Truyền thông pháp luật - nền tảng nâng cao vị thế phụ nữ Thủ đô

Với cách làm bài bản, linh hoạt, sát thực tiễn, hoạt động truyền thông pháp luật của Hội đã góp phần nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật của hội viên, phụ nữ và người dân, lan tỏa văn hóa thượng tôn pháp luật, đóng góp tích cực vào mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, an toàn và hạnh phúc.

Đưa pháp luật đến gần đời sống

Xác định tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) Hà Nội đã chủ động tham mưu UBND thành phố ban hành nhiều kế hoạch, đề án quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và nguồn lực để triển khai đồng bộ công tác truyền thông pháp luật cho phụ nữ trên địa bàn Thủ đô. Tiêu biểu là Kế hoạch “Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho phụ nữ trên địa bàn thành phố Hà Nội” giai đoạn 2022-2026; Đề án “Phòng ngừa, ứng phó với bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em trên địa bàn thành phố” giai đoạn 2022-2026; Đề án “Tuyên truyền nâng cao nhận thức về bình đẳng giới và kiến thức pháp luật cho phụ nữ dân tộc thiểu số” giai đoạn 2022-2025.

Chương trình truyền thông “Phụ nữ Thủ đô thượng tôn pháp luật - Xây dựng văn hóa giao thông an toàn”. Ảnh: Linh Chi

Việc triển khai các kế hoạch, đề án này đã tạo điều kiện thuận lợi để các cấp Hội tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền thiết thực, phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng địa bàn dân cư. Qua đó, nhận thức pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của các tầng lớp phụ nữ từng bước được nâng lên, góp phần giảm thiểu các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến phụ nữ, trẻ em, gia đình, đồng thời hình thành và lan tỏa văn hóa thượng tôn pháp luật trong cộng đồng.

Bám sát yêu cầu thực tiễn, Hội LHPN các cấp đã tập trung tuyên truyền, phổ biến kịp thời các văn bản pháp luật mới ban hành, đặc biệt là những quy định liên quan trực tiếp đến phụ nữ, trẻ em, gia đình và bình đẳng giới. Nội dung tuyên truyền được truyền tải bằng nhiều hình thức đa dạng, sinh động, kết hợp linh hoạt giữa trực tiếp và trực tuyến. Nhiều cơ sở Hội chú trọng xây dựng các tiểu phẩm tuyên truyền, tổ chức phiên tòa giả định, diễn đàn đối thoại, tạo không gian trao đổi cởi mở, giúp hội viên và người dân dễ hiểu, dễ nhớ, dễ vận dụng vào thực tế cuộc sống.

Cùng với đó, công tác tư vấn, trợ giúp pháp lý được quan tâm triển khai sâu rộng, hướng tới các nhóm phụ nữ đặc thù như phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ sinh sống tại các địa bàn xa trung tâm, nữ lao động nhập cư, phụ nữ có nguy cơ vi phạm pháp luật, nạn nhân của bạo lực trên cơ sở giới. Thông qua các hoạt động này, nhiều phụ nữ đã kịp thời được tiếp cận thông tin pháp luật, được hỗ trợ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình.

Trong 5 năm qua, các cấp Hội LHPN Hà Nội đã tổ chức 5.092 cuộc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; 515 cuộc tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý; 21 phiên tòa giả định; 29 cuộc thi tìm hiểu pháp luật; hàng trăm tọa đàm, diễn đàn, giao lưu sân khấu hóa tại các câu lạc bộ.

Hàng nghìn tài liệu, sổ tay, cẩm nang, tờ rơi được biên soạn và phát hành, tập trung vào các nội dung thiết thực như hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, phòng, chống mua bán người, phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm…

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các cấp Hội đã linh hoạt chuyển đổi hình thức tuyên truyền từ trực tiếp sang trực tuyến, kịp thời truyền tải các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới hội viên và nhân dân. Nhiều cuộc thi tìm hiểu pháp luật online, tọa đàm chính sách trực tuyến được tổ chức, thu hút hàng nghìn lượt người tham gia, góp phần duy trì hiệu quả công tác tuyên truyền trong điều kiện đặc biệt.

Thực hiện cao điểm tuyên truyền Luật Thủ đô, 100% Hội LHPN các cấp đã tích cực tổ chức tập huấn, tuyên truyền Luật Thủ đô và các văn bản thi hành Luật tới cán bộ, hội viên, phụ nữ; đồng thời đẩy mạnh đăng tải tin, bài trên website, fanpage của các cấp Hội, tuyên truyền qua các nhóm Zalo, Facebook và lồng ghép nội dung Luật trong sinh hoạt tại 5.420 chi hội. Nhờ đó, Luật Thủ đô từng bước được đưa vào đời sống, trở thành nền tảng pháp lý quan trọng trong nhận thức và hành động của người dân.

Hằng năm, các cấp Hội còn tập trung tổ chức chuỗi hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật hưởng ứng các ngày kỷ niệm, sự kiện lớn như Ngày Pháp luật Việt Nam (9-11), Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10), Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người (30-7), Ngày Gia đình Việt Nam (28-6), Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình…

Các hoạt động được tổ chức với nhiều hình thức hấp dẫn, kết hợp tuyên truyền trực quan sinh động với diễn đàn, tọa đàm, phiên tòa giả định, góp phần lan tỏa thông điệp sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật, xây dựng môi trường an toàn, thân thiện, không có bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em.

Song song với đó, chuyên mục “Phụ nữ với pháp luật” trên Báo Phụ nữ Thủ đô cùng các fanpage, nhóm Zalo, Facebook của Hội đã trở thành kênh thông tin thiết thực, giúp truyền tải nhanh chóng, sinh động các quy định pháp luật và những câu chuyện thực tiễn đến hội viên, phụ nữ. Nhiều cơ sở Hội đã sáng tạo xây dựng video clip ngắn, infographic, bản tin điện tử phục vụ công tác tuyên truyền cho phụ nữ trẻ, nữ lao động nhập cư, hội viên phụ nữ tại các khu đô thị mới - những nhóm đối tượng thường ít có điều kiện tiếp cận thông tin pháp luật theo phương thức truyền thống.

Nhân rộng mô hình cộng đồng, lan tỏa ý thức thượng tôn pháp luật

Cùng với đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền, việc xây dựng và nhân rộng các mô hình truyền thông, tư vấn pháp luật tại cộng đồng được Hội LHPN Hà Nội xác định là giải pháp căn cơ, bền vững, nhằm đưa pháp luật thực sự trở thành một phần của đời sống xã hội.

Trong nhiệm kỳ qua, các cấp Hội đã tổ chức nhiều cuộc thi viết, thi sân khấu hóa, thi trực tuyến như: “Tìm hiểu kiến thức giới và bình đẳng giới”, “Tìm hiểu chính sách pháp luật về bình đẳng giới”, cuộc thi online “Tìm hiểu quy định pháp luật về bình đẳng giới trong lĩnh vực lao động”… Qua đó, tạo sức lan tỏa sâu rộng, thu hút sự quan tâm, tham gia của đông đảo hội viên và người dân.

Tình huống tìm hiểu kiến thức pháp luật tại Chương trình Truyền thông pháp luật về bình đẳng giới trong lĩnh vực lao động tại xã Kim Chung, huyện Đông Anh cũ. Ảnh: Bảo An

Trên cơ sở đó, nhiều mô hình tuyên truyền, tư vấn pháp luật tại cộng đồng được thành lập mới, nhân rộng và nâng cao chất lượng hoạt động. Toàn thành phố hiện duy trì 146 câu lạc bộ “Phụ nữ với pháp luật”, 17 câu lạc bộ “Phòng chống buôn bán phụ nữ và trẻ em”, 21 câu lạc bộ “Phụ nữ và gia đình thực hiện an toàn giao thông”, 184 “Nhóm phụ nữ nòng cốt tuyên truyền pháp luật”, 21 câu lạc bộ “Giới và gia đình”, 25 câu lạc bộ “Nuôi dạy con tốt”, cùng các câu lạc bộ Gia đình nói không với bạo lực, câu lạc bộ nam giới tiên phong, “Nhóm cha mẹ tình nguyện”. Bên cạnh đó là 1.982 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng, 876 tủ sách, ngăn sách, túi sách pháp luật tại cơ sở, góp phần đưa kiến thức pháp luật đến gần hơn với người dân.

Thực tiễn tại cơ sở cho thấy, các mô hình này đã phát huy hiệu quả rõ nét khi có sự tham gia, phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương, hội viên phụ nữ, nam giới và các thành viên gia đình. Thông qua sinh hoạt định kỳ, tư vấn, trao đổi, nhiều vấn đề pháp lý phát sinh trong đời sống đã được kịp thời giải đáp, góp phần giữ vững an ninh trật tự, ổn định xã hội tại cơ sở.

Chia sẻ về hiệu quả công tác tuyên truyền pháp luật tại địa phương, Chủ tịch Hội LHPN phường Dương Nội Nguyễn Thu Hoài cho biết, Hội Phụ nữ phường luôn chú trọng nắm bắt kịp thời tư tưởng, nguyện vọng, dư luận của các tầng lớp phụ nữ, trẻ em và nhân dân; chủ động phát hiện và phối hợp giải quyết tốt các vụ việc bức xúc liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em, không để phát sinh điểm nóng trên địa bàn.

Tại phường Phú Lương, Chủ tịch Hội LHPN Bùi Thị Thu Trang cho biết, Hội đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, phụ nữ thực hiện tốt việc cài đặt ứng dụng iHanoi; đồng thời nắm bắt tình hình, tuyên truyền để chị em chấp hành nghiêm các quy định trong quá trình triển khai dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô trên địa bàn. Bên cạnh đó, Hội tích cực nghiên cứu, tham gia phản biện xã hội, đóng góp ý kiến xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất chính sách liên quan đến phụ nữ và trẻ em; chủ động giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bình đẳng giới và an sinh xã hội theo các quyết định của Bộ Chính trị.

Một dấu ấn nổi bật trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của Hội LHPN Hà Nội nhiệm kỳ qua là việc vận động hiệu quả nguồn lực xã hội từ các tổ chức quốc tế để triển khai và nâng cao chất lượng hoạt động của một số mô hình. Tiêu biểu là mô hình Văn phòng “Một điểm đến” hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương (Văn phòng OSSO), do Hội LHPN Hà Nội tiếp nhận và vận hành từ năm 2024. Mô hình đã tư vấn pháp luật cho 465 lượt phụ nữ hồi hương, đồng thời hỗ trợ nhiều phụ nữ trong các lĩnh vực tâm lý, y tế, việc làm, góp phần giúp họ tái hòa nhập bền vững.

Bên cạnh đó, mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” được thành lập tại các trường học, thu hút học sinh nam và nữ tham gia, giúp nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, phát triển tư duy lãnh đạo và kỹ năng sống. Mô hình đã được Trung ương Hội LHPN Việt Nam đánh giá cao và chỉ đạo triển khai nhân rộng trên toàn quốc.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, các cấp Hội LHPN Hà Nội sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức tuyên truyền pháp luật theo hướng hiện đại, thân thiện, dễ hiểu, dễ thực hiện, gắn chặt với các phong trào thi đua yêu nước. Qua đó, góp phần xây dựng hình mẫu người phụ nữ Thủ đô “Trí tuệ - Tự tin - Nhân ái - Sáng tạo - Khát vọng vươn lên”, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Với vai trò là tổ chức chính trị xã hội đại diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ, Hội LHPN thành phố luôn xác định bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ là mục tiêu xuyên suốt. Công tác truyền thông, nâng cao kiến thức pháp luật cho phụ nữ vì thế tiếp tục được xác định là nền tảng quan trọng, góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội ngày càng văn hiến, văn minh, hiện đại và hạnh phúc.

Minh Thúy