Tử vong vì sử dụng thuốc mua online, không rõ nguồn gốc xuất xứ

Loại thuốc bệnh nhân sử dụng được bán tràn lan trên mạng. Ảnh: BVCC

Theo đó, các bệnh nhân trong độ tuổi từ 39 đến 70 tuổi, nhập viện với triệu chứng sốt cao, phát ban toàn thân, đau họng... Ba bệnh nhân nam được chẩn đoán bị hội chứng Dress, một phản ứng dị ứng nặng hiếm gặp.

Còn bệnh nhân nữ ở Hòa Bình, sau khi dùng thuốc không rõ nguồn gốc đã bị suy gan cấp, loét miệng, đau mắt, sốc nhiễm khuẩn và tử vong với hội chứng Lyell (hoạt tử da nhiễm độc), biến chứng dị ứng cực kỳ nguy hiểm.

Những trường hợp kể trên là 4 trong một loạt ca bệnh dị ứng thuốc nặng do Phenylbutazol được tiếp nhận tại Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai) từ đầu năm 2025 đến nay. Hầu hết các trường hợp đều khởi phát muộn, ít nhất 1 tuần kể từ khi bắt đầu dùng thuốc, thậm chí có thể sau 1 - 3 tháng mới xuất hiện triệu chứng.

Điều này gây khó khăn trong việc khai thác tiền sử để tìm nguyên nhân gây dị ứng. Bên cạnh đó, tên thuốc thường là tiếng nước ngoài, người bệnh không thể nhớ hoặc đọc lại đúng tên biệt dược hoặc hoạt chất đã dùng.

Hình ảnh phát ban toàn thân trên bệnh nhân dị ứng Phenylbutazone nặng

Những triệu chứng ban đầu có thể gây nhầm lẫn với những triệu chứng do bệnh lý nhiễm trùng, do đó, người bệnh có thể đến khám tại các chuyên khoa khác. Vì vậy, thời gian chẩn đoán bị kéo dài, dẫn đến không được can thiệp điều trị sớm.

Bác sĩ Chu Chí Hiếu, Trưởng phòng Dị nguyên, Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, cho biết: "Các trường hợp này, ngoài việc mất nhiều thời gian để có thể phục hồi hoàn toàn thì vẫn có nguy cơ tái phát, kể cả không tiếp xúc lại với thuốc, và tiềm ẩn nhiều biến chứng muộn sau này.

Phenylbutazone là thuốc cấm vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Người dân tuyệt đối không tự ý mua, sử dụng bất kỳ thuốc gì khi chưa có chỉ định của bác sĩ!".

TS.BSCC, Giám đốc Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng Nguyễn Hoàng Phương cũng đưa ra khuyến cáo: Việc mua bán thuốc cấm như Phenylbutazone là hành vi vô trách nhiệm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người dân. Các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm mọi đối tượng vi phạm. Sức khỏe người dân không phải món hàng để trục lợi.

Từ năm 2013, Phenylbutazone đã bị rút khỏi thị trường do nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng người dùng. Tuy nhiên, hiện loại thuốc này vẫn được rao bán tràn lan trên mạng xã hội với những lời quảng cáo "giảm đau xương khớp thần tốc", "không tác dụng phụ", đặc biệt hướng đến người cao tuổi, phụ nữ.

Phát ban toàn thân trên bệnh nhân dị ứng Phenylbutazone nặng

Thực tế, hiện tượng lạm dụng thuốc không kê đơn, thuốc cấm không phải là cá biệt. Tại nhiều địa phương, tình trạng người dân tự ý dùng thuốc theo mách bảo, hoặc mua thuốc "xách tay", thuốc Đông Tây y trộn lẫn, thuốc quảng cáo trên mạng... diễn ra khá phổ biến, trong khi hệ thống kiểm soát trên môi trường mạng còn nhiều bất cập.

Đáng lo hơn, phụ nữ, trẻ em là những đối tượng dễ bị tổn thương do bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông hoặc thiếu hiểu biết y tế.

Nguyễn Thu