Tư duy 'ăn chắc mặc bền' có thể là lực cản doanh nghiệp SME chuyển đổi số

Đi tìm câu trả lời cho mối băn khoăn “Đâu là trở ngại tâm lý lớn nhất khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ - SME Việt Nam ngần ngại trên hành trình chuyển đổi số?”, Tiến sĩ Đặng Phạm Thiên Duy, Phó chủ nhiệm phụ trách nghiên cứu và đổi mới, nhóm bộ môn Đổi mới sáng tạo trong kinh doanh, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam đề cập đến một rào cản vô hình, đó là việc doanh nghiệp còn hiểu sai bản chất của chuyển đổi số.

Tiến sĩ Duy phân tích, một hiểu lầm phổ biến là đồng nhất chuyển đổi số với việc chạy theo những công nghệ “hào nhoáng” như AI, blockchain hay IoT. Thực tế, chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà là một hành trình chiến lược để nâng cao năng lực số trong các hoạt động cốt lõi gồm marketing, quản trị nhân sự, sản xuất hay dịch vụ khách hàng.

Vấn đề còn nằm ở sự xung đột giữa ưu tiên ngắn hạn và lợi ích dài hạn. Doanh nghiệp SME thường tập trung cho sự sống còn tức thời, trong khi chuyển đổi số lại thuộc nhóm công việc “quan trọng nhưng không cấp bách” nên dễ bị gác lại. “Tư duy “ăn chắc mặc bền” vốn giúp SME tồn tại, nhưng lại có thể trở thành lực cản trên hành trình số hóa”, Tiến sĩ Duy nhận xét.

Theo chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam, chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà là một hành trình chiến lược để nâng cao năng lực số trong các hoạt động cốt lõi của tổ chức.

Bên cạnh việc chỉ ra những khác biệt căn bản giữa SME với doanh nghiệp lớn và giữa SME Việt Nam với SME quốc tế, chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam cũng đề cập đến “nỗi sợ vô hình” với AI và công nghệ mới của cả lãnh đạo, nhân viên của SME; đồng thời nhấn mạnh đến vai trò quyết định của lãnh đạo đối với hành trình chuyển đổi số doanh nghiệp.

Khẳng định “Sự cam kết của ban lãnh đạo là yếu tố then chốt”, Tiến sĩ Duy dẫn chứng: “Tại Việt Nam, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM là một minh chứng sống động. Với tầm nhìn công nghệ của ban lãnh đạo, bệnh viện đã đầu tư hạ tầng IT từ sớm; nhờ vậy, khi yêu cầu áp dụng hồ sơ bệnh án điện tử được ban hành, quá trình triển khai diễn ra trơn tru thay vì gấp gáp đối phó”.

Cũng theo Tiến sĩ Duy, với doanh nghiệp SME, chuyển đổi số không chỉ xoay quanh công nghệ nào được áp dụng, mà quan trọng hơn là thay đổi cách nghĩ. Khi doanh nghiệp dám vượt qua tâm lý ngắn hạn, chấp nhận đầu tư cho những việc “quan trọng nhưng chưa cấp bách”, nuôi dưỡng tinh thần tò mò công nghệ và chủ động học hỏi, họ sẽ không bị bỏ lại trong kỷ nguyên AI.

“Đằng sau mỗi thành công về công nghệ luôn có một lãnh đạo dám mở lòng, một đội ngũ được truyền cảm hứng, và một tầm nhìn dài hạn. Trong thời đại AI, SME không chỉ cần công cụ mới mà còn cần niềm tin, tầm nhìn và sự can đảm để định hình lại tương lai”, chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam nêu quan điểm.