Từ chuyện 'chiếc xe máy biết bay' đến bùng nổ nền kinh tế độ cao thấp

Vào một buổi chiều ẩm ướt tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Hồ Yến Tử ở Thâm Quyến (Trung Quốc), một tương lai của ngành hàng không mới đang mở ra.

Từ “xe máy bay”

Một chiếc xe điện giống xe ba bánh nhưng có các cánh quạt, giúp xe có thể ở trên không trong thời gian dài.

Công ty khởi nghiệp Hope Loong đang giới thiệu mẫu thử nghiệm “xe máy bay” của mình.

Đây là phương tiện ba bánh có cánh quạt xếp gọn. Nó được thiết kế để lăn dễ dàng trong bãi đỗ xe, cũng như bay vọt qua dòng xe cộ trong vài phút.

Đặt "taxi hàng không" để đi lại giữa các thành phố, tham quan du lịch, hay dùng máy bay không người lái giao đồ ăn, bưu kiện không còn là kịch bản tương lai.

Chúng đang dần trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của người dân ở Trung Quốc.

Lĩnh vực độ cao thấp của Trung Quốc đang được coi là một ngành công nghiệp chiến lược mới nổi. Lĩnh vực này được dự đoán sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới.

Đây là một phần nhỏ nhưng ý nghĩa của nền kinh tế độ cao thấp (low altitude economy) đang bùng nổ ở Trung Quốc. Nền kinh tế độ cao thấp là hệ sinh thái kinh tế mới nổi, tập trung vào các hoạt động và dịch vụ ở độ cao dưới 3.000 mét so với mặt đất.

Lĩnh vực mới nổi này chủ yếu được thúc đẩy bởi tiến bộ công nghệ máy bay không người lái (drone). Lĩnh vực này bao gồm nhiều ứng dụng như vận tải hàng không đô thị, logistics, nông nghiệp và dịch vụ khẩn cấp.

Theo Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC), quy mô thị trường kinh tế độ cao thấp của nước này sẽ đạt 1.500 tỉ nhân dân tệ (209,9 tỉ USD) vào năm 2025. Con số này sẽ tăng lên 3.500 tỉ nhân dân tệ vào năm 2035.

Công ty công nghệ vận tải hàng không đô thị EHang Holdings đang đẩy nhanh thúc đẩy sử dụng thương mại máy bay cất hạ cánh thẳng đứng bằng điện (eVTOL). Các máy bay này dùng trong lĩnh vực ngắm cảnh từ trên không, du lịch và logistics.

Được gọi là taxi hàng không, máy bay eVTOL không yêu cầu sân bay hay đường băng truyền thống. Tương tự trực thăng, chúng cất cánh theo chiều dọc và chuyển sang chế độ bay cánh cố định trên không. Điều này mang lại trải nghiệm giao thông và ngắm cảnh hứa hẹn khi di chuyển qua các thành phố lớn tắc nghẽn.

EHang đã được Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc cấp một trong những chứng chỉ khai thác hàng không đầu tiên cho phương tiện bay không người lái dân dụng chở người. Chứng nhận này đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới việc thương mại hóa và áp dụng đại trà các dịch vụ bay chở người ở độ cao thấp.

Ông Hu Huazhi, CEO EHang, cho biết nền kinh tế độ cao thấp và các lĩnh vực liên quan mang đến cơ hội thị trường đáng kể. Đây là cơ hội cho sự phát triển vận tải hàng không đô thị, và là động cơ mới cho tăng trưởng tương lai ở Trung Quốc.

Công ty tư vấn thị trường toàn cầu Roland Berger ước tính sẽ có 3.000 taxi hàng không hoạt động toàn thế giới vào năm 2025. Con số này sẽ tăng theo cấp số nhân lên 100.000 chiếc vào năm 2050.

Ảnh: Chinadailyhk

Đến cuộc đua kinh tế độ cao thấp trên toàn cầu

Tuy nhiên, nền kinh tế độ cao thấp đối diện với mối quan tâm cao nhất chính là sự an toàn. Một tai nạn liên quan đến eVTOL có thể làm dấy lên sự giám sát và thách thức quy định đối với toàn bộ ngành.

Ngay cả khi công nghệ và chính sách đã sẵn sàng, mọi người cần thời gian để tin tưởng một phương thức bay mới. Nếu không có sự minh bạch về an toàn hoặc bảo hiểm, thật khó để một ngành công nghiệp non trẻ như vậy giành được sự ủng hộ thực sự.

Các sự cố an toàn đã củng cố sự thận trọng đó. Vào tháng 9, hai máy bay XPeng AeroHT đã va chạm giữa không trung trong một buổi diễn tập cho Triển lãm Hàng không Trường Xuân, với một chiếc bốc cháy khi hạ cánh.

Vài ngày sau, người nổi tiếng trên mạng xã hội Trung Quốc Tang Feiji đã tử vong ở Tứ Quyên sau khi máy bay siêu nhẹ của ông bị rơi trong một buổi phát trực tiếp.

Các nhà phân tích cho rằng cả hai sự cố đều nhấn mạnh sự căng thẳng giữa đổi mới và an toàn.

Các chuyên gia cho rằng cần nỗ lực hơn nữa để cải thiện quy tắc, chính sách quản lý. Những quy định này liên quan đến hoạt động an toàn của máy bay không người lái và các hoạt động bay ở độ cao thấp khác.

Việc xây dựng cơ sở hạ tầng mặt đất, bao gồm các địa điểm cất và hạ cánh cùng các trung tâm bảo trì, cũng cần được đẩy nhanh.

Cuộc đua kinh tế độ cao thấp trên toàn cầu vẫn đang trong giai đoạn định hình. Cụ thể, Mỹ đã nới lỏng hạn chế đối với máy bay không người lái thương mại. Động thái này được kỳ vọng sẽ tăng tốc tích hợp chúng vào không phận quốc gia. Cơ quan quản lý hàng không Mỹ đã phê duyệt hơn 27.000 chuyến bay như vậy vào năm 2023, tăng mạnh so với chỉ 1.300 chuyến vào năm 2020.

Các cơ quan quản lý châu Âu đang nỗ lực hài hòa các tiêu chuẩn chứng nhận eVTOL vào năm 2027. Dubai đang thiết lập các hành lang taxi hàng không đầu tiên, dự kiến ra mắt vào năm 2026. Nhật Bản đã công bố kế hoạch cho eVTOL hoạt động vào năm 2028 trở đi.

PHƯƠNG MINH

CNA, Chinadailyhk