Tự hào 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành

Trung tướng Thái Đại Ngọc (thời điểm là Tư lệnh Quân khu 5) tặng quà hỗ trợ người dân Trà Leng, Nam Trà My sau vụ sạt lở đất năm 2020.

Cháy mãi hào khí Ba Tơ

Giữa núi rừng hùng vĩ phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, năm 1941, thực dân Pháp dựng lên “Căng an trí” Ba Tơ-là nơi giam lỏng những chiến sĩ cách mạng sau khi bị giam cầm tại các nhà đày thực dân. Chốn ngục tù ấy lại trở thành chiếc nôi ươm mầm cách mạng của quân và dân Khu 5 anh hùng. Tại đây, Chi bộ “Căng an trí” Ba Tơ ra đời, quy tụ những người cộng sản kiên trung, sẵn sàng đứng dậy vì độc lập dân tộc. Ngày 12-3-1945, ngay sau thành công của khởi nghĩa Ba Tơ, Đội Du kích Ba Tơ cũng đã chính thức khai sinh với lời thề: “Hy sinh vì Tổ quốc”.

Khí thế Đội Du kích Ba Tơ phủ rộng khắp dải đất miền Trung, dẫn đến nối tiếp là sự ra đời của Đội Du kích Vũ Hùng (ở Quảng Nam cũ); Đội Tự vệ hỏa xa Diêu Trì (ở Bình Định cũ); Đội Tự vệ Tuy Hòa (ở Phú Yên cũ); Đội tự vệ chiến đấu của công nhân đồn điền Ca-da ở Đắk Lắk, Đội tự vệ công nhân Hòn Khói (ở Khánh Hòa)… Đến 16-10-1945, Chiến khu 5 được thành lập, bao gồm các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Kon Tum, Gia Lai cũ. Đây là mốc son đánh dấu sự ra đời, mở ra trang sử vàng chói lọi của lực lượng vũ trang Quân khu 5 anh hùng. Từ những đội du kích đầu tiên đến các đại đội, tiểu đoàn Vệ quốc đoàn, Lực lượng vũ trang khu 5 đã phát triển trở thành nòng cốt của cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện. Đại tá Võ Văn Minh, Nguyên cán bộ Trung đoàn 803 nhớ lại, trong kháng chiến chống Pháp, Liên khu 5 bốn bề bị địch bao vây. Cuộc sống của Bộ đội mình giai đoạn đầu khó vô cùng. Không có vũ khí, không có gạo ăn, nhân dân phải nhịn ăn từng bữa, giúp Bộ đội có cơm ăn để đánh giặc. Đánh nhau, lấy vũ khí của địch mà đánh địch.

Ngay sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, trước sự đánh phá ác liệt của địch, phong trào cách mạng Liên khu 5 bước vào giai đoạn đầy khó khăn, thử thách. Liên Khu ủy 5 từ phía tây Thừa Thiên - Huế di chuyển vào Trung Mang, Hiên, Giằng, sau đó là Trà My của tỉnh Quảng Nam cũ để lập căn cứ địa cách mạng, xây dựng lực lượng, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang. Khu 5 tiếp tục trở thành địa bàn đầu tiên đối mặt trực tiếp với kẻ thù xâm lược. Vùng đất này trở thành biểu tượng “Trung dũng, kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”. Cũng chính nơi đây, “Vành đai diệt Mỹ” là hiện tượng lịch sử độc đáo, ghi dấu hình thức đánh giặc sáng tạo phù hợp với nghệ thuật của chiến tranh nhân dân phát triển cao trên chiến trường Khu 5, góp phần cùng quân và dân cả nước làm nên đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trung tướng Nguyễn Trung Thu - Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, Nguyên Phó Tham mưu Trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Tư lệnh Quân khu 5 cho rằng, chủ trương tổ chức vành đai diệt Mỹ là rất sáng tạo, rất phù hợp với giai đoạn lịch sử này. “Khu ủy Khu 5 và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 chủ trương tổ chức "Vành đai diệt Mỹ". Tức là tổ chức lực lượng tổng hợp để bao vây, đánh thẳng vào căn cứ địch như biệt động, đặc công, tập kích bằng hỏa lực. Vành đai diệt Mỹ có ý nghĩa to lớn hơn nữa, đó là từ chiến trường Khu 5 lan rộng ra các chiến trường khác", Trung tướng Nguyễn Trung Thu nhớ lại.

Thiếu tướng Lê Ngọc Hải - Tư lệnh Quân khu 5 động viên lực lương tham gia nhiệm vụ A80.

Đất nước thống nhất, Lực lượng vũ trang Quân khu 5 tập trung khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng kinh tế, giải quyết vấn đề FULRO, bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế. Giai đoạn 1979-1989, giai đoạn mười năm giúp bạn là chặng đường gian khổ mà vô cùng vẻ vang. Hàng chục nghìn cán bộ, chiến sĩ Khu 5 đã sát cánh cùng quân và dân Campuchia truy quét tàn quân địch, xây dựng chính quyền, củng cố lực lượng vũ trang, giúp nhân dân khôi phục và phát triển KT-XH. Lực lượng vũ trang Quân khu 5 đã hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ cao cả, xứng đáng được tôn vinh là “Đội quân nhà Phật”, “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân hai nước.

Mãi xứng danh “Bộ đội Quân khu 5 - Bộ đội Cụ Hồ”

Trong thời kỳ mới, hình ảnh “Người chiến sĩ Khu 5” dấn thân nơi hiểm nguy, tìm kiếm, cứu nạn đồng bào trong thiên tai ở Trà Leng, Phước Lộc (2020); giúp dân trong trận lũ lịch sử ở Đà Nẵng (2022); căng mình nơi tuyến đầu chống dịch COVID-19… đã tô thắm thêm hình ảnh người chiến sĩ QĐND trong lòng nhân dân, góp phần củng cố cơ sở chính trị, xây dựng vững chắc thế trận lòng dân. Nhân dân vẫn còn mãi nhớ những hình ảnh cảm động trong trận mưa đặc biệt lớn ập xuống thành phố Đà Nẵng vào chiều tối 14-10-2022 khiến Nghĩa trang Hòa Sơn bị dòng lũ phá tan hoang. Giữa ngổn ngang các khu mộ bị nước cuốn trôi, san phẳng, không ai còn nhận ra đâu là mộ người thân, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 huy động CBCS tập trung khắc phục. Bộ đội phải dùng phương pháp thủ công vận chuyển từng viên đá, dọn từng cây ngã đổ, sắp xếp lại khu mộ, trả lại nguyên trạng khu nghĩa trang. "Nhà mình có hỏng thì từ từ sửa sang, nhưng thấy nơi an nghỉ của người thân bị vùi lấp thì xót xa lắm. Giữa ngổn ngang lo âu, bà con thấy được an lòng khi có bộ đội bên cạnh, giúp từng gia đình bằng trách nhiệm, chân tình. Đúng là nước sông công lính. Bà con mãi khắc ghi”, ông Lê Bá Linh (trú phường Hải Vân, TP Đà Nẵng) nhớ lại thời khắc đầy cảm động 3 năm về trước.

Trải qua chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, 204.567 liệt sĩ đã anh dũng hy sinh, 100.815 thương binh để lại máu xương mình trên từng tấc đất quê hương. Có những người chiến sĩ nằm lại giữa Trường Sơn đại ngàn; có người yên nghỉ ngoài đảo xa, trên đất bạn; có người hóa thân vào lòng đất mẹ làm nên truyền thống vẻ vang của Lực lượng vũ trang Quân khu 5 anh hùng. Rất nhiều thế hệ CBCS Quân khu 5 đã trở thành các tướng lĩnh, lãnh đạo cấp cao, đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng của Đảng, Nhà nước, Quân đội và các bộ ngành, địa phương khắp cả nước.

CBCS các đơn vị thuộc Lực lượng vũ trang quân khu 5 giúp dân sơ tán tránh bão, lũ.

Huấn luyện chiến thuật chuyên ngành Tăng thiết giáp tại Lữ đoàn 574 - Quân khu 5.

Với những đóng góp to lớn đó, Lực lượng vũ trang Quân khu 5 vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất và đặc biệt hai lần được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng. Cho đến nay, toàn Quân khu 5 có 942 tập thể, 474 cá nhân được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Trong đó nhiều đơn vị, địa phương được phong tặng lần 2, lần 3, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác của các cấp, các ngành. Trung tướng Lê Ngọc Hải - Phó Bí thư Đảng ủy, Tư Lệnh Quân khu 5 khẳng định, 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tiếp nối truyền thống hào hùng, xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Mỗi cán bộ, chiến sĩ của lực lượng vũ trang Quân khu 5 luôn vững vàng về tư tưởng, không dao động trước mọi khó khăn thử thách, không bị chi phối bởi diễn biến phức tạp của tình hình, thường xuyên nâng cao khả năng tự đề kháng trước các luận điệu sai trái, thù địch, củng cố niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng, con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội của đất nước.“Lực lượng vũ trang Quân khu 5 luôn vững niềm tin, chắc tay súng, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN", Trung tướng Lê Ngọc Hải khẳng định.

Lời thề “Hy sinh vì Tổ quốc” của đội Du kích Ba Tơ ngày ấy vẫn như ngọn lửa thiêng rực sáng, trao truyền và luôn rực cháy trong mạch máu, trái tim bao thế hệ CBCS. Đó cũng là mạch nguồn sức mạnh ý chí, tinh thần, động lực trên mỗi chặng đường trưởng thành và lớn mạnh của lực Lượng vũ trang Quân khu 5 hôm nay. Truyền thống vẻ vang ấy là điểm tựa hành trang vững chắc để CBCS Lực lượng vũ trang Quân khu 5 hôm nay viết tiếp những trang sử vàng trong thời kỳ mới, xứng danh “Bộ đội Quân khu 5 - Bộ đội Cụ Hồ”.

Đông A