Từ ruộng lúa đến vùng hoa công nghệ cao: Tiềm năng phát triển bền vững, giảm nghèo lâu dài

Mô hình trồng hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ cao của HTX hoa Đồng Tháp là mô hình điểm về nông nghiệp hiệu quả của xã Đồng Tháp. Ảnh: Thu Hà

Đầu tư bài bản để thoát nghèo

Bước chân nhanh thoăn thoắt giữa những luống hoa đồng tiền rực rỡ sắc màu, anh Bùi Văn Khá, Giám đốc HTX hoa Đồng Tháp nhẹ nhàng cúi xuống, cầm từng cuống hoa bẻ nghiêng sát gốc. Động tác dứt khoát, thuần thục. Những bông hoa vừa hái xong được anh cắm ngay vào xô nước sạch để “hút no nước”, giữ độ tươi và cứng cuống trước khi bó thành từng bó 20 cành, chuẩn bị cho thương lái đến thu mua.

Theo anh Khá, thu hái và bảo quản là khâu đặc biệt quan trọng, quyết định chất lượng và giá trị kinh tế của hoa đồng tiền. “Hoa phải cắt vào sáng sớm, khi cuống còn nhiều nước, như vậy mới giữ được độ tươi lâu. Làm nghề hoa phải tỉ mỉ, không thể qua loa”, anh chia sẻ.

Sinh ra trong gia đình thuần nông, nhiều thế hệ gắn bó với cây lúa, anh Khá sớm thấm thía nỗi vất vả của người nông dân “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng thu nhập bấp bênh. Trăn trở tìm hướng đi mới, năm 2000, sau khi lập gia đình với người vợ quê làng hoa Tây Tựu nổi tiếng, anh nhận thấy nghề trồng hoa mang lại giá trị kinh tế cao hơn hẳn.

Anh mạnh dạn đưa hoa về trồng trên đất lúa xã Đồng Tháp. Ban đầu là đủ loại hoa như cúc, hồng, đồng tiền… Qua quá trình thử nghiệm, anh nhận ra hoa đồng tiền đặc biệt phù hợp với thổ nhưỡng địa phương, được thị trường ưa chuộng, giá bán ổn định. Từ năm 2003, anh quyết định chuyên canh giống hoa này.

Những ngày đầu khởi nghiệp không hề dễ dàng. Thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, anh trồng hoa ngoài trời, phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Mưa bão, ngập úng kéo dài khiến hoa dễ chết, thối rễ. “Có những đêm mưa lớn, hai vợ chồng tôi đội mưa ra ruộng tát nước cứu hoa”, anh Khá nhớ lại.

Mô hình trồng hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ cao của HTX hoa Đồng Tháp là mô hình điểm về nông nghiệp hiệu quả của xã Đồng Tháp. Ảnh: Thu Hà

Sau gần 10 năm bền bỉ, tích lũy được vốn và kinh nghiệm, năm 2010, anh Khá trở thành người đầu tiên ở xã Đồng Tháp cũ đầu tư hệ thống nhà màng kiên cố phủ nilon để trồng hoa đồng tiền. Bước ngoặt này giúp mô hình sản xuất của anh “lột xác”: Năng suất cao hơn, hoa đẹp đồng đều, hạn chế rủi ro do thời tiết.

Từ vài sào ban đầu, đến nay anh Khá đã phát triển 1,5ha hoa đồng tiền trồng luân canh trong nhà màng, cho thu hoạch quanh năm. Trung bình mỗi sào đầu tư từ 58–62 triệu đồng, nhưng chỉ sau 3–3,5 tháng đã bắt đầu cho thu hoạch, thời gian khai thác kéo dài 4–5 năm.

“Muốn trồng hoa đồng tiền hiệu quả thì không được tiết kiệm sai chỗ. Phải đầu tư nhà màng, hệ thống tưới nhỏ giọt, bón phân hữu cơ, kiểm soát sâu bệnh bài bản”, anh Khá nói và ví loài hoa này như “công chúa khó tính”.

Trong đợt mưa bão, ngập úng kéo dài năm 2025, trang trại hoa của anh Bùi Văn Khá cũng như nhiều nông dân khác chịu thiệt hại nặng nề. Nhiều khu nhà màng bị ảnh hưởng, cây hoa sinh trưởng kém, một số diện tích phải cắt bỏ, nguy cơ mất trắng hiện hữu. Với người làm nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao, đây là thử thách lớn, không chỉ về kinh tế mà còn là phép thử về bản lĩnh và ý chí.

Thế nhưng, thay vì buông xuôi, anh Khá coi thiên tai là “bài kiểm tra khắc nghiệt” để rà soát lại toàn bộ quy trình sản xuất. Bằng kinh nghiệm tích lũy suốt hơn hai thập kỷ gắn bó với cây hoa đồng tiền, anh chủ động điều chỉnh hệ thống thoát nước, tăng cường thông gió trong nhà màng, kiểm soát độ ẩm, kịp thời loại bỏ cây bị bệnh để tránh lây lan. Những ngày mưa lớn, anh gần như “ăn ngủ” tại trang trại, theo dõi sát từng luống hoa, từng biến động nhỏ của thời tiết.

“Làm nông nghiệp không chỉ cần vốn và kỹ thuật, mà quan trọng hơn là sự kiên trì và khả năng thích ứng. Thiên tai có thể lấy đi thành quả của mình, nhưng không thể lấy đi kinh nghiệm và ý chí”, anh Khá chia sẻ. Chính tinh thần không khuất phục trước khó khăn ấy đã giúp anh và các thành viên HTX hoa Đồng Tháp từng bước khôi phục sản xuất sau mưa bão.

Đến thời điểm này, các diện tích hoa đã ổn định trở lại, sinh trưởng đồng đều. Anh Khá cho biết, nhờ chủ động chăm sóc, điều tiết thời vụ và áp dụng kỹ thuật phù hợp, vụ hoa Tết năm nay hứa hẹn sẽ cung ứng cho thị trường lượng hoa đồng tiền chất lượng cao, màu sắc đẹp, đáp ứng nhu cầu tăng mạnh dịp cuối năm. Không chỉ bù đắp phần nào thiệt hại do thiên tai, vụ hoa Tết còn tiếp thêm niềm tin cho thành viên HTX vào hướng đi nông nghiệp công nghệ cao.

Hướng đi phù hợp nông nghiệp đô thị

Câu chuyện vượt khó của anh Bùi Văn Khá là hình ảnh tiêu biểu cho bản lĩnh của người nông dân Thủ đô trong thời kỳ biến đổi khí hậu và đô thị hóa mạnh mẽ. Dám nghĩ, dám làm, biết làm chủ hoàn cảnh và không ngừng vươn lên, những người nông dân như anh đang từng ngày khẳng định: Nông nghiệp Hà Nội không chỉ là sinh kế, mà còn là lĩnh vực giàu tiềm năng cho phát triển bền vững và giảm nghèo lâu dài.

Mô hình trồng hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ cao của HTX hoa Đồng Tháp là mô hình điểm về nông nghiệp hiệu quả của xã Đồng Tháp. Ảnh: Thu Hà

Thấy mô hình trồng hoa đồng tiền cho hiệu quả cao, nhiều hộ dân trong xã đã học tập, làm theo. Để sản xuất chuyên nghiệp, năm 2020, anh Khá đứng ra liên kết các hộ nông dân thành lập HTX hoa Đồng Tháp với diện tích canh tác hơn 20ha.

Hiện nay, HTX là một trong những vùng chuyên canh hoa đồng tiền lớn nhất Thủ đô, trồng thành công hơn chục giống hoa với đủ gam màu được thị trường ưa chuộng. Năm 2023, sản phẩm hoa đồng tiền của HTX được chứng nhận OCOP 3 sao, toàn bộ sản phẩm được thương lái bao tiêu, giúp các thành viên yên tâm sản xuất.

Đánh giá về hiệu quả của mô hình, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đan Phượng Nguyễn Đăng Thực khẳng định: HTX hoa Đồng Tháp là minh chứng rõ nét cho hướng đi đúng trong phát triển nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao gắn với mục tiêu giảm nghèo bền vững. Từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, các hộ nông dân đã được liên kết trong một tổ chức kinh tế tập thể, cùng chia sẻ kỹ thuật, kinh nghiệm và thị trường tiêu thụ, qua đó từng bước nâng cao thu nhập và ổn định đời sống.

Theo ông Nguyễn Đăng Thực, bình quân mỗi hecta hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ cao tại HTX đạt giá trị khoảng 500 triệu đồng/năm, cao gấp 2–3 lần so với phương thức trồng hoa truyền thống. Quan trọng hơn, mô hình đã tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động nông thôn, giúp các hộ thành viên yên tâm đầu tư sản xuất, tránh rơi vào vòng luẩn quẩn “được mùa - mất giá”.

Mô hình trồng hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ cao của HTX hoa Đồng Tháp là mô hình điểm về nông nghiệp hiệu quả của xã Đồng Tháp. Ảnh: Thu Hà

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, HTX hoa Đồng Tháp còn đóng vai trò “địa chỉ đỏ” trong chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. Giám đốc HTX và các thành viên nòng cốt luôn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn quy trình trồng, chăm sóc, thu hái và bảo quản hoa đồng tiền cho nông dân trong và ngoài địa phương. Nhờ đó, mô hình đã thu hút đông đảo nông dân các tỉnh, thành phố trên cả nước tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm sản xuất.

“Điều đáng ghi nhận là HTX không chỉ giúp các hộ thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng mà còn góp phần hình thành tư duy sản xuất nông nghiệp hiện đại, bền vững, phù hợp với xu thế đô thị hóa của Thủ đô”, ông Nguyễn Đăng Thực nhấn mạnh. Đây cũng là cơ sở để địa phương tiếp tục nhân rộng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, tạo sinh kế ổn định và lâu dài cho nông dân.

Nhận xét về mô hình này, Trưởng ban Công tác Nông dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Lưu Thị Thu cho rằng, HTX hoa Đồng Tháp là minh chứng sinh động cho hướng đi đúng trong phát triển nông nghiệp đô thị gắn với giảm nghèo bền vững của Thủ đô.

Theo bà Thu, trong bối cảnh Hà Nội đô thị hóa nhanh, đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, việc phát triển các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn như trồng hoa, cây cảnh là xu thế tất yếu. Quan trọng hơn, mô hình của anh Bùi Văn Khá không chỉ làm giàu cho một cá nhân mà còn tạo sinh kế ổn định cho nhiều hộ nông dân thông qua HTX, đúng với tinh thần hỗ trợ nhau làm giàu, giảm nghèo bền vững.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Hà Nội Phạm Hải Hoa, mô hình HTX hoa Đồng Tháp do anh Bùi Văn Khá khởi xướng minh chứng sinh động cho định hướng phát triển nông nghiệp đô thị, ứng dụng công nghệ cao mà thành phố Hà Nội đang thúc đẩy nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống nông dân trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ. Nông nghiệp đô thị không còn bó hẹp trong khuôn khổ sản xuất nhỏ lẻ truyền thống mà chuyển mình theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ cao, tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng lớn. Mô hình trồng hoa đồng tiền công nghệ cao tại HTX hoa Đồng Tháp là điển hình thể hiện tư duy sản xuất mới, phù hợp thị trường tiêu thụ ngày càng đa dạng, đòi hỏi chất lượng cao của xã hội hiện đại. Đây chính là hướng đi mà nông nghiệp Thủ đô cần nhân rộng.

Bạch Thanh