Trường học gây tranh cãi khi thưởng hơn 3 tỷ đồng tiền mặt cho học sinh đậu Đại học

Một trường trung học tư thục tại Quảng Tây (Trung Quốc) đang trở thành tâm điểm dư luận sau khi tổ chức lễ tốt nghiệp với phần thưởng “khủng”: trao tận tay một nữ sinh 1 triệu nhân dân tệ, tương đương khoảng 3,5 tỷ đồng, vì đỗ vào Đại học Thanh Hoa, ngôi trường danh giá bậc nhất Trung Quốc.

Những biểu ngữ màu đỏ ghi số tiền trao tặng cho những học sinh có thành tích cao nhất cũng được sử dụng tại sự kiện. Ảnh: jiupainews

Đầu tháng 8, Trường Quốc tế Đại Giang tại thành phố Quý Cảng tổ chức lễ tốt nghiệp cho khóa 2025. Nổi bật nhất là phần vinh danh một nữ sinh họ Luo, trúng tuyển vào Đại học Thanh Hoa. Ngay trên sân khấu, nhà trường đã dựng sẵn một biểu ngữ đỏ ghi rõ: “Đại học Thanh Hoa-phần thưởng 1.000.000 NDT”. Kèm theo đó là nhiều chồng tiền mặt được đặt công khai, thu hút ánh nhìn của hàng trăm người dự lễ.

Một nhân chứng chia sẻ với Đài Truyền hình An Huy: “Tôi choáng váng khi thấy số tiền chất cao như một ngọn núi. Cô gái còn quá trẻ mà đã có trong tay cả triệu nhân dân tệ, thật khiến người khác vừa ngưỡng mộ vừa ghen tị”.

Không chỉ Luo, nhiều học sinh xuất sắc khác cũng được nhận thưởng. Người trúng tuyển Đại học Chiết Giang nhận 150.000 NDT (khoảng 525 triệu đồng). Một thí sinh khác đỗ Đại học Hồng Kông cũng nhận khoản thưởng tương tự. Trong khi đó, một học sinh được Đại học Nông nghiệp Hoa Trung chấp nhận đã được trao 10.000 NDT (gần 35 triệu đồng).

Sự kiện trao giải chứng kiến cảnh tiền giấy chất đống trên sân khấu, khiến một số người xem kinh ngạc. Ảnh: jiupainews

Hình thức trao thưởng bằng tiền mặt số lượng lớn ngay tại sân khấu đã khiến Sở Giáo dục thành phố Quý Cảng phải lập tức vào cuộc. Đại diện cơ quan này cho biết họ đã yêu cầu nhà trường dừng “hoạt động bất thường” và nhấn mạnh rằng chính quyền không khuyến khích việc công khai điểm số hay thổi phồng thành tích “gaokao”, kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia vốn được coi là khốc liệt nhất Trung Quốc.

Trên thực tế, chương trình thưởng tiền của Trường Đại Giang không phải là mới. Một cán bộ nhà trường tiết lộ, mức thưởng thay đổi tùy theo uy tín của các trường đại học mà học sinh theo học. Năm 2022, phần thưởng dành cho người đỗ Bắc Kinh hoặc Thanh Hoa chỉ ở mức 500.000 NDT (khoảng 1,7 tỷ đồng). Những em vào các trường trung bình chỉ nhận khoảng 3.000 NDT (hơn 10 triệu đồng).

Theo các chuyên gia, phần thưởng khổng lồ này phản ánh cuộc đua khốc liệt giữa các trường tư thục trong việc xây dựng hình ảnh và thu hút học sinh giỏi. Ông Xiong Bingqi, một học giả giáo dục tại Thượng Hải, nhận định: “Đây thực chất là một chiêu tiếp thị để quảng bá trường. Nhưng nếu quá lạm dụng, nó có thể gieo vào học sinh tâm lý thực dụng: học tập chỉ để đổi lấy lợi ích tài chính.”

Ông cũng nhấn mạnh: “Điều quan trọng là nhà trường phải đồng hành cùng học sinh trong quá trình phát triển lâu dài, định hướng học tập và nghề nghiệp, thay vì biến việc học thành cuộc mua bán thành tích”.

Cổng vào Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh. Ngôi trường này được đánh giá rộng rãi là một trong những trường đại học tốt nhất Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Trong bối cảnh Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa luôn nằm trong nhóm 20 trường hàng đầu thế giới theo bảng xếp hạng QS, việc học sinh được nhận vào hai ngôi trường này trở thành thước đo danh tiếng của nhiều trường trung học Trung Quốc. Có nơi, giáo viên chủ nhiệm còn được thưởng tới 100.000 NDT (khoảng 350 triệu đồng) nếu học trò đỗ hai đại học hàng đầu.

Tuy nhiên, cũng đã có những câu chuyện gây tranh cãi ngược lại. Tháng 7 vừa qua, một trường ở Giang Tây bị dư luận chỉ trích khi giáo viên công khai trách mắng học sinh vì “không chịu” chọn Bắc Kinh hay Thanh Hoa, dù điểm số đủ. Những học sinh này quyết định theo học các trường khác có ngành nghề phù hợp với định hướng tương lai hơn.

Vụ việc ở Quảng Tây đã đặt ra câu hỏi lớn cho giáo dục Trung Quốc: Liệu việc biến thành tích thi cử thành “mỏ vàng” có đang làm lệch lạc mục tiêu thực sự của học tập? Phần thưởng hàng tỷ đồng có thể là giấc mơ của nhiều học sinh và phụ huynh, nhưng cũng dễ trở thành gánh nặng, đẩy giới trẻ vào vòng xoáy thi cử-tiền bạc-danh vọng, thay vì nuôi dưỡng khát vọng học tập chân chính.

Thanh Phúc