Từ xe máy xăng sang xe điện: Hà Nội tính toán thế nào để người dân đi lại thuận tiện nhất?

Hỗ trợ tối đa cho người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh

Chiều 9/12, các cơ quan chức năng của Hà Nội đã giải đáp nhiều thắc mắc của người dân liên quan đến việc thành phố chuẩn bị thực hiện vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1, tại tọa đàm trực tuyến “Hà Nội cấm xe máy xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?” do UBND TP Hà Nội phối hợp tổ chức.

Các khách mời tham gia tọa đàm Hà Nội cấm xe xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?

Tại tọa đàm, ông Đào Việt Long - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội - cho biết, theo nghị quyết mới, từ ngày 1/7/2026 Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1, trong đó việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện là nội dung quan trọng.

Thời gian qua, Sở Xây dựng đã xây dựng dự thảo Quy định một số chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông đường bộ sử dụng năng lượng sạch và một số biện pháp hạn chế phương tiện phát thải và sẽ trình HĐND Thành phố vào thời điểm phù hợp.

Sở cũng đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về chính sách khuyến khích đầu tư bến xe, bãi đỗ xe; đồng thời xây dựng Đề án tổng thể phát triển giao thông tĩnh giai đoạn 2026–2030, dự kiến trình HĐND xem xét trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Sở đang nghiên cứu đầu tư hệ thống hạ tầng trạm sạc tại khu dân cư, bảo đảm mật độ và số lượng theo yêu cầu (gắn với các vị trí bãi đỗ xe Park & Ride), đồng thời hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến trạm sạc và phương án cấp điện.

Ông Long nhấn mạnh dự thảo Nghị quyết đã bao gồm đầy đủ các cơ chế hỗ trợ để người dân thuận lợi chuyển đổi sang phương tiện xanh. Hà Nội coi đây là trụ cột quan trọng khi triển khai vùng phát thải thấp.

Tăng phương tiện công cộng, chuẩn bị giải pháp thay thế cho người dân

Phương tiện lưu thông trên đường Đê La Thành (Vành đai 1 Hà Nội).

Đối với xe buýt, Sở Xây dựng đang xây dựng phương án bố trí luồng tuyến đáp ứng nhu cầu đi lại, đặc biệt là kết nối từ bên ngoài vào Vành đai 1. Định hướng sử dụng xe buýt điện mini vì phù hợp với đặc thù phố cổ, phố cũ có đường nhỏ và mật độ giao thông cao. Báo cáo lần 1 dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2025.

Về đường sắt đô thị, Hà Nội xác định mạng lưới 15 tuyến với tổng chiều dài hơn 600km là trụ cột để giảm phương tiện cá nhân. Tuyến 3.1 (Nhổn - ga Hà Nội) đoạn ngầm dự kiến hoàn thành khoan hầm trong quý I/2026, bắt đầu lắp đặt thiết bị và phấn đấu hoàn thành năm 2027;

Tuyến 3.2 (Ga Hà Nội - Hoàng Mai) sẽ tiếp tục được nghiên cứu trong năm 2026. Tuyến 2.1 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) đã khởi công ngày 9/10; tuyến số 5 (Văn Cao – Hòa Lạc) sẽ khởi công ngày 19/12 và hoàn thành vào năm 2030.

Theo ông Long, vùng phát thải thấp chỉ thành công khi người dân có phương án đi lại thuận tiện. Để bổ trợ cho giao thông công cộng, thành phố sẽ đẩy mạnh dịch vụ phương tiện chia sẻ. Hiện dịch vụ xe đạp công cộng đang thí điểm và từ đầu tháng 12/2025 đã bổ sung thêm 500 xe đạp điện, nâng tổng số lên 600 xe đạp điện và 1.000 xe đạp cơ tại 130 điểm đổi trả. Đơn vị vận hành đề xuất tăng thêm 5.000 xe trước tháng 7/2026 và hướng tới 10.000 xe vào cuối năm 2026.

Một số doanh nghiệp cũng đề xuất triển khai dịch vụ xe đạp điện và xe máy điện công cộng quy mô lớn, giúp người dân có thêm lựa chọn và tăng độ phủ mạng lưới phương tiện chia sẻ.

Theo ông Long, Hà Nội đang nghiên cứu hệ thống chính sách hỗ trợ toàn diện nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình chuyển đổi. Cụ thể: Người dân sẽ được hỗ trợ trực tiếp bằng tiền khi chuyển sang xe máy điện: 20% giá trị xe (tối đa 5 triệu đồng); Hộ nghèo: hỗ trợ 100% giá trị xe (tối đa 20 triệu đồng); Hộ cận nghèo: hỗ trợ 80% (tối đa 15 triệu đồng); Ngoài ra, người dân được hỗ trợ 30% lãi suất vay nếu mua xe trả góp trong tối đa 12 tháng.

Thành phố cũng làm việc với các nhà sản xuất xe máy điện để tối ưu chi phí và đưa ra gói ưu đãi phù hợp cho thị trường Hà Nội.

Ông Long khẳng định thành phố không triển khai dàn trải mà xác định rõ nhóm phương tiện cần chuyển đổi trước.

Trong đó xe máy kinh doanh vận tải chuyển đổi 20% trước 1/1/2027; 50% trước 1/1/2028 và hoàn thành 100% trước 1/1/2030.

Taxi và ô tô dưới 8 chỗ kinh doanh vận tải chuyển: Từ 1/7/2026: 100% phương tiện mới là xe dùng năng lượng sạch; 50% trước 1/1/2028 và 100% trước 1/1/2030. Nhóm này được ưu tiên chuyển đổi sớm vì có tần suất hoạt động cao, phát thải lớn.

Bà Lê Thanh Thủy - Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường – cho biết Sở đã triển khai bốn nhóm giải pháp gồm: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng; Hoàn thiện hệ thống pháp lý, gồm Kế hoạch 267/KH-UBND, Nghị quyết 57/2025 về vùng phát thải thấp và Quyết định 6356/QĐ-UBND về biện pháp cải thiện chất lượng không khí;

Tăng cường phân cấp, phân quyền cho phường, xã; Chuẩn bị hạ tầng kiểm soát phát thải, giám sát các hoạt động giao thông, xây dựng, đốt mở và sinh hoạt.

Theo bà Thủy, với sự phối hợp của các chuyên gia, viện nghiên cứu và trường đại học, các giải pháp đang được triển khai đồng bộ, bài bản và có lộ trình rõ ràng, bảo đảm tính bền vững.

Lê Tươi