Tự hào những miền quê đáng sống
Với xuất phát điểm không đồng đều và nhiều khó khăn nhưng bằng chủ trương, quyết sách đúng đắn, cách làm phù hợp đã khơi dậy được sức mạnh nội lực trong dân, chương trình XDNTM trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn phát triển mới đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Đó chính là nền tảng để mỗi địa phương hôm nay tiếp tục vươn mình bứt tốc, trở thành những miền quê thân thiện, đáng sống.

Một góc xã NTM kiểu mẫu Hoằng Thái (nay là xã Hoằng Lộc).
Rộn ràng nhịp sống mới
Mỗi chúng ta ai cũng có một miền quê để yêu, để nhớ. Quê hương là những gì gần gũi, bình dị và thân thương nhất. Đó là nhà, là bờ đê, bến nước, mái đình, là đường đi học những ngày ta còn bé thơ. Với tôi, quê hương còn là nơi neo đậu tâm hồn, là nỗi nhớ của người đi xa. Và mỗi lần nhớ đến quê hương, tôi lại lâng lâng cảm xúc tự hào vì nơi mình sinh ra đang từng ngày đổi mới trong tiến trình XDNTM.
Xã tôi trước khi sắp xếp đơn vị hành chính từ 1/7/2025 thành xã Hoằng Châu mới thì đã được công nhận NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2024. Có lẽ điều tự hào một phần cũng bởi, là xã vùng cuối kênh, khó khăn còn nhiều song đã “bứt phá” trở thành xã NTM kiểu mẫu đầu tiên của khu vực Đông Nam huyện Hoằng Hóa trước đây.
Điểm nhấn của NTM kiểu mẫu có lẽ là diện mạo làng quê thực sự thay đổi. Những con đường liên thôn, liên xã trải nhựa, bê tông phẳng phiu; những ngôi nhà cao tầng, mái thái, mái nhật ngày càng nhiều ở những khu dân cư; trường học, trạm y tế rộng rãi, khang trang bên những hàng cây xanh rợp bóng mát. Diện tích đất trồng lúa chua phèn, nhiễm mặn ven chân đê cũng dần được thay thế bằng những khu nuôi trồng thủy sản mang lại giá trị cao. Nhiều hộ dân địa phương còn đầu tư hàng tỷ đồng để nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao với năng suất, hiệu quả cao, nhiều gia đình trở thành những “tỷ phú” nuôi tôm. Các hộ dân có đất vườn rộng rãi đã chú trọng hơn đến việc cải tạo vườn tạp, trồng cây ăn quả như na, ổi... Lớp trẻ có việc làm, thu nhập ổn định tại các khu công nghiệp. Tối tối, các bà, các mẹ lại trò chuyện, nói cười rôm rả hòa quyện trong tiếng nhạc tưng bừng ở nhà văn hóa tạo nên một không khí ấm áp, đoàn kết... Tất cả “họa” lên một bức tranh làng quê tràn ngập âm thanh, sắc màu của sự đổi mới - điều mà hơn 10 năm trước, những người dân ở vùng bãi ngang quê tôi chưa thể nghĩ tới.
NTM luôn có những điều mới mẻ. Vì vậy, khi đã được công nhận đạt chuẩn NTM, nhiều địa phương tiếp tục tập trung “hành trình” XDNTM nâng cao và kiểu mẫu. Kết quả là, nhiều làng quê giống như quê tôi đã và đang trở thành những miền quê đáng sống.
Về thôn Kim Sơn, xã Hoằng Tiến - vùng đất thuần nông ven biển một thời nghèo khó nay đã vươn mình “thay da, đổi thịt”. Hơn ai hết, những người sinh ra, lớn lên và gắn bó với mảnh đất này mới thực sự cảm nhận rõ điều đó. Bà Lê Thị Nga gắn bó với mảnh đất này từ khi còn bé, tuổi nay đã cao rất phấn khởi khi quê hương ngày càng đổi mới.
Bà Nga tấm tắc: “Đường quê to đẹp, có điện chiếu sáng, giao thông nội đồng cũng được cứng hóa, cánh đồng được quy thành vùng sản xuất, cơ giới hóa được ứng dụng phục vụ sản xuất nên nông dân nhàn hơn rất nhiều mà năng suất, giá trị lại cao hơn. Nhà văn hóa thì khang trang, có sân thể thao, lắp đặt cả dụng cụ tập luyện, wifi miễn phí... tất cả đều để phục vụ đời sống người dân”.
Điều đáng tự hào nhất là để có được một Kim Sơn xinh đẹp hôm nay, người dân trong thôn đã hy sinh lợi ích cá nhân, tự nguyện hiến đất, đóng góp vật chất, ngày công... góp phần nhựa hóa đường trục xã, cứng hóa đường trục xóm, liên xóm, lắp điện chiếu sáng cho giao thông thuận tiện hơn. Diện mạo mới ở thôn Kim Sơn và những tiện ích của một thôn NTM kiểu mẫu, thôn thông minh cũng là điều dễ hiểu khi thu nhập bình quân của người dân nơi đây đạt 77,6 triệu đồng/năm, cao so với mức thu nhập trung bình của các thôn trong khu vực.
“Thôn kiểu mẫu thực sự cơ hội để huy động sức mạnh toàn dân chung tay kiến thiết làng quê, giúp người dân được thụ hưởng những công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ngày một tốt hơn”, ông Lê Văn Tư, Trưởng thôn Kim Sơn nhấn mạnh.
Hướng đến nông thôn văn minh, phát triển toàn diện
Gần 15 năm nhìn lại hành trình đã đi qua, để có những miền quê NTM rộn ràng nhịp sống mới như ngày hôm nay, tỉnh Thanh Hóa đã đi đúng hướng trong việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các nhiệm vụ của chương trình mục tiêu quốc gia.

Miền quê đáng sống là nơi mang lại môi trường sống an lành, tiện lợi và cơ hội phát triển cho người dân.
Đặc biệt, ở giai đoạn từ 2021-2025, tỉnh ta chỉ đạo nâng cao hiệu quả thực hiện XDNTM theo quy hoạch nhằm nâng cao đời sống kinh tế - xã hội nông thôn gắn với quá trình đô thị hóa từng địa bàn, từ đó thu hẹp khoảng cách vùng miền, người dân nông thôn có môi trường sống tốt hơn, dần được tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ như các đô thị, phát triển bền vững kinh tế - xã hội, bảo đảm vững chắc quốc phòng – an ninh, giảm nghèo bền vững, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.
Với sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, chương trình XDNTM phát triển đi vào chiều sâu, có nhiều sáng tạo, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống của đại bộ phận người dân nông thôn. Số lượng xã đạt chuẩn NTM của tỉnh thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã có 15 đơn vị cấp huyện, 374 xã đạt chuẩn NTM (đạt 83,3%); trong đó, có 4 huyện và 125 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 33,4%); 33 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (đạt 8,8%). Có 629 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Đáng chú ý, nhiều mô hình kiểu mẫu trong XDNTM được MTTQ các cấp và các tổ chức chính trị xã hội triển khai và nhân rộng. Phong trào hiến đất, đóng góp trong thực hiện XDNTM ở các địa phương được Nhân dân đồng tình ủng hộ, tạo hiệu ứng tích cực và kết quả thiết thực đối với việc phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn, nhất là về cảnh quan môi trường và giao thông nông thôn. Trong giai đoạn 2021-2024, toàn tỉnh hiến được khoảng 1.980.000m2 đất (trong đó, đất ở hơn 800.000m2, đất khác gần 1.180.000m2). Các hộ dân đã dời, phá dỡ hàng trăm ngôi nhà với trị giá hơn 60 tỷ đồng; phá dỡ hơn 2.400 công trình tường rào, cổng, sân, công trình phụ... trị giá hơn 90 tỷ đồng để thực hiện các phong trào kiến thiết làng quê.
Tổng nguồn vốn huy động thực hiện chương trình giai đoạn 2021-2025 (tính đến tháng 5/2025) đạt hơn 29,9 nghìn tỷ đồng. Nguồn vốn được sử dụng hợp lý và hiệu quả, kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ, diện mạo nông thôn ngày càng khang trang, sáng, xanh, sạch, đẹp, từng bước đáp ứng nhu cầu sản xuất và đời sống của cư dân nông thôn.
Và đặc biệt, sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp với mục tiêu cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân tốt hơn, đồng thời tạo ra không gian phát triển mới cho địa phương, chương trình XDNTM cũng sẽ bước sang một giai đoạn mới với những mục tiêu vươn tầm cao hơn. Ở đó, XDNTM theo hướng văn minh, phát triển toàn diện, bền vững gắn với quá trình đô thị hóa, thay đổi diện mạo làng quê, nâng cao chất lượng cuộc sống, lấy sự hài lòng của người dân làm đích đến.
Kỳ vọng rằng, với tầm vóc mới, nhận thức mới và bộ máy chính quyền mới, trong tương lai không xa, vùng đất xứ Thanh sẽ có thêm thật nhiều những miền quê văn minh, trù phú, giàu bản sắc, thực sự trở thành những miền quê đáng sống, để ai đi xa cũng khát khao được trở về và tự hào vì nơi mình được sinh ra.