Từ ước mơ tuổi thơ đến đỉnh cao Toán học

Võ Trọng Khải và thầy Phan Văn Thái - giáo viên bồi dưỡng Toán, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Ảnh: NVCC

Ngoại lệ của trường chuyên Phan

Võ Trọng Khải lớn lên tại xã Xuân Hội, huyện Nghi Xuân cũ (nay là xã Đan Hải, tỉnh Hà Tĩnh). Cách đây 3 năm, Khải là cái tên gây ấn tượng đặc biệt khi em đạt điểm tuyệt đối 20/20 môn chuyên Toán vào Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Điểm số mà nhiều năm liền chưa từng xuất hiện ở kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của ngôi trường chuyên có tỷ lệ cạnh tranh lớn này.

Nhập học, Khải được các thầy cô hướng dẫn tự học trước kiến thức cơ bản môn Toán THPT. Nhờ thành tích đầu vào xuất sắc, nhà trường “đặc cách” gọi Khải vào đội dự tuyển thi học sinh giỏi quốc gia, trong khi thông thường học sinh lớp 11 mới được tham gia. Dù là trường hợp ngoại lệ nhưng chỉ sau 2 tháng kể từ khi bước vào lớp, Võ Trọng Khải thi đạt điểm cao nhất đội dự tuyển, chính thức là thành viên đội tuyển dự thi học sinh giỏi quốc gia môn Toán với nhiều anh chị lớp 11, lớp 12. Trong lần đầu tiên dự thi quốc gia, Võ Trọng Khải đã khẳng định năng lực xuất sắc, bản lĩnh vững vàng và giành giải Nhì môn Toán.

Khởi đầu thuận lợi, nhưng ở vòng 2 thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế Toán học, Khải đã thiếu điểm đáng tiếc. Đến năm lớp 11, Võ Trọng Khải tiếp tục dự thi quốc gia, tiếp tục giành giải Nhì, rồi tham gia chọn đội tuyển vòng 2, nhưng thành tích không có sự đột phá và tiếp tục bỏ lỡ cơ hội với kỳ thi Olympic quốc tế.

Không như năm lớp 10 “thử sức”, lần này, Võ Trọng Khải chia sẻ em khá sốc và hụt hẫng nhưng nam sinh cũng không để cho nỗi thất vọng, chán nản nhấn chìm mình. Em trở về nhà để tìm điểm tựa tinh thần từ bố mẹ, gia đình. Trong thời gian đó, thầy Phan Văn Thái, thầy Võ Trọng Đạt (đồng chủ nhiệm đội tuyển) thường xuyên động viên, khích lệ. Nhiều lần, thầy Đạt sang tận nhà Khải trò chuyện, tâm tình, nhắc em không từ bỏ ước mơ của mình.

Võ Trọng Khải (cầm cờ Việt Nam) giành Huy chương Vàng Olympic Toán học quốc tế năm 2025.

Tiếp tục theo đuổi ước mơ

Năm lớp 9, Khải cùng người bạn thân cùng lớp là Trần Minh Hoàng đều đạt giải Nhất, thủ khoa môn Toán tại Kỳ thi học sinh giỏi tỉnh Hà Tĩnh. Lên lớp 10, Khải rủ Hoàng thi vào Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Tuy nhiên, cậu bạn thân quyết định vào Trường THPT chuyên Hà Tĩnh.

Cả hai cùng đạt thủ khoa đầu vào chuyên Toán của hai ngôi trường chuyên. Dù không còn cùng lớp, cùng trường nữa nhưng cả hai vẫn liên lạc, chia sẻ về việc học hành và cuộc sống. Trần Minh Hoàng khá thành công ở giải quốc gia và năm lớp 11 đã giành Huy chương Bạc ở Kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 2024.

Không muốn thua kém bạn song Khải cũng biết rõ mỗi người đều có thế mạnh riêng và cần phải tin vào chính mình. Em nghiêm túc phân tích những hạn chế, chủ động điều chỉnh cách học, chú trọng nhiều hơn phần kiến thức hình học chưa nắm chắc... “Về kiến thức, em không thay đổi thời gian biểu vì đã có thời gian dài tích lũy, em tập trung vừa học, vừa dành thời gian cho bản thân, rèn luyện sức khỏe và chú trọng rèn kỹ năng giải Toán để làm bài một cách hoàn thiện nhất”, nam sinh cho biết.

Năm lớp 12, lần thứ ba Khải tham dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia với một tâm thế thoải mái, tự tin vào những kiến thức mà mình đã có. Kết quả, em đã giành giải Nhất với điểm số xếp thứ 2 cả nước. Lần thứ ba được tham gia chọn đội tuyển vòng 2, em vượt lên 46 học sinh khác cùng dự thi, giành suất chính thức tham gia Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế tại Australia. Đồng hành cùng với Khải trong chuyến xuất ngoại đầu tiên đến với Kỳ thi Olympic quốc tế là thầy giáo Phan Văn Thái và người bạn học cũ Trần Minh Hoàng ở Trường THPT chuyên Hà Tĩnh.

Tìm lại tự tin

Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm 2025 quy tụ hơn 600 học sinh đến từ 113 quốc gia và lãnh thổ trên thế giới. Đến Australia, là lần xuất ngoại đầu tiên nhưng Khải thích ứng khá nhanh và không gặp mấy khó khăn trong giao tiếp vì ngay từ năm lớp 9, em đã đạt IELTS 7.5. Em cũng có thể tự dịch được đề dù đã có thầy cô hỗ trợ.

Tại kỳ thi này, thí sinh dự thi 2 vòng với 6 bài toán (mỗi buổi 3 bài, kéo dài trong thời gian hơn 4,5 tiếng gồm số học, đại số, hình học và tổ hợp. Ở buổi 1, Khải đã hoàn thành trọn vẹn cả 3 câu, với sự chỉn chu, chính xác, hoàn thiện nhất trong cách làm, giành 21/21 điểm. Sang buổi thi thứ 2, đề thi khó khăn hơn.

Nửa thời gian đầu em đã hoàn thành 2/3 bài. Bài thứ 3 là câu hỏi tổ hợp rất khó, và sau hơn 2 tiếng làm bài, em vẫn chưa giải được trọn vẹn nhưng đã làm đúng hướng. Vì thế, ở ngày thi thứ 2, em đạt 17/21 điểm. Với tổng điểm 38 điểm, Khải trở thành thí sinh cao điểm nhất của đoàn Việt Nam và xếp thứ 8 chung cuộc trong kỳ thi năm nay.

Kể lại cuộc điện thoại gọi về nhà ngay sau khi có kết quả, Khải cho biết: “Em rất biết ơn bố mẹ, trước đây vì hoàn cảnh khó khăn mà không được học hành đến nơi đến chốn, chỉ làm nghề tự do, nhưng luôn dành mọi điều tốt đẹp cho con. Suốt 3 năm bố mẹ ròng rã chở em đi về, dù đường từ nhà đến trường cách gần 30km. Vui đến không nói lên lời, nhưng trước bố mẹ, em vẫn kiểm soát được cảm xúc”.

Tại buổi lễ trao giải, trong giây phút nhìn lá cờ đỏ sao vàng cùng với tên gọi đoàn học sinh Việt Nam, trong Khải dâng lên niềm tự hào, xúc động: “Em thấy thật hạnh phúc khi đem vinh quang về cho Tổ quốc, cho nhà trường và cho gia đình.

Thành tích này là sự tri ân của em gửi đến các thầy, cô ở Trường THCS Nguyễn Trãi (Hà Tĩnh) đã phát hiện, bồi dưỡng, khơi dậy tình yêu Toán học trong em và thầy cô ở ngôi trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã giúp em hiện thực hóa ước mơ vàng Olympic Toán học quốc tế. Ở hành trình này, em cũng tìm lại được sự tự tin vào bản thân khi theo đuổi đam mê”, Khải xúc động chia sẻ.

Hồ Lài