Từ việc nhiều trường đại học bỏ xét tuyển khối C: Thiếu trách nhiệm với thí sinh

Năm 2025 là năm đầu tiên các thí sinh thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ảnh minh họa: Giang Huy

Hàng vạn thí sinh bị ảnh hưởng tâm lý

Việc đồng loạt loại bỏ tổ hợp C00 từ các trường đại học hàng đầu đã giáng một đòn mạnh vào tâm lý của hàng vạn học sinh. Nguyễn Thùy Vân (học sinh lớp 12 Trường THPT Quỳnh Thọ, Thái Bình) chia sẻ, ngay từ năm học lớp 10, em đã có định hướng ôn luyện theo khối C00 với mục tiêu theo đuổi ngành Báo chí của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tuy nhiên, thông tin nhà trường không xét tuyển khối C00 trong kỳ tuyển sinh năm nay khiến Thùy Vân hoang mang.

Vân chia sẻ: "Do đã có định hướng ban đầu nên trong thời gian học THPT, em đã học tập trên lớp kết hợp với học thêm rất nghiêm túc. Tuy nhiên, những thay đổi vào thời điểm sắp thi khiến em gần như không thể theo đuổi được ngôi trường và ngành học mà mình yêu thích". Thùy Vân cho biết, nhiều khả năng em sẽ phải thay đổi phương án đăng ký xét tuyển vào ngành Báo chí nhưng của một trường đại học khác.

Những ngày qua, chứng kiến cảnh con gái hoang mang trước thông tin thay đổi phương thức tuyển sinh của nhà trường, bà Nguyễn Thị Xoan (phụ huynh của em Thùy Vân) không giấu được sự bức xúc. Theo bà Xoan, việc nhà trường công bố thay đổi tổ hợp xét tuyển khi kỳ thi đã cận kề khiến không chỉ con gái bà mà nhiều học sinh khác rơi vào cảnh trở tay không kịp. "Theo tôi, đây là một quyết định thiếu công bằng và thiếu trách nhiệm với thí sinh", bà Xoan chia sẻ.

Không lấy người học làm trung tâm

Trao đổi với Báo PNVN, TS. Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam cho biết, việc một số trường đại học công bố bỏ tổ hợp xét tuyển truyền thống C00 ngay sát Kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025 về lý không sai nhưng về tình là không phù hợp.

Ông Khuyến phân tích thêm, Kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025 là kỳ thi đầu tiên được áp dụng theo chương trình GDPT mới ban hành năm 2018. Vậy nên, trong trường hợp các trường có sự thay đổi phương thức xét tuyển thì nên công bố cách đây 3 năm, ngay tại thời điểm các em học sinh bước chân vào bậc học THPT. "Điều này sẽ giúp thí sinh có sự chủ động trong việc lựa chọn và ôn thi, bởi từ trước đến nay, học sinh vẫn có thói quen lựa chọn và ôn thi theo các tổ hợp truyền thống, chủ lực như A00, B00, C00 và D00. Việc thông báo muộn như vậy khiến thí sinh không kịp thích nghi, không kịp 'quay xe' để chuyển hướng ôn luyện", ông Khuyến chia sẻ.

TS. Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam. Ảnh: NVCC

Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam nhấn mạnh rằng, việc nhiều trường thay đổi các môn thi là được quyền nhưng quyền đó phải đi song song với việc giải trình. "Vì sao có sự thay đổi đó? Sự thay đổi đó có cần thiết và có đảm bảo được quyền lợi của học sinh? Theo tôi, việc nhiều trường thay đổi các môn thi đã rời xa nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm mà đang tiến gần hơn đến việc lấy nhà trường làm trung tâm. Đây thật sự là điều không ổn!", ông Khuyến cho biết.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, căn cứ vào giải trình của các trường, Bộ GD-ĐT với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước sẽ phải cân nhắc. Cụ thể, theo ông Khuyến, Bộ GD-ĐT cần có những chỉ đạo kịp thời và quyết liệt. Các trường đại học cần rút kinh nghiệm, công bố sớm các phương án tuyển sinh, tổ hợp xét tuyển để thí sinh có đủ thời gian chuẩn bị. Đồng thời, cần có cơ chế linh hoạt để hỗ trợ những thí sinh bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi đột ngột này, đảm bảo một kỳ tuyển sinh công bằng và minh bạch nhất cho tất cả các em.

Ngoài ra, ông Khuyến cho rằng cũng cần một cuộc đối thoại thẳng thắn và có trách nhiệm giữa Bộ GD-ĐT, các trường đại học và cộng đồng học sinh, phụ huynh để tìm ra giải pháp tối ưu nhất, đặt lợi ích của người học lên hàng đầu. Điều này không chỉ giúp các em vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại mà còn xây dựng niềm tin vào một hệ thống giáo dục công bằng, nhân văn.

Đồng quan điểm, GS.TS Nguyễn Văn Khánh, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội cũng cho rằng, các trường nên công bố sớm những thay đổi về phương án tuyển sinh và tổ hợp xét tuyển để học sinh có thể kịp thời có những điều chỉnh trong kế hoạch ôn tập và thi. Để sự thay đổi không ảnh hưởng đến học sinh thì cần phải có lộ trình rõ ràng, minh bạch và đặc biệt là phải đảm bảo quyền lợi chính đáng của học sinh.

GS.TS Nguyễn Văn Khánh, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: NVCC

Trước đó, Bộ GD-ĐT từng phải "vá lỗ hổng" quy chế tương tự khi năm 2022, nhiều trường đại học công bố điều chỉnh phương án, tổ hợp tuyển sinh vào thời điểm cuối năm học, gây bức xúc cho thí sinh và xã hội. Tháng 6/2022, Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư số 08 về quy chế tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành giáo dục mầm non, trong đó, quy định việc thay đổi, bổ sung phương thức hoặc tổ hợp xét tuyển phải có căn cứ và lộ trình hợp lý; việc bỏ một phương thức, tổ hợp xét tuyển phải công bố trước thời điểm mở đăng ký dự tuyển ít nhất một năm. Tuy nhiên, tháng 3/2025, Bộ GD-ĐT đã ban hành Thông 06 sửa đổi Thông tư 08, trong đó bỏ quy định trên.

Ngọc Ánh