Từ 'Vũ điệu quỷ Satan' đến đỉnh vinh quang Nobel Văn học 2025

Nhà văn László Krasznahorkai (Hungary) được trao Giải Nobel Văn học 2025 vì “những tác phẩm hấp dẫn và có tầm nhìn sâu sắc, khẳng định sức mạnh của nghệ thuật giữa thời đại đầy bất an”. Ảnh: Franco Origlia

Laszlo Krasznahorkai – bậc thầy Trung Âu nhận Giải Nobel Văn học 2025 vì “tầm nhìn giữa thời tận thế”

Theo Viện Hàn lâm Thụy Điển, chủ nhân của Giải Nobel Văn học 2025 - László Krasznahorkai là “một nhà văn sử thi vĩ đại trong truyền thống Trung Âu, trải dài từ Kafka đến Thomas Bernhard, với phong cách văn chương phi lý, châm biếm và tràn ngập nỗi ám ảnh hiện sinh”. Ông còn được ghi nhận bởi sự chuyển hướng tinh tế sang phương Đông, với giọng văn trầm tư và chiêm nghiệm.

László Krasznahorkai (sinh năm 1954 tại Hungary) – tác giả của “Satantango”, “The Melancholy of Resistance”, “War & War” – được giới phê bình đánh giá là “Kafka của thời hiện đại”. Ông là nhà văn Hungary thứ hai trong lịch sử đoạt Nobel Văn học, sau Imre Kertész (2002).

Nhà văn Krasznahorkai khởi nghiệp với tiểu thuyết đầu tay Satantango (1985) – tác phẩm lấy bối cảnh một vùng nông thôn hoang tàn, khắc họa đời sống con người trong sự đổ nát và tuyệt vọng, nhưng vẫn ánh lên khát vọng tìm kiếm ý nghĩa tồn tại. Cuốn sách nhanh chóng trở thành hiện tượng văn học Hungary và được đạo diễn Béla Tarr chuyển thể thành phim.

Sau tiểu thuyết đầu tay Satantango, László Krasznahorkai tiếp tục khẳng định vị thế bằng The Melancholy of Resistance (1989) và War and War (1999) – những tiểu thuyết đậm màu sắc triết học, khắc họa con người giữa nỗi hoang mang của một thế giới suy tàn. Nhiều tác phẩm của ông đã được dịch ra tiếng Việt, trong đó có Chiến tranh và Chiến tranh và Vũ điệu quỷ Satan.

Chủ nhân của Giải Nobel Văn học năm 2025 từng nhận Giải thưởng Man Booker Quốc tế năm 2015, được nhà văn Susan Sontag mệnh danh là “bậc thầy đương đại về ngày tận thế”. Phong cách viết của ông nổi tiếng phức tạp, với những câu văn dài, dày đặc suy tư và biểu tượng, được nhà phê bình George Szirtes ví như “dòng dung nham đen, chậm rãi và thôi thúc”.

Trước khi trở thành nhà văn, Krasznahorkai từng học luật, ngôn ngữ và văn học Hungary. Ông làm biên tập viên, sau đó chuyển sang viết tự do. Cuộc sống lang bạt qua nhiều quốc gia – từ Đức, Trung Quốc, Mông Cổ đến Nhật Bản – đã in dấu sâu sắc trong thế giới quan của ông. Trong quá trình viết War and War, ông từng sống tại căn hộ cũ của nhà thơ Allen Ginsberg ở New York.

László Krasznahorkai hiện sống ẩn dật ở vùng đồi núi Szentlászló (Hungary), dành trọn đời cho sáng tác. Ông có 3 con gái, từng hai lần kết hôn.

Sự nghiệp của László Krasznahorkai được đánh giá là “đầy lôi cuốn và có tầm nhìn sâu sắc giữa thời đại của nỗi kinh hoàng tận thế, tái khẳng định sức mạnh của nghệ thuật”.

Giải Nobel Văn học năm nay là hạng mục thứ tư được công bố trong mùa Nobel 2025, sau Giải Nobel Y học, Giải Nobel Vật lý và Giải Nobel Hóa học, trước khi các giải Hòa bình và Kinh tế được trao.

Người chiến thắng sẽ nhận 11 triệu krona Thụy Điển (hơn 1,1 triệu USD), cùng huy chương vàng và bằng khen, trong lễ trao giải tổ chức vào ngày 10/12, nhân kỷ niệm ngày mất của nhà sáng lập Alfred Nobel.

PV