Chúng tôi đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp bán hàng đa cấp, cho phép đào tạo cơ bản từ xa và nhiều doanh nghiệp áp dụng, nhưng không được theo nghĩa là trực tuyến, mà có thể chỉ là xem lại video. Thế nhưng trên thực tế thì hoạt động đào tạo cơ bản ấy hầu hết là làm đối phó. Bởi thế, chúng tôi sẽ quy định chặt chẽ hơn để các hoạt động đào tạo cơ bản này đi vào thực chất hơn”.

Bên cạnh đó, Dự thảo Nghị định có những quy định tạo điều kiện, ví dụ như cho phép doanh nghiệp sẽ được sử dụng hợp đồng điện tử, không cần phải ký hợp đồng giấy nữa. Quy định này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được rất nhiều chi phí.

Nghị định sắp tới có nhiều điểm mới nhằm siết chặt hơn việc quản lý các doanh nghiệp bán hàng đa cấp. Tuy nhiên, với những doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính, đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là một chiến lược kinh doanh bền vững của công ty. Bà Cao Thị Minh Hiền khẳng định: “Khi công ty có những hoạt động minh bạch, tuân thủ theo quy định pháp luật thì sẽ tạo niềm tin cho thị trường. Khi có niềm tin cho thị trường, có sự uy tín về thương hiệu thì những khách hàng, nhà phân phối, nhà đầu tư sẽ tìm đến Nu Skin Enterprises Việt Nam và từ đó hoạt động kinh doanh của chúng tôi sẽ được tiếp nối và bền vững hơn”.

CTV Nam Phương/VOV.VN