Tự làm thiết bị đào tạo nghề

Mô hình Máy chép hình phục vụ đào tạo và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ

Gắn đào tạo với thực tiễn

Nhóm tác giả gồm Huỳnh Bảo Quốc Dũng, Trần Thanh Bình, Dương Ngọc Duy, Nguyễn Hoàng Tùng, Hà Xuân Vinh và Nguyễn Đức Thọ (Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế) đã nghiên cứu và thiết kế thành công bộ công cụ hỗ trợ tạo bài giảng số ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Với tính mới và hiệu quả, công trình đã đoạt giải Nhất tại Hội thi Thiết bị đào tạo tự làm năm 2025 do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Trọng tâm của giải pháp là phát triển một “AI Agent” thông minh, tích hợp trực tiếp vào hệ thống quản lý học tập (LMS) Moodle của nhà trường. Quy trình vận hành bộ cung cụ đơn giản: Giảng viên chuẩn bị file Word đề cương môn học, tải lên hệ thống Moodle; AI Agent sẽ phân tích nội dung, tách cấu trúc, mục tiêu, yêu cầu học tập rồi tự động xây dựng các thành phần giảng dạy gồm: bài học, bài tập và bài kiểm tra. Nhờ vậy, giảng viên có thể nhanh chóng sở hữu một bộ học liệu số trực quan, đầy đủ và khoa học.

Ông Trần Thanh Bình, đại diện nhóm tác giả cho biết, đây là cách tiếp cận thực tế để đổi mới công nghệ trong điều kiện ngân sách hạn chế. Bộ công cụ đặt ra ba mục tiêu chính: Nâng cao chất lượng đào tạo nghề thông qua học liệu số hiện đại; góp phần hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi số của nhà trường trong năm 2025. Đồng thời, hỗ trợ giảng viên giảm tải khối lượng công việc, có thêm thời gian tập trung vào các hoạt động chuyên môn sâu.

Bên cạnh đó, mô hình Máy chép hình phục vụ đào tạo và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ của nhóm tác giả Trương Đình Phương, Lê Viết Cẩm và Đoàn Thị Hiền (Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Khu vực 1) cũng đoạt giải Nhất tại Hội thi Thiết bị đào tạo tự làm năm 2025. Đây là một thiết bị cơ khí đơn giản nhưng hiệu quả, hỗ trợ người học thực hành khắc hoa văn trên gỗ và vật liệu tương đương. Người sử dụng sẽ cố định phôi gỗ, điều khiển tay cầm để đầu khắc di chuyển, trong khi máy đảm bảo độ sâu và lực ổn định, hạn chế rung lắc. Qua đó, học viên có thể tập trung rèn luyện kỹ năng tạo hình các họa tiết truyền thống như rồng, phượng, hoa sen... mà không cần kỹ thuật cao ngay từ đầu.

Thầy Trương Đình Phương chia sẻ: "Chúng tôi mong muốn học viên, đặc biệt là lao động có hoàn cảnh khó khăn, được tiếp cận thiết bị nghề chi phí thấp nhưng hiệu quả. Nhờ đó, các em có thể sớm làm chủ kỹ năng, tạo sản phẩm và ổn định việc làm sau khi ra trường”.

Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề

Những năm qua, hệ thống giáo dục nghề nghiệp của TP. Huế phát triển mạnh cả về quy mô lẫn chất lượng, góp phần đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Trước sự phát triển nhanh của khoa học - công nghệ, yêu cầu đầu tư thiết bị đào tạo ngày càng cao, trong khi nguồn lực lại hạn chế. Nhiều cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn thành phố còn thiếu hụt thiết bị hiện đại, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy. Đây là nguyên nhân khiến nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp chưa đáp ứng kịp nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động.

Việc tự nghiên cứu, sáng chế và đưa vào sử dụng các thiết bị đào tạo nghề không chỉ giúp khắc phục tình trạng thiếu thốn máy móc, tiết kiệm chi phí đầu tư mà còn tạo cơ hội để cơ sở đào tạo chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, gắn đào tạo với thực tiễn sản xuất. Đây cũng là giải pháp thiết thực để giáo dục nghề nghiệp thích ứng kịp thời với xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo.

Theo thầy Trương Đình Phương, trong đào tạo nghề, điều cốt lõi là học viên sau khi ra trường phải áp dụng được công nghệ để làm ra sản phẩm: “Chúng ta có nhiều thiết bị hiện đại, nhưng nếu chỉ phụ thuộc vào máy móc nhập ngoại sẽ khó duy trì. Thiết bị tự làm giúp người học tiếp cận công nghệ theo cách gần gũi, tiết kiệm mà vẫn đảm bảo thực hành nghề. Quan trọng hơn, nó nuôi dưỡng tư duy sáng tạo - yếu tố mà bất kỳ người thợ lành nghề nào cũng cần có.

Ông Nguyễn Hữu Phước, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT đánh giá, thực tế cho thấy, thiết bị tự làm đã mang lại lợi ích rất lớn, nhiều sản phẩm được đưa vào sử dụng thường xuyên, phù hợp chương trình đào tạo và hỗ trợ hiệu quả cho quá trình dạy học. Chất lượng giáo dục nghề nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng ba trụ cột quan trọng nhất vẫn là đội ngũ nhà giáo, chương trình và thiết bị đào tạo. Trong đó, thiết bị tự làm đang chứng minh vai trò không thể thiếu trong giáo dục nghề nghiệp.

Bài, ảnh: MINH HIỀN