Từ Việt Nam đến Thái Lan, các nhà cung cấp công nghệ cảm nhận 'sức nóng' từ Trung Quốc

Đồng hồ Pixel 2: Các nhà cung cấp Đài Loan (Trung Quốc) từ lâu đã là nhà lắp ráp duy nhất các thiết bị của Google. Reuters

Các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc đang tham gia cuộc chiến kinh doanh ở Đông Nam Á, nơi các đối thủ từ Đài Loan (Trung Quốc) và nhiều nước khác lâu nay vẫn giúp đỡ những công ty như Google và Apple mở rộng sản xuất.

Google là một trong những công ty công nghệ toàn cầu đầu tiên yêu cầu các nhà cung cấp xây dựng năng lực sản xuất bên ngoài Trung Quốc do căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington. Foxconn, Compal Electronics, Quanta Computer, Pegatron và Inventec, tất cả các nhà cung cấp lâu năm của Đài Loan (Trung Quốc), là những trụ cột chính giúp Google - và những gã khổng lồ công nghệ khác của Mỹ - nhanh chóng đa dạng hóa khỏi Trung Quốc.

Tuy nhiên, giờ đây, các công ty này có nguy cơ thấy các đơn đặt hàng tuột khỏi tay khi các đối thủ Trung Quốc cũng đang đổ xô vào khu vực. Theo Nikkei Asia, Google đang yêu cầu nhà cung cấp Trung Quốc Goertek sản xuất phiên bản đồng hồ Pixel mới nhất tại Việt Nam vào năm 2025 trong khi lâu nay các đơn đặt hàng lắp ráp thiết bị này chỉ dành riêng cho các công ty Đài Loan. Hiện vẫn chưa rõ đơn hàng này cho năm 2026 thuộc về ai.

Nikkei Asia trích dẫn một nguồn thạo tin cho biết, việc hợp tác với Goertek đối với hàng điện tử tiêu dùng chỉ là sự cân nhắc thuần túy về mặt kinh doanh dựa trên một số yêu tố như chất lượng tốt, thái độ phục vụ tốt và giá cả cạnh tranh...

Ngoài Goetek, công ty BYD của Trung Quốc đang đấu thầu sản xuất điện thoại Pixel ở Đông Nam Á, mặc dù việc Google quyết định về vấn đề này sẽ còn rất lâu. Tất cả điện thoại Pixel hiện đều được sản xuất bởi các nhà cung cấp Đài Loan. Trong khi đó, BYD chuyên sản xuất iPad cho Apple và có năng lực sản xuất lớn ở Đông Nam Á.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tham vọng của Goertek và BYD là minh chứng ngày càng rõ của cạnh tranh ngày càng gay gắt trong chuỗi cung ứng công nghệ.

Một giám đốc điều hành của New Kinpo của Đài Loan, công ty đã sản xuất nhiều loại sản phẩm ở Thái Lan trong hơn 30 năm, cho biết: “Tất nhiên, chúng tôi đang cảm thấy sức nóng. Hiện chúng tôi đang cạnh tranh trực tiếp với những đối thủ như BYD, Goertek và Luxshare”.

Đông Nam Á đã nổi lên như một công xưởng sản xuất, một phần do sự căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh. Vị trí địa lý gần với Trung Quốc và chi phí lao động thấp hơn đáng kể khiến các nền kinh tế như Việt Nam và Thái Lan trở thành lựa chọn hàng đầu để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, vì các công ty có thể dễ dàng vận chuyển linh kiện do Trung Quốc sản xuất đến các thị trường này để lắp ráp trong nước.

Các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc là một trong những nhà cung cấp năng nổ nhất khi xây dựng nhà máy bên ngoài Trung Quốc. Theo phân tích dữ liệu của Nikkei Asia, 37% trong số 35 nhà cung cấp hàng đầu của Apple tại Việt Nam là các công ty Trung Quốc.

TCL Technology, một trong những nhà sản xuất TV hàng đầu của Trung Quốc, đã mở rộng năng lực tại Việt Nam từ tháng 2/2019, thông báo trên website của công ty rằng sự tăng trưởng chiến lược của họ tại quốc gia này là nhằm đáp lại sáng kiến của Bắc Kinh về xây dựng cơ sở hạ tầng ở nước ngoài.

Ngoài lý do về chính trị, theo Lai Ming-Kuen, Tổng Giám đốc Acter, suy thoái kinh tế của Trung Quốc cũng thúc đẩy nhiều công ty Trung Quốc khám phá các cơ hội quốc tế. Acter là công ty xây dựng cơ sở sản xuất của Đài Loan trong lĩnh vực điện tử, bao gồm sản xuất màn hình và chip. Công ty này đầu tư vào Việt Nam từ năm 2009 và gần đây đã mở rộng đầu tư sang Malaysia và Thái Lan.

"Do suy thoái kinh tế ở Trung Quốc, gần đây, chúng tôi nhận thấy rất nhiều công ty Trung Quốc đang chạy đua sang Đông Nam Á để giành thị trường và tìm kiếm động lực tăng trưởng ngoài thị trường nội địa. Nhiều công ty trong số họ cũng đang theo đuổi khách hàng của mình [BYD và Luxshare]," Lai nói.

Và những nhà cung cấp này, Lai nói thêm, không chỉ có lợi thế kinh tế. "Các công ty Trung Quốc không chỉ đưa ra mức giá thấp hơn để giành lấy các dự án. Ở nhiều quốc gia Đông Nam Á này, họ có quan hệ ngoại giao khá tốt với chính quyền địa phương và điều đó cũng giúp các công ty của họ có được cơ hội kinh doanh."

Lin cho biết thêm: “Trên bình diện quốc tế, chúng tôi thấy và kỳ vọng các công ty hàng đầu của Trung Quốc sẽ cam kết nhiều hơn nữa trong việc mở rộng ra nước ngoài. Sự dịch chuyển hướng ngoại này được thúc đẩy bởi mục tiêu chiến lược là kiếm thêm ngoại tệ và mang những khoản thu nhập đó trở lại Trung Quốc.”

Trong khi đó, Vincent Chang, Giám đốc điều hành khu vực châu Á và liên lục địa tại Advantech, nhà sản xuất máy tính công nghiệp lớn nhất thế giới, cho biết, “chuỗi cung ứng đỏ”, thuật ngữ dùng để chỉ các nhà cung cấp Trung Quốc, đang nhanh chóng xóa đi danh tiếng về chi phí thấp và chất lượng thấp. “Chất lượng của hàng Trung Quốc đã được cải thiện đến một mức độ cao nhất định”. "Họ hoàn toàn không còn là nhà cung cấp sản phẩm hạng hai nữa. Nếu bạn giữ những ấn tượng lỗi thời như vậy về họ, bạn sẽ thua lỗ nặng nề."

Chang cho biết thêm: “Trước đây, sự cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc về cơ bản chỉ diễn ra ở Trung Quốc, nhưng giờ đây chúng tôi đang phải đối mặt với sự cạnh tranh địa phương gay gắt [ở Đông Nam Á]”. "Họ có túi tiền dồi dào và chất lượng tốt. Chúng tôi chỉ có lợi thế là kinh nghiệm hoạt động bên ngoài sớm hơn họ."

Bảng mạch in (PCB), vật liệu gắn các linh kiện và chip, là một ví dụ điển hình về lĩnh vực mà sự cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc đang nóng lên.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Mạch in Đài Loan (Trung Quốc), gần 55 nhà sản xuất PCB và các nhà cung cấp đã công bố kế hoạch đầu tư vào Thái Lan từ năm 2023 đến tháng 4 năm nay, trong đó có 33 công ty là Trung Quốc. Ít nhất 13 dự án đã bắt đầu xây dựng ở quốc gia Đông Nam Á này.

Chủ tịch TPCA Maurice Lee, đồng thời là cố vấn cấp cao tại Unimicron, cho biết: “Những cuộc chiến khốc liệt về nhân lực, đất đai và đơn đặt hàng là những vấn đề sắp xảy ra khi tất cả công suất PCB mới bắt đầu đi vào sản xuất vào khoảng cuối năm tới”.

Theo ông Lee, tổng cung đang tăng lên do những bất ổn về địa chính trị đã thúc đẩy việc xây dựng các nhà máy mới - nhưng tổng cầu thì không. "Điều đầu tiên mọi người phải làm là tranh giành đơn đặt hàng. Bằng cách nào? Bằng cách giảm giá."

Một giám đốc điều hành của một nhà cung cấp giải pháp nhiệt Đài Loan cho biết: “Đó là một tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với chúng tôi. Chúng tôi sẽ mất đơn hàng nếu không đầu tư vào công suất ở nước ngoài, nhưng trong khi đó, không có đủ đơn hàng để chúng tôi lấp đầy các nhà máy cũ ở Trung Quốc”. .

Brian Chen, đối tác tại KPMG Đài Loan và KPMG Việt Nam, cho biết các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc đã tiến rất nhanh trong việc đầu tư đáng kể vào Đông Nam Á trong hai năm qua. Đầu tư kết hợp từ Trung Quốc và Hồng Kông đã vượt nguồn đầu tư nước ngoài hàng đầu là Singapore vào năm 2023.

Chen nói với Nikkei Asia: “Lấy Việt Nam làm ví dụ. Các công ty tư nhân hoặc nhà nước của Trung Quốc đang đa dạng hóa năng lực của họ một cách có hệ thống ở đó”. Ông nói thêm năng lực sản xuất mới ở Đông Nam Á để xuất khẩu có thể giúp ích cho các nhà cung cấp Trung Quốc trong bối cảnh chiến tranh thương mại.

Theo Chen, người đã sống ở Việt Nam nhiều năm, các nhà cung cấp Trung Quốc có kế hoạch xây dựng chuỗi cung ứng sâu rộng ở Việt Nam, và một số thậm chí đã bắt đầu chuyển đến miền Trung Việt Nam do sự đông đúc ở phía bắc đất nước, gần biên giới Trung Quốc.

(Theo Nikkei Asia)

Bình Nguyễn