Từ sự cố tràn dầu ra đường ở Hà Nội: Trách nhiệm pháp lý và biện pháp ứng phó khẩn cấp

Ngày 5-9, một xe tải lưu thông trên đường Bạch Thành Phong (phường Đại Mỗ, Hà Nội) thì bị bục bồn chở dầu, khiến dầu tràn ra đường. Tại hiện trường, vệt dầu bị đổ ra đường kéo dài hơn 20 m và trải rộng khắp mặt đường gây trơn trợt. Nhiều người đi xe máy đã té ngã vì không phát hiện và xử lý kịp thời. Sự việc gây ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn giao thông và môi trường đô thị.

Từ vụ việc này, nhiều người thắc mắc: Phải xử lý tràn dầu trên đường như thế nào cho an toàn và kịp thời? Cần biện pháp gì để phòng ngừa, tránh tái diễn? Trách nhiệm pháp lý của tài xế, chủ xe và doanh nghiệp như thế nào khi để xảy ra sự cố?

Dầu tràn trên đường Bạch Thành Phong, phường Đại Mỗ, Hà Nội. Ảnh: Cắt từ clip MXH

Trao đổi với phóng viên, chuyên gia xử lý sự cố của một đơn vị vận tải xăng dầu cho biết xăng dầu tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao. Hơi xăng - dầu nhẹ hơn không khí nên khi thoát ra khỏi thiết bị chứa (đường ống, bể chứa...) sẽ khuyếch tán trong không khí rất nhanh. Hơi xăng - dầu kết hợp với không khí ở một tỉ lệ nhất định tạo thành hỗn hợp nguy hiểm.

Nguy hiểm về cháy:

Nhiệt độ cháy lớn, tốc độ cháy lan do xăng dầu lan tràn trên bề mặt rất lớn, dễ tạo thành các đám xăng dầu lớn. Trong trường hợp xảy ra sự cố, có thể sử dụng các chất chữa cháy phù hợp như Bình chữa cháy (bằng bột, CO2, bọt foam); Cát; Chăn (mền) làm từ sợi cotton, nhúng nước.

Biện pháp xử lý gồm: di chuyển thiết bị chứa ra khỏi khu vực cháy nếu có thể và an toàn; làm nguội bồn chứa bằng nước liên tục cho đến khi lửa được dập tắt; dùng bình chữa cháy dập lửa xung quanh; tránh hít phải khói độc, luôn đứng xuôi chiều gió và tránh đứng ở khu vực thấp. Người tham gia chữa cháy cần giữ khoảng cách an toàn, đồng thời cách ly hiện trường trong phạm vi tối thiểu 300 m.

Nguy hiểm về nổ:

Xăng dầu là chất dễ bay hơi, khi kết hợp với không khí ở một tỉ lệ nhất định sẽ tạo thành hỗn hợp dễ gây cháy, nổ. Khi xảy ra sự cố, nhiệt độ cháy rất cao và tốc độ cháy lan mạnh, dễ hình thành đám cháy lớn. Để bảo đảm an toàn, khu vực có bồn chứa hoặc xe bồn chở xăng dầu cần được cách ly với bán kính 800 m.

Nguy hiểm về độc:

Nếu xăng cháy trong điều kiện ngoài buồng đốt (cylinder) sẽ tạo ra các loại khí rất độc hại như: Carbon Monoxide (CO), các loại khí Nitrogen oxide như NO, NO2; các loại Hydrocarbon. Ngoài ra, sự cố rò rỉ, tràn đổ còn có thể gây bỏng nhiệt.

Trong trường hợp cháy, nên sử dụng bình chữa cháy bột, CO2 bọt foam, cát hoặc chăn cotton nhúng nước để dập lửa. Khu vực xảy ra sự cố cần được cách ly tối thiểu 800 m, đồng thời thực hiện các biện pháp an toàn như: tránh xa vật liệu dễ cháy, không bước vào vùng tràn đổ, ngăn chặn rò rỉ nếu có thể và đảm bảo không gây nguy hiểm cho con người. Khi xử lý, không phun nước trực tiếp vào hóa chất tràn đổ hoặc nguồn rò rỉ, có thể dùng vòi phun nước để giảm bay hơi hoặc chuyển hướng đám mây khí; tuyệt đối ngăn chặn rò rỉ vào hệ thống cống thoát nước, tầng hầm hay không gian kín.

Ngoài ra, vị chuyên gia này cũng nêu một số tình huống điển hình và hướng dẫn biện pháp xử lý, cụ thể:

Trong trường hợp gặp cản trở giao thông do hỏng đường, ùn tắc,… xe bồn phải dừng đỗ lâu tại vị trí không an toàn, có thể tiếp xúc các nguồn nhiệt, va chạm dẫn đến cháy, rò rỉ. Khi đó, cần chuyển tuyến đường vận chuyển, cách ly, bảo vệ khu vực tiếp xúc, phối hợp tham gia bảo vệ hiện trường và cung cấp thông tin phục vụ công tác điều tra sự cố.

Trong trường hợp tai nạn hoặc trục trặc phương tiện vận chuyển nhưng chưa ảnh hưởng đến bồn chứa: Việc dừng đỗ lâu tại vị trí không an toàn, có thể tiếp xúc các nguồn nhiệt, va chạm làm tăng nguy cơ cháy, rò rỉ. Người xử lý cần nhanh chóng khắc phục hoặc thay phương tiện vận chuyển, thay tài xế nếu có thương vong do tai nạn. Song song đó, phải tham gia bảo vệ hiện trường, cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng và thường xuyên kiểm tra áp suất xe bồn, tiến hành xả áp nếu phát hiện bất thường.

Trường hợp tai nạn hoặc trục trặc khiến bồn chứa bị hư hỏng: Tình huống này đặc biệt nguy hiểm vì có thể gây rò rỉ, tràn đổ hóa chất độc hại hoặc dễ cháy nổ, đe dọa tính mạng và tài sản xung quanh. Người xử lý cần áp dụng ngay các biện pháp khắc phục tạm thời nếu có phương án và dụng cụ (bịt chỗ rò, khóa van…), đồng thời khoanh vùng, cách ly khu vực nguy hiểm, gọi trợ giúp khẩn cấp. Trong thời gian chờ lực lượng chuyên môn đến, phải bảo vệ hiện trường, ngăn không cho người ngoài tiếp cận khu vực nguy hiểm.

TUẤN ANH