Trung tâm dữ liệu của Microsoft, Google có thật tạo ra hàng nghìn việc làm?

Trung tâm dữ liệu của Google ở Quilicura.

Theo Rest of World, Chính phủ Chile và các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Microsoft khẳng định các trung tâm dữ liệu sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm.

TRUNG TÂM DỮ LIỆU ĐƯỢC KỲ VỌNG TẠO RA NHIỀU VIỆC LÀM TẠI CHILE

Tháng 6 năm nay, Tổng thống Chile Gabriel Boric thông báo cụm trung tâm dữ liệu siêu quy mô của Microsoft sẽ mang lại hơn 81.000 việc làm. Đại diện Microsoft Nam Mỹ, ông Fernando López Iervasi, nói rằng con số đó bao gồm cả việc làm trực tiếp và gián tiếp thông qua khách hàng, đối tác, trong đó có khoảng 17.278 vị trí công nghệ thông tin trình độ cao.

Tuyên bố này đã thu hút nhiều nhiều sự chú ý, thắp lên hy vọng trong bối cảnh tìm việc ngày càng khó khăn khi kinh tế tăng trưởng chậm tại khu vực này. Tỷ lệ thất nghiệp của Chile đã duy trì trên 8% từ năm 2023 đến nay.

Tuy nhiên, các báo cáo chính thức lại cho thấy một bức tranh khác. Theo hồ sơ giấy phép mà Rest of World xem xét, các trung tâm dữ liệu tại Chile tạo ra ít việc làm hơn nhiều so với những tuyên bố ban đầu.

Phân tích 17 dự án đã được đánh giá tác động môi trường từ năm 2012, bao gồm cả các cơ sở của Google và Microsoft, cho thấy tổng số nhân viên toàn thời gian tại các trung tâm dữ liệu tại khu vực này chỉ khoảng 1.547 người. Trung bình mỗi trung tâm chỉ có khoảng 90 vị trí, thậm chí có nơi chỉ 20.

Công nhân xây dựng bên trong trung tâm dữ liệu của Google ở Quilicura - Ảnh: Rest of World.

Theo lời kể của cựu nhân viên và người dân địa phương, phần lớn công việc là bảo vệ và vệ sinh, chứ không phải các vị trí kỹ thuật cao như kỳ vọng.

Cơ quan xúc tiến đầu tư InvestChile cho biết, đến năm 2028 sẽ có thêm 32 trung tâm dữ liệu được 11 công ty quốc tế xây dựng tại Chile. Tuy nhiên, dữ liệu do nhà nghiên cứu Paz Penã, tổ chức phi lợi nhuận Mozilla, thu thập cho thấy, những dự án này cũng chỉ tạo thêm khoảng 909 vị trí cố định trong suốt thời gian vận hành, có thể kéo dài tới 30 năm.

CÔNG VIỆC TẠI CÁC TRUNG TÂM DỮ LIỆU ĐA PHẦN KHÔNG PHẢI VIỆC LÀM DÀI HẠN

Một cựu kỹ thuật viên trung tâm dữ liệu tại Chile, từng làm việc cho một công ty con của Motorola (Mỹ), kể rằng đội kỹ thuật của anh chỉ có 6 người làm việc theo ca, còn lại hầu hết là nhân viên vệ sinh và bảo vệ. Anh đề nghị giấu tên vì đã ký thỏa thuận bảo mật.

Hiện nay, phần lớn các trung tâm dữ liệu mới ở Chile thuộc sở hữu của những “ông lớn” công nghệ như Amazon, Google, Microsoft, hoặc của các quỹ đầu tư tư nhân.

Đây là kết quả từ nỗ lực của Chile muốn trở thành trung tâm dữ liệu của khu vực, dựa trên lợi thế có nguồn năng lượng tái tạo dồi dào để cung cấp cho lĩnh vực tiêu tốn điện năng khổng lồ này.

Theo Kế hoạch Trung tâm Dữ liệu Quốc gia Chile, đến năm 2028, nước này dự kiến thu hút khoảng 4,1 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài.

Hiện Chile có khoảng 67 trung tâm dữ liệu đang hoạt động hoặc trong giai đoạn chuẩn bị xây dựng, phần lớn tập trung ở khu đô thị Santiago. Tuy nhiên, nhiều cư dân phản đối việc phát triển quá nhanh các trung tâm này, vì chúng ngốn quá nhiều nước và năng lượng.

“Để thu hút đầu tư, họ được miễn nhiều loại thuế và ưu tiên đặt gần các nguồn năng lượng tái tạo, nhưng không ai nói rõ họ sẽ lấy nước từ đâu”, nhà nghiên cứu Paz Penã bình luận.

Một cán bộ tại Văn phòng Thông tin Lao động thành phố Quilicura cho biết với Rest of World rằng chưa từng có trung tâm dữ liệu nào đăng tin tuyển dụng thông qua cơ quan này.

Bà Alexandra Arancibia, ủy viên hội đồng địa phương, cũng nói: “Những công việc ở trung tâm dữ liệu rất chuyên biệt, người dân địa phương gần như không thể đáp ứng được”.

Theo bà Tania Rodríguez, nhà hoạt động môi trường thuộc Phong trào Xã hội vì Đất và Nước (Mosacat), dù chính phủ và doanh nghiệp đang khuyến khích sinh viên theo học ngành công nghệ hạ tầng số, số việc làm thực tế lại rất ít.

Theo báo cáo của công ty tư vấn Deloitte do Google ủy quyền, dự án trung tâm dữ liệu Quilicura của Google đã “hỗ trợ” 5.520 việc làm trong giai đoạn 2021–2023. Tuy nhiên, báo cáo không nêu rõ cách tính, chỉ cho biết bao gồm các công việc trong xây dựng, kỹ thuật, năng lượng tái tạo, an ninh và dịch vụ. Deloitte cũng cho biết dữ liệu được cung cấp trực tiếp bởi Google và chưa được xác minh độc lập.

Tuy nhiên, theo hồ sơ gửi đến Cơ quan Đánh giá Môi trường Chile, dự án của Google thực tế chỉ tạo ra tối đa 223 việc làm dài hạn. Ông Cortés nhận xét số liệu của Google không phân biệt giữa việc làm trực tiếp, gián tiếp hay tạm thời, trong khi phần lớn là việc làm ngắn hạn trong giai đoạn xây dựng.

Tương tự, mặc dù theo báo cáo của Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế (IDC), cụm trung tâm dữ liệu siêu quy mô của Microsoft, gồm ba địa điểm quanh Santiago, mỗi nơi có một hoặc nhiều trung tâm vận hành, ước tính tạo ra 81.401 việc làm. Nhưng theo hồ sơ môi trường, một trung tâm trong số đó chỉ tạo ra khoảng 75 việc làm cố định trong suốt 30 năm hoạt động.

Hạ Chi