'Tự chủ chiến lược' để khẳng định bản lĩnh quốc gia trong thời kỳ biến động

Tăng cường khả năng tự đứng vững, tự thích ứng và tự dẫn dắt trong thế giới đầy biến động

Đại biểu Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) đánh giá cao dự thảo Báo cáo chính trị nói chung và nội dung về "tự chủ chiến lược" được đưa trong Báo cáo chính trị nói riêng. Theo đại biểu, "tự chủ chiến lược" là điểm nhấn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, phản ánh bước phát triển mới trong tư duy lãnh đạo của Đảng trong bối cảnh thế giới biến động nhanh, phức tạp, khó lường.

Nếu trước đây, tự chủ chiến lược là độc lập, tự cường về chính trị, kinh tế, quốc phòng thì trong giai đoạn hiện nay, "tự chủ chiến lược" cần được hiểu ở tầm cao hơn - đó là năng lực tự định hình không gian phát triển, tự ra quyết định chính sách dựa trên lợi ích quốc gia - dân tộc, trong bối cảnh toàn cầu hóa, phụ thuộc lẫn nhau về công nghệ, năng lượng, tài chính và dữ liệu.

"Tự chủ chiến lược không phải là biệt lập, mà là khả năng tự đứng vững, tự thích ứng và tự dẫn dắt trong thế giới đầy biến động. Một quốc gia có tự chủ chiến lược là quốc gia hội nhập sâu nhưng không bị chi phối; hợp tác rộng nhưng giữ vững bản lĩnh, định hướng và lợi ích cốt lõi của mình", đại biểu Lê Hoàng Anh nêu ý kiến.

Đại biểu cho rằng, xu hướng chung là không nước nào độc lập tuyệt đối, nhưng mọi quốc gia đều phải "tự chủ chiến lược" nếu muốn phát triển bền vững trong thế giới bất định.

Đại biểu Lê Hoàng Anh cho rằng, dự thảo Báo cáo Chính trị đã nêu đúng định hướng lớn, song cần làm rõ hơn phạm vi, cấu phần và cơ chế thực hiện "tự chủ chiến lược". Hiện Báo cáo mới chỉ tập trung vào "tăng cường nội lực, phát huy sức mạnh tổng hợp", chưa chỉ rõ: Tự chủ chiến lược về công nghệ, dữ liệu, tài chính và thể chế sẽ được xây dựng ra sao; giảm phụ thuộc chiến lược bằng cơ chế nào; và cơ quan nào chịu trách nhiệm nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược, điều phối và hành động chiến lược trong hệ thống quốc gia.

Từ đó, đại biểu Lê Hoàng Anh đề xuất những giải pháp để thực hiện "tự chủ chiến lược".

Thứ nhất hoàn thiện nhận thức. Có thể hiểu: "Tự chủ chiến lược là năng lực quốc gia duy trì độc lập trong hoạch định và thực thi các quyết sách chiến lược, trên cơ sở sức mạnh tổng hợp, đổi mới sáng tạo và bản lĩnh chính trị - truyền thống văn hóa Việt Nam".

Thứ hai, xác định 3 trụ cột của tự chủ chiến lược: Tự chủ kinh tế - công nghệ: Làm chủ hạ tầng số, năng lượng, chuỗi cung ứng và công nghệ lõi; Tự chủ thể chế - pháp luật: Xây dựng hệ thống pháp luật ổn định, kiến tạo, chính sách linh hoạt, không phụ thuộc vào mô hình ngoại lai; Tự chủ về tư duy chiến lược: Nâng cao năng lực phân tích, dự báo, ra quyết định nhanh và độc lập dựa trên dữ liệu và thông tin chiến lược.

Đại biểu Lê Hoàng Anh cho rằng, "tự chủ chiến lược" là điểm nhấn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, phản ánh bước phát triển mới trong tư duy lãnh đạo của Đảng trong bối cảnh thế giới biến động nhanh, phức tạp, khó lường.

Theo đại biểu có thể đưa ra những nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2035, gồm các nội dung: Xây dựng Chiến lược chủ quyền công nghệ và dữ liệu quốc gia; Phát triển mạnh nguồn nhân lực chiến lược; Thiết lập hệ thống dự báo, phân tích chiến lược quốc gia; Xây dựng cơ chế dự trữ chiến lược đa tầng; Củng cố Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương để tham mưu cho Bộ Chính trị, đồng thời xem xét mô hình tổ chức trong Chính phủ để điều phối hành động chiến lược quốc gia hiệu quả và nhạy bén với biến động toàn cầu

Đại biểu cho rằng việc chuyển từ Ban Kinh tế Trung ương sang Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương là hướng đi đúng, đáp ứng yêu cầu mới. Cùng với đó, Chính phủ cần có cơ quan chuyên trách xử lý và triển khai các hành động chiến lược này.

"Tự chủ chiến lược" cần gắn với hội nhập chủ động, bởi tự chủ không đối lập với hội nhập. Việt Nam cần "tự chủ trong hội nhập" và "hội nhập để củng cố tự chủ".

Đại biểu đề nghị bổ sung tầm nhìn chiến lược đến năm 2045, gắn với chân lý "Không có gì quý hơn độc lập tự do". "Giành độc lập là vĩ đại, nhưng giữ vững và phát huy độc lập trong thế giới biến động mới là thước đo bản lĩnh dân tộc và tầm vóc quốc gia. Trong thời đại toàn cầu và cách mạng công nghiệp mới, "tự chủ chiến lược" chính là bước phát triển tất yếu, là hình thái hiện đại của giá trị độc lập dân tộc - nơi tinh thần "không có gì quý hơn độc lập, tự do" được cụ thể hóa bằng năng lực tự định vị, tự điều tiết, tự thích ứng và tự dẫn dắt lợi ích quốc gia - dân tộc trong trật tự thế giới mới. Khi đạt được năng lực "tự chủ chiến lược", Việt Nam sẽ: Không bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh nước lớn; Không phụ thuộc vào công nghệ, năng lượng hay tài chính bên ngoài; Làm chủ định hướng phát triển dài hạn của đất nước, đại biểu Lê Hoàng Anh nhận xét.

Tăng cường sức mạnh nội sinh của nền kinh tế

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) nhấn mạnh đến sức mạnh nội sinh của nền kinh tế. Trong phần bài học kinh nghiệm sau 40 năm đổi mới, Dự thảo báo cáo chính trị đưa ra 5 bài học kinh nghiệm, theo đại biểu Trần Hoàng Ngân cần có thêm bài học kinh nghiệm thứ sáu đó là tăng cường sức mạnh nội sinh của nền kinh tế, đặc biệt là kinh tế trong nước, góp phần tăng sức đề kháng, sức chống chịu trước các tác động bất lợi từ bên ngoài.

"Thực tiễn cho thấy, thế giới ngày càng bất ổn, thiên tai ngày càng khắc nghiệt, kinh tế thế giới biến động khó lường nếu chúng ta không tăng cường sức mạnh nội sinh thì khó có thể ứng phó linh hoạt, đại biểu đại biểu Trần Hoàng Ngân nhận xét.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) nhấn mạnh đến sức mạnh nội sinh của nền kinh tế.

Cùng chung ý kiến, đại biểu Phạm Hùng Thái (đoàn Tây Ninh) nhận định, theo báo cáo của Chính phủ, 5 năm qua, kinh tế - xã hội đất nước phụ thuộc rất lớn vào đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Trong khi đó, chủ đề Đại hội xác định là tự chủ, tự lực, tự cường, phát huy sức mạnh nội lực. Vì vậy, đại biểu cho rằng, cần phải có định hướng và giải pháp cụ thể để khắc phục vấn đề lệ thuộc vào FDI, đảm bảo tính tăng trưởng mạnh, bền vững, thể hiện được sự tự chủ, tự lực, tự cường. Theo đại biểu, Nghị quyết 68 là một sự đột phá, định hình lại vai trò, vị trí của kinh tế tư nhân. Do đó, những cơ chế, chính sách phải ưu tiên tạo động lực cho sản xuất chế tạo gắn liền với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi mới khoa học công nghệ sáng tạo.

Minh Thư/VOV.VN