Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia: Kỳ vọng ngăn chặn đầu cơ, đẩy giá

Giá bất động sản neo rất cao. Ảnh H.H.

Tích hợp nhiều dữ liệu

Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị quyết thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất, dự kiến triển khai toàn quốc giai đoạn 2026–2027.

Mô hình này hướng tới việc liên thông toàn bộ thủ tục – từ cung cấp thông tin, thẩm tra pháp lý, xác lập hợp đồng điện tử đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – trên nền tảng dữ liệu thống nhất.

Trung tâm cũng sẽ tích hợp dữ liệu về nhà ở, đất đai, thuế, giao dịch và tài sản bảo đảm nhằm hỗ trợ công tác quản lý và thúc đẩy số hóa thị trường bất động sản.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, việc thành lập Trung tâm Giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất nhằm đổi mới phương thức giao dịch, rút ngắn thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, mô hình còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số, góp phần công khai và minh bạch hóa thị trường bất động sản.

Có thể nhận thấy, các chính sách cũng như hành động từ phía cơ quan quản lý đưa ra trong thời gian gần đây gắn với mục đích, xử lý kịp thời các vụ việc thao túng, đẩy giá và đầu cơ, nhằm ổn định thị trường bất động sản với thể chế đồng bộ hơn. Thứ nữa là nỗ lực tạo nguồn cung nhà ở lớn hơn, với phân khúc hợp lý hơn và giá cả thấp hơn, qua đó đảm bảo quyền có chỗ ở của người dân.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã có phân tích: từ trước tới nay, các hoạt động giao dịch bất động sản tại Việt Nam bị “xé lẻ” và phân mảnh qua nhiều cơ quan: thuế, tài nguyên môi trường, quy hoạch, công chứng, tín dụng… Dữ liệu bị tách biệt, không đồng bộ và người dân phải đi lại nhiều nơi để hoàn tất một giao dịch.

Đề án Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia mới hướng đến việc xây dựng một trung tâm dữ liệu quốc gia về bất động sản sẽ là nơi tập hợp, xác thực và xử lý toàn bộ thông tin liên quan đến từng tài sản nhà đất.

Khi người dân có nhu cầu chuyển nhượng hay mua bán, chỉ cần truy cập vào hệ thống này. Trung tâm sẽ tự động liên hệ, xác minh thông tin với các cơ quan chức năng và trả kết quả trong thời gian ngắn.

Theo ông Đính, người dân chỉ cần đưa thông tin bất động sản vào hệ thống. Trung tâm dữ liệu quốc gia sẽ kiểm tra, xác minh và trả kết quả chính thức, khẳng định quyền được giao dịch hợp pháp. Khi đó, nhà nước chịu trách nhiệm pháp lý đối với dữ liệu đó, thay vì người dân phải chạy qua hàng loạt cơ quan khác.

Tạo lập kênh giao dịch chính thống

Chia sẻ với báo giới, bà Hoàng Thu Hằng- Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, trước đây, để tạo ra được một giao dịch bất động sản, người dân có thể phải đến rất nhiều nơi để mua bán, giao dịch, làm thủ tục… Bên cạnh đó, người dân gặp khó khăn trong việc xác định một sản phẩm đã đủ điều kiện bán hàng hay chưa. Nếu thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản, Nhà nước sẽ quản lý và chịu trách nhiệm đưa những bất động sản đủ điều kiện được bán ra thị trường.

Giới chuyên gia cũng khẳng định, xu hướng số hóa là xu hướng tất yếu, và thị trường bất động sản hiện nay bị thổi giá, đầu cơ thao túng giá nhiều. Do vậy, thị trường bất động sản muốn phát triển hướng đến giao dịch qua hình thức điện tử, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường tính công khai, minh bạch của giao dịch bất động sản trên thị trường.

Điều quan trọng nhất là cung cầu muốn gặp nhau ở một điểm giao hợp lý cần có một kênh giao dịch chính thống, minh bạnh, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, chuẩn hóa quy trình giao dịch, cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, tạo thuận lợi tối đa cho tổ chức cá nhân khi tham gia thị trường. Việc gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi số giúp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, giảm thiểu tình trạng đầu cơ, thổi giá và các rủi ro phát sinh trong giao dịch bất động sản, chống thất thu thuế cho Nhà nước.

Bà Trần Hồng Nguyên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cũng có phân tích, chúng ta đang triển khai một loạt văn bản hướng dẫn Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản. Đây là cơ hội để bịt các khoảng trống pháp lý về đấu giá đất, đấu thầu dự án, phân lô bán nền, môi giới bất động sản và kiểm soát nguồn cung. Pháp luật càng rõ ràng, thị trường càng khó bị thao túng.

Việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tiến độ dự án, pháp lý dự án và giá giao dịch là yếu tố then chốt. Khi người dân có đầy đủ thông tin, thị trường sẽ tự điều chỉnh và hạn chế rất nhiều các hoạt động thổi giá.

H. Hương