Từ một vòng xe đến hệ sinh thái xanh: Startup Việt khiến thị trường 'ngỡ ngàng'

Phạm Sơn Lộc và các đồng đội đã tạo nên một hệ sinh thái hoàn thiện xoay quanh vấn đề đạp xe, đến xây dựng nền tảng công nghệ cá nhân hóa mỗi chuyến đi

Bộ chuyển đổi trợ lực - lời giải “made in Vietnam”

Nhận ra khoảng trống thị trường, Lộc thành lập VierCycle - startup tập trung vào công nghệ xanh và di chuyển thông minh. Sản phẩm đầu tay là bộ kit chuyển đổi trợ lực giá khoảng 6 triệu đồng, gọn nhẹ, gắn vừa hầu hết khung xe phổ thông. Cảm biến lực tích hợp cùng mô-đun pin lithium cho phép động cơ “đỡ” bớt 30-50% lực đạp, nhưng vẫn giữ cảm giác vận động tự nhiên. Khi pin cạn, xe trở lại đúng nghĩa “đạp thuần”, không nặng nề như nhiều mẫu xe đạp điện. Nhờ đó, người dùng, đặc biệt là nhóm 35-55 tuổi vẫn duy trì được thói quen luyện tập mà không phải lo kiệt sức.

Chỉ sáu tháng sau khi tung ra thị trường thử nghiệm, VierCycle đã bán hơn 800 bộ kit, trong đó 65% khách hàng là người trung niên sống tại các đô thị lớn. Không đơn thuần bán phần cứng, Lộc cho biết công ty áp dụng mô hình bảo hành “đổi pin trọn đời” để củng cố niềm tin của người dùng với sản phẩm Việt.

Cuối năm 2024, đội ngũ kỹ sư của VierCycle tiếp tục trình làng Zyride nền tảng IoT quản lý xe đạp trợ lực và cá nhân hóa lộ trình du lịch. Ứng dụng sử dụng cảm biến GPS, bluetooth và AI trên thiết bị di động để gợi ý tuyến đường tối ưu, tự động kích hoạt thuyết minh khi người dùng lướt qua các điểm văn hóa, quán cà phê đặc trưng hay xưởng thủ công địa phương.

Từ đầu năm 2025, Zyride chạy thử tại quận 1 và quận 3 (TP. Hồ Chí Minh) với mức 100.000 đồng/2 giờ thuê xe; người dùng chỉ cần quét mã QR để mở khóa. Lộ trình phổ biến dài 8 - 12 km, dẫn qua Dinh Độc Lập - Nhà thờ Đức Bà - phố Nhật Lê Thị Riêng - bờ kênh Nhiêu Lộc, kết thúc bằng bữa trưa ở chợ Tân Định. Mỗi hành trình là câu chuyện sống động, giúp du khách chạm vào những lớp văn hóa đô thị ít ai ngờ tới.

Hệ sinh thái mở - chìa khóa tăng trưởng bền vững

Không dừng lại ở dịch vụ cho thuê, VierCycle đang đàm phán nhượng quyền với chuỗi homestay tại Đà Lạt, Hội An và Cần Thơ. Mô hình “trạm cộng đồng” của startup bao gồm ba cấu phần: bãi đỗ kiêm sạc pin, quầy đổi pin nhanh và gói bảo dưỡng định kỳ. Đối tác chỉ bỏ chi phí mặt bằng cùng nhân sự, còn thiết bị, phần mềm và bảo trì do VierCycle chịu trách nhiệm.

Theo báo cáo của Allied Market Research, thị trường xe đạp trợ lực Đông Nam Á đạt quy mô 480 triệu USD năm 2024 và có thể vượt 1 tỉ USD sau 5 năm nữa, tương đương tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 16%. Tại Việt Nam, phân khúc này gần như bỏ ngỏ khi đa số sản phẩm nhập khẩu giá 12 - 20 triệu đồng, vượt quá khả năng chi trả của người dùng phổ thông. Lợi thế giá thành cùng hệ sinh thái dịch vụ nhúng sâu vào du lịch là điểm cộng lớn giúp VierCycle phủ thị trường.

Dù tiềm năng rõ rệt, bài toán vốn hóa luôn đau đầu với mọi startup phần cứng. VierCycle hiện xoay vòng nhờ doanh thu bán kit, song dự án “trạm cộng đồng” đòi hỏi 1,2 - 1,5 tỉ đồng mỗi điểm. Để duy trì tốc độ mở rộng, công ty đang tìm kiếm khoản gọi vốn vòng Series A 4 triệu USD, chủ yếu cho nghiên cứu pin thế hệ mới và chuẩn hóa quy trình nhượng quyền.

Theo ước tính nội bộ, một chuyến đi 10 km bằng xe đạp trợ lực tiêu thụ khoảng 0,1 kWh, phát thải 40g CO₂ (tính theo hệ số điện lưới Việt Nam). Con số này chỉ bằng 6% so với xe máy xăng 125 cc (khoảng 650 g CO₂). Như vậy, mỗi chuyến Zyride đang cắt giảm trung bình 610g CO₂, tương đương 120g cho mỗi bánh xe quay. “Đó không phải những con số khổng lồ, nhưng khi nhân lên hàng triệu lượt, hiệu ứng tích lũy rất đáng kể”, Lộc nhấn mạnh.

Để củng cố niềm tin thị trường, VierCycle dự kiến hợp tác cùng một tổ chức tín chỉ các-bon trong nước nhằm chứng nhận lượng phát thải - tránh được khí thải, mở ra triển vọng bán tín chỉ các-bon cho doanh nghiệp có nhu cầu bù đắp khí thải.

Xu hướng chuyển đổi sang phương tiện vi mô (micromobility) đang bùng nổ nhờ chính sách đô thị 15 phút, lộ trình cấm xe máy tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2030. Trong bối cảnh ấy, VierCycle sở hữu lợi thế “đi trước một bước” ở phân khúc thiết bị chuyển đổi, thứ vừa thân thiện người dùng hiện tại, vừa phù hợp hạ tầng giao thông chưa hoàn thiện cho xe đạp điện thuần công suất lớn.

Khởi nghiệp xanh không chỉ dừng lại ở lợi nhuận. Lộc luôn lặp lại thông điệp “mỗi vòng bánh xe là một vòng tay với môi trường”. Với anh, VierCycle sẽ thành công khi biến đạp xe thành lối sống bền vững, khi du khách quốc tế nhớ đến Việt Nam không chỉ bằng những cung đường phượt bằng xe máy, mà còn bởi những hành trình chậm rãi, xanh và thông minh.

Trong bức tranh khởi nghiệp còn nhiều thử thách, câu chuyện của VierCycle cho thấy sự kết hợp giữa sản phẩm “cứng” (bộ kit trợ lực) và giải pháp “mềm” (nền tảng du lịch dữ liệu hóa) có thể tạo nên lợi thế cạnh tranh dài hạn. Thành công bước đầu của họ cũng gợi mở bài học: đổi mới sáng tạo không nhất thiết phải là công nghệ quá cao siêu; đôi khi, nó bắt đầu từ chuyến đạp xe rất đời thường và một nhịp tim lắng nghe thành phố.

B.Minh