Từ Olympic cho đến Eurovision, Nga chủ động xây dựng các sân chơi riêng sau khi bị phương Tây cô lập

Hình ảnh Tổng thống Nga Vladimir Putin được chiếu trên màn hình sân khấu chính của cuộc thi âm nhạc Intervision Song Contest ở Moscow ngày 20/9/2025

Kể từ khi xa rời phương Tây, Nga đã nỗ lực tạo dựng một “thế giới song song” với các sự kiện và chương trình thay thế nhằm bù đắp khoảng trống bị cô lập.

Sau khi cuộc chiến Nga - Ukraine nổ ra năm 2022, Nga bị cấm tham dự Thế vận hội Olympic, giải đấu mà nước này vốn đạt nhiều thành tích trong quá khứ. Nga cũng bị loại khỏi những sự kiện văn hóa mang tính giải trí như Cuộc thi âm nhạc Eurovision.

Tuy nhiên, Nga đã tìm cách chuyển thách thức thành cơ hội, chủ động tổ chức các sự kiện nội địa hóa để thay thế. Dù công chúng hiểu rằng những phiên bản thay thế này khó có thể sánh với các sự kiện quốc tế thật sự, nhưng nhiều người vẫn coi đó là hành động yêu nước, thể hiện nỗ lực khôi phục “hào quang nước Nga”, điều mà Tổng thống Vladimir Putin thường nhắc lại với nhiều hoài niệm.

Vào tháng 5/2023, Nga tuyên bố sẽ tổ chức sự kiện thay thế Olympic mang tên “World Friendship Games” (Đại hội Thể thao Hữu nghị Thế giới), song đến cuối năm 2024, sự kiện bị hoãn vô thời hạn mà không có lý do rõ ràng. Quyết định này được đưa ra sau khi Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) chỉ trích đây là nỗ lực mang tính chính trị hóa thể thao và kêu gọi các vận động viên quốc tế không tham gia.

Một sự kiện khác thành công hơn là việc Nga khôi phục Cuộc thi Ca khúc Intervision, phiên bản thời Liên Xô của Eurovision, được tổ chức trở lại vào tháng 9 vừa qua. Moscow tuyên bố cuộc thi này nhằm thắt chặt giao lưu văn hóa giữa các quốc gia ngoài khối phương Tây. Dù vấp phải hoài nghi từ giới bình luận, sự kiện vẫn thu hút nghệ sĩ đến từ 23 quốc gia. Trong đó, đại diện Mỹ rút lui vào phút chót và giải nhất thuộc về ca sĩ Đức Phúc của Việt Nam.

Theo giới quan sát Nga, những sự kiện này không nhằm thay thế hoàn toàn các sân chơi quốc tế, mà hướng đến việc tạo dựng không gian song hành để Nga tiếp tục phát triển trong khuôn khổ thân thiện, nhưng vẫn mang yếu tố quốc tế. “Đúng là các sự kiện thay thế của Nga khó thể sánh với những sân chơi quốc tế thực thụ, nhưng mục tiêu chính là xây dựng nền tảng thay thế nơi Nga có thể chủ động hoạt động và thể hiện mình”, bà Tatiana Stanovaya, nhà sáng lập tổ chức phân tích chính trị R.Politik nhận xét.

Tổng thống Vladimir Putin cầm quả bóng biểu trưng cho sự kiện FIFA World Cup 2018 (Nga đăng cai tổ chức) vào ngày 15/7/2018

Theo ông Anton Barbashin, chuyên gia phân tích chính trị và Giám đốc biên tập tạp chí Riddle chia sẻ với CNBC, phần lớn người dân Nga tin rằng việc bị loại khỏi hầu hết các sự kiện quốc tế là không công bằng, nên các chương trình thay thế này cũng là hợp lý trong việc tạo ra lựa chọn khác. “Họ xem đó là lựa chọn “có còn hơn không”. Với thế hệ lớn tuổi, những sự kiện này gợi nhớ về các hoạt động do Liên Xô tổ chức và ông Putin cũng thường diễn giải theo hướng ấy, như một sự hồi sinh của truyền thống cũ”, ông Barbashin nói thêm trong email.

Giới phân tích tin rằng Nga sẽ sẵn sàng trở lại sân khấu toàn cầu khi điều kiện cho phép. “Chúng ta đã thấy nhiều lần trước đây rằng Nga luôn coi trọng việc hiện diện trong các sự kiện quốc tế lớn. World Cup 2018 tại Nga là thời khắc đỉnh cao của niềm tự hào quốc gia”, ông Anton Barbashin nói. Khi được hỏi liệu Nga có muốn tham gia trở lại các sự kiện quốc tế sau khi chiến tranh kết thúc hay không, ông Barbashin khẳng định: “Ngay khi có cơ hội. Cuộc đối thoại của Nga xưa nay, và vẫn luôn là hướng về phương Tây. Sự trở lại ấy là điều không chắc chắn”.

Minh Hương