Từ tiểu thương đến ngàn đơn: Hành trình số cùng Lazada

“Trường học khởi nghiệp” giữa đại dịch

Tại TP. Hồ Chí Minh, trong một căn phòng nhỏ vừa là kho hàng, vừa là văn phòng làm việc, chị Vương Linh - chủ cửa hàng “My Mickey Shop” đang bận rộn kiểm tra đơn hàng và trả lời tin nhắn của khách. Dẫu không có mặt bằng lớn hay biển hiệu sang trọng, nhưng mỗi ngày, từ căn phòng nhỏ này của chị, hàng trăm đơn hàng vẫn được đóng gói và gửi đi khắp nơi. Với quy mô “doanh nghiệp một thành viên” - nơi mọi khâu vận hành đều do một tay chị đảm nhận, con số này là minh chứng rõ nét cho khả năng làm chủ, tư duy điều phối và cả sự bền bỉ của chị. Ít ai ngờ rằng, chỉ ba năm trước, chính tại thời điểm này, chị Linh vẫn còn chật vật làm quen với những cú click chuột đầu tiên trên nền tảng thương mại điện tử.

Chị Vương Linh - chủ gian hàng My Mickey Shop- chia sẻ kinh nghiệm vận hành tại một sự kiện của Lazada

Trước khi đến với thương mại điện tử, hành trình kinh doanh của chị Vương Linh bắt đầu với việc phân phối mỹ phẩm cho các salon tóc. Nhưng khi đại dịch COVID-19 bùng phát, hàng loạt salon phải đóng cửa vĩnh viễn, kéo theo chuỗi cung ứng lao dốc. Không còn công việc lẫn thu nhập, chị nhận ra rằng nếu cứ tiếp tục làm theo lối cũ, bản thân sẽ lâm vào ngõ cụt.

Giữa lúc bế tắc, một người em gợi ý: “Chị thử đăng sản phẩm lên sàn Lazada xem sao”, bắt đầu hành trình bán hàng online lần đầu tiên của chị. “Lúc đầu mình gà mờ lắm”, chị Linh bật cười kể lại. Chị hoàn toàn không biết đăng sản phẩm ra sao, vận hành cửa hàng online như thế nào. May mắn các thông tin hướng dẫn đều có trên Lazada University. Chị vào đó, cặm cụi đọc từng bài một rồi làm theo. Dần dần, người phụ nữ này đã thành thạo việc đăng bán sản phẩm, trang trí cửa hàng hay thủ tục tham gia các chương trình ưu đãi lớn.

Trời không phụ lòng người. Đơn hàng đầu tiên đến với chị khá nhanh nhờ vào chính sách hỗ trợ hiển thị cho shop mới. Cảm giác lần đầu tiên có khách đặt mua cửa hàng, dù giá trị đơn chỉ vài chục ngàn đồng khiến chị Linh vui như bắt được vàng. Sản phẩm chị chọn kinh doanh là đồ chơi giáo dục và phát triển trí tuệ cho trẻ em. “Trong nguy có cơ”, giữa lúc đại dịch, nhiều ngành nghề phải dừng hẳn thì nhu cầu mua sắm đồ chơi cho con ở nhà lại tăng cao. Thấy bán được hàng, chị lại có thêm nhiều động lực để chuyển hẳn sang kinh doanh online.

My Mickey Shop cung cấp các dòng đồ chơi giáo dục đến từ những thương hiệu uy tín, giúp trẻ phát triển trí tuệ và khả năng tư duy ngay từ sớm

Nhưng niềm vui ấy nhanh chóng bị thử thách bởi hàng loạt vấn đề: việc vận hành phức tạp, tốn nhiều thời gian, tự quảng cáo thì không hiệu quả, còn thuê ngoài thì lại tốn kém quá nhiều,... Từng khoản chi phí nhỏ gom lại thành gánh nặng lớn.

Lazada đã trở thành “trường học khởi nghiệp” của chị theo đúng nghĩa đen. Chị đăng ký học hầu hết các khóa trên Lazada University, tham gia đều đặn các lớp đào tạo. Đến bây giờ, dù đã qua 2, 3 năm, chị Linh vẫn nhớ như in không khí lớp học lúc đó: “Chúng tôi được chia nhóm theo kinh nghiệm, có bạn trưởng nhóm hướng dẫn từng bước, hỗ trợ mọi thứ, từ việc chọn mặt hàng đến cách thức vận hành. Học với những người thực chiến như vậy, tôi hiểu nhanh hơn, làm đúng hơn, không bị lan man như trước nữa. Nhờ vậy, tôi đi được đúng hướng, tiết kiệm thời gian và chi phí”

Nhờ những buổi trao đổi, giao lưu hàng tuần với cộng đồng người bán, chị vừa học được thêm kiến thức nền tảng, vừa bắt nhịp với các xu hướng mới. Nghĩ lại, chị Linh khẳng định: “Nhờ có người chỉ dẫn, tôi đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tránh được những bước đi không cần thiết”.

Nhà kinh doanh chiến lược trong làn sóng AI

Từ một người "tay ngang", Vương Linh dần hiểu cấu trúc vận hành của một shop chuyên nghiệp. Chị biết cách phân tích sản phẩm, chuẩn hóa nội dung hiển thị, tham gia các chiến dịch khuyến mãi đúng thời điểm. Quan trọng hơn cả, chị dần chuyển hóa tư duy: từ bán hàng nhỏ lẻ sang cách làm của một người kinh doanh có chiến lược.

Cũng đúng lúc này, làn sóng ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) vào các mô hình kinh doanh ngày càng dâng cao. Lazada không để người bán đứng ngoài làn sóng ấy khi tiên phong tung ra hàng loạt các công cụ AI giúp làm mượt trải nghiệm của cả người mua lẫn người bán.

Đã có thêm nhiều kinh nghiệm sau vài năm kinh doanh trên Lazada, chị Vương Linh háo hức nhập cuộc. Những công cụ mới không chỉ giúp chị tiết kiệm thời gian, mà còn thay đổi cách chị đưa ra quyết định kinh doanh mỗi ngày.

“Trước đây, tôi phải tự vào các shop đối thủ xem người ta bán gì, chạy giá ra sao. Giờ thì Lazada có báo cáo sẵn, gợi ý sản phẩm theo xu hướng, khuyến mãi tự động, thậm chí đề xuất những chiến dịch phù hợp với ngành hàng của tôi” - chị Linh cho biết.

Một trong những công cụ thay đổi mạnh mẽ cách làm việc của chị là tính năng “Cố vấn kinh doanh Lazada” (Lazada Business Advisor), giúp người bán hiểu sâu hơn về hành vi khách hàng, lượng truy cập, hiệu quả của từng chiến dịch quảng cáo. Tiếp theo là công cụ AI Chatbot – trợ lý chăm sóc khách hàng 24/7. Trước đây, chị Linh phải liên tục trả lời hàng trăm tin nhắn lặp lại mỗi ngày. Giờ đây, chatbot có thể tự động phản hồi các câu hỏi phổ biến liên quan đến kích thước, mẫu mã hay tình trạng sản phẩm, giúp chị tiết kiệm thời gian và tập trung vào các công việc quan trọng hơn. “Chỉ khi nào khách hỏi các câu chuyên sâu hơn, chatbot mới chuyển qua tôi. Còn lại thì bạn ấy làm hết rồi” - chị Linh gọi chatbot là “bạn”, như một trợ thủ đáng tin cậy trong công việc.

Ngoài ra, hệ thống các dịch vụ tài trợ của Lazada (Lazada Sponsored Solutions) còn tự động đề xuất từ khóa quảng cáo, gói tài trợ và mức giá phù hợp cho từng sản phẩm. Đối với một hộ kinh doanh cá nhân như chị Linh, không có đội ngũ vận hành chuyên biệt hay chuyên viên quảng cáo, việc lựa chọn các gợi ý sẵn có từ hệ thống thay vì tự nghiên cứu thủ công đã giúp tiết kiệm đến một nửa thời gian triển khai. “Tôi thường chọn chạy tự động. Dù tốn thêm một chút chi phí nhưng đỡ áp lực hơn rất nhiều. Tôi vẫn theo dõi được hiệu quả kinh doanh mà không bị quá tải như trước đây,” chị chia sẻ.

Câu chuyện của chị Linh là một minh chứng rõ nét cho việc công nghệ, khi được tận dụng hiệu quả, có thể trở thành trợ thủ đắc lực của các hộ kinh doanh nhỏ. Trong TMĐT, hiểu nền tảng và dùng công cụ hiệu quả quan trọng hơn cả nguồn vốn.

Bán hàng uy tín để đi đường dài

Với chị Vương Linh, thành công không đến từ một chiến dịch viral hay cú bứt phá doanh số bất ngờ. Đó là kết quả của quá trình kiên trì học hỏi, từng bước cải thiện hoạt động kinh doanh và liên tục thích nghi với công nghệ mới, đặc biệt là các công cụ hỗ trợ từ nền tảng TMĐT.

Chị Linh kinh doanh đồ chơi giáo dục - một phân khúc đòi hỏi sự am hiểu sâu về thị trường và nhu cầu khách hàng. Theo chị, nếu thiếu sự định hướng rõ ràng, người bán rất dễ bị cuốn theo các xu hướng nhất thời, không mang lại giá trị bền vững. Từng có ý định nhập các sản phẩm theo trào lưu, chị nhận ra những mặt hàng này thường chỉ tạo được sức hút trong thời gian ngắn, khiến nhà bán dễ rơi vào thế bị động.

Thay vì chạy theo trào lưu, chị ưu tiên những sản phẩm có tính bền vững cao - trẻ có thể chơi lâu dài, thậm chí truyền lại cho em nhỏ trong gia đình. Nhờ tập trung vào chất lượng và giá trị sử dụng, cửa hàng My Mickey Shop dần tạo được uy tín và trở thành địa chỉ quen thuộc của nhiều bậc phụ huynh.

Những khoảnh khắc ấy khiến chị Linh nhận ra một điều: Chị không chỉ bán đồ chơi mà còn đang tạo ra trải nghiệm cho khách hàng, và khi làm tốt thì không chỉ giữ được khách mà còn giữ được niềm tin.

Nếu hỏi Vương Linh điều gì thay đổi lớn nhất kể từ khi bán hàng online, câu trả lời không nằm ở kỹ năng vận hành hay bí quyết tăng đơn. Thứ thay đổi sâu nhất chính là tư duy: từ tâm thế “người bán hàng nhỏ lẻ” sang một người “làm chủ cuộc chơi số”.

Theo chị Linh, kinh doanh trong thời đại số không còn là cuộc cạnh tranh đơn thuần về vốn hay sản phẩm. Thay vào đó, đây là cuộc chơi của dữ liệu và hành vi người tiêu dùng - nơi người bán phải biết lắng nghe thị trường qua từng báo cáo, từng chỉ số trên nền tảng. Để tồn tại và phát triển, người bán buộc phải không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức mới.

Dù vận hành shop chỉ một mình, chị Vương Linh chưa bao giờ xem đó là bất lợi. Theo chị, thái độ mới là yếu tố quyết định thành công: “Làm gì cũng phải có tâm, có trách nhiệm. Bán hàng online cạnh tranh rất khốc liệt, khách hàng có thể so sánh giá chỉ trong vài giây. Mình không thể cứ hạ giá, nhưng có thể phục vụ tốt hơn từ khâu đóng gói, giao hàng đúng hẹn, đến việc sẵn sàng nhận lỗi khi xảy ra sai sót”.

Mới đây, chị Vương Linh là đại diện duy nhất của Việt Nam được chọn tham gia chương trình đào tạo tại Hàng Châu do Alibaba - công ty mẹ của Lazada - tổ chức.

Chị Vương Linh (áo trắng ở giữa, thứ 12 từ phải qua) tham gia chương trình đào tạo của Alibaba

Người phụ nữ cách đây 3 năm còn loay hoay không biết kinh doanh online là gì, nay đã tự hào sánh vai cùng những nhà bán tiêu biểu trên khắp thế giới. Giữa điểm bắt đầu và thành công hôm nay là cả một hành trình dài nhiều cảm xúc mà chị Linh tin rằng: cứ sẵn sàng tiến bước là tương lai sẽ mở ra.

Câu chuyện của chị Vương Linh là minh chứng sống động cho thấy những tiểu thương nhỏ lẻ vẫn có thể làm chủ cuộc chơi số khi biết khai thác tối đa sức mạnh của nền tảng thương mại điện tử