Truyền lửa văn hóa tiếp sức du lịch

Lớp tập huấn nhạc cụ đinh tút cho đồng bào Ve ở xã Đắc Tôi, huyện Nam Giang năm 2023

Sau sáp nhập, hai xã Đắc Pre và Đắc Pring hiện là xã Đắc Pring, TP Đà Nẵng, mở ra cho vùng đất này nhiều cơ hội mới về kinh tế - xã hội, đồng thời cũng đứng trước bài toán gìn giữ mạch nguồn văn hóa lâu đời, gắn với định hướng phát triển du lịch bền vững.

Phong tục cưới xin của người Ve là một nét văn hóa đặc sắc. Dù nay thời gian tổ chức được rút ngắn, thủ tục đơn giản hơn, nhưng những tập tục hay, phong tục riêng trong việc cưới hỏi của người Ve vẫn được người dân gìn giữ, thực hiện, không mất đi bản sắc nguyên gốc.

Âm nhạc truyền thống trong quan niệm của người Ve mang linh hồn riêng, gắn liền với lễ hội, đời sống tinh thần, phong phú với nhiều loại nhạc cụ khác nhau, tiêu biểu là cồng chiêng và đinh tút. Cồng chiêng là loại nhạc cụ quan trọng và phổ biến thường được diễn tấu trong các lễ hội lớn như ăn trâu, mừng vụ mùa bội thu, khánh thành nhà làng truyền thống. Đinh tút là loại nhạc cụ đơn giản hơn, được chế tác từ thân cây trúc, gồm có sáu ống dài ngắn và lớn nhỏ khác nhau, có âm thanh trầm bổng với lối diễn tấu tập thể gắn kết, phối hợp nhịp nhàng giữa âm nhạc, múa và trang phục truyền thống.

Nam Giang cũng là một trong số những địa phương miền núi của tỉnh Quảng Nam cũ được thụ hưởng Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”.

Những năm gần đây, bên cạnh việc phục dựng nghi thức truyền thống lễ mừng lúa mới của đồng bào Giẻ Triêng, địa phương cũng đã nghiên cứu phục dựng, tái hiện nghi thức lễ cưới truyền thống của người Ve nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản độc đáo này, qua đó gắn với phát triển du lịch cộng đồng theo như mục tiêu đã đề ra trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Với sự hỗ trợ của Dự án 6, năm 2024 huyện Nam Giang (trước đây) đã tổ chức phục dựng, biểu diễn nghi thức lễ mừng lúa mới của đồng bào Giẻ Triêng tại xã Đắc Tôi; Lễ cưới truyền thống của đồng bào Ve ở xã Đắc Pre, thu hút hàng ngàn người dân và du khách đến xem.

Ngành Văn hóa phối hợp cùng địa phương mở lớp truyền dạy cồng chiêng, đinh tút, nhạc cụ truyền thống của người Ve, Tà Riềng tại hai xã Đắc Pre và Đắc Tôi trước đây. Các lớp học thu hút rất nhiều học viên ở đủ lứa tuổi tham gia, đặc biệt có rất nhiều học viên trẻ, có chung niềm đam mê, yêu thích đối với truyền thống, bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Sau sáp nhập, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam (cũ) nay gồm 6 xã thuộc TP Đà Nẵng. Những giá trị văn hóa độc đáo trong âm nhạc, nhạc cụ truyền thống, nghi thức cưới, lễ hội truyền thống của người Ve ở các xã trước đây được giữ gìn, trao truyền bởi cộng đồng đoàn kết, đậm chất văn hóa bản địa cũng sẽ là tiềm năng, thế mạnh để các xã mới sau sáp nhập tiếp tục bảo tồn, phát huy, gắn kết với việc xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa, kết nối cùng các xã khác thu hút du khách.

THU HOÀI