Trung Quốc tuyên bố mục tiêu tăng trưởng kinh tế vẫn trong tầm tay

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc tăng 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý III, cao hơn một chút so với dự báo của giới kinh tế. Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho biết mức tăng trong ba quý đầu năm đã tạo “nền tảng vững chắc” để đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm khoảng 5%.

Bức tranh kinh tế mới nhất xuất hiện vào thời điểm nhạy cảm, khi trong tuần này, các nhà lãnh đạo hàng đầu Trung Quốc nhóm họp tại Bắc Kinh trong Hội nghị Toàn thể lần thứ tư để bàn thảo kế hoạch phát triển 5 năm tiếp theo.

Trong khi đó, căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ lại bùng phát sau khi Washington áp thuế mới, khiến Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent chuẩn bị gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Malaysia trong tuần này, nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến diễn ra cuối tháng 10. Ông Trump hôm Chủ nhật nêu rõ ba vấn đề hàng đầu với Trung Quốc là đất hiếm, fentanyl và đậu tương.

Cùng với gói hỗ trợ tài khóa mới được công bố tuần trước, tốc độ tăng trưởng trung bình 5,2% trong ba quý đầu năm có thể khiến Bắc Kinh ít cấp bách hơn trong việc tung thêm các biện pháp kích thích. Đinh Song, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Trung Quốc và Bắc Á tại Standard Chartered, nhận định chính phủ có thể trì hoãn đợt giảm lãi suất 10 điểm cơ bản mà ngân hàng này từng dự báo.

“Những dữ liệu mới làm giảm nhu cầu kích thích trong quý IV, nhưng giới hoạch định chính sách sẽ tập trung hơn vào việc xử lý sự mất cân đối cấu trúc giữa cung và cầu, đặc biệt khi họ thảo luận Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 trong khuôn khổ Hội nghị Toàn thể đang diễn ra”, các chuyên gia của Bloomberg Economics, Chang Shu và David Qu bình luận.

Tuy nhiên, các số liệu công bố hôm thứ Hai cũng cho thấy còn nhiều lý do để không được chủ quan. Doanh số bán lẻ tăng chậm nhất kể từ tháng 11 năm ngoái, trong khi đầu tư tài sản cố định lần đầu tiên ghi nhận mức sụt giảm tính từ đầu năm kể từ 2020.

Điểm sáng hiếm hoi là sản lượng công nghiệp bất ngờ tăng mạnh 6,5% trong tháng 9, vượt mọi dự báo của giới phân tích.

“Điều đáng chú ý là tăng trưởng đang chậm lại, nhưng có sự phân hóa rất lớn giữa các lĩnh vực”, Ning Zhang, chuyên gia kinh tế trưởng Trung Quốc tại UBS Group AG, nhận định trên Bloomberg TV.

Sau khi số liệu được công bố, thị trường chứng khoán Trung Quốc tăng mạnh, chỉ số CSI 300 có lúc tăng 1,3%, hưởng ứng tâm lý tích cực toàn khu vực khi ông Trump phát tín hiệu giảm căng thẳng với Bắc Kinh. Chỉ số cổ phiếu Trung Quốc tại Hồng Kông cũng tăng 2,5% tính đến giữa phiên.

Dù vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định nhờ xuất khẩu kỷ lục được thúc đẩy bởi nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa sản xuất của Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro cấu trúc, với giảm phát kéo dài, cạnh tranh gay gắt bào mòn lợi nhuận doanh nghiệp, và nhu cầu tiêu dùng èo uột sau cú sốc sụp đổ của thị trường bất động sản.

Sụt giảm đầu tư phản ánh tâm lý yếu ớt của khu vực tư nhân, chủ yếu do ngành bất động sản lao dốc, trong khi đầu tư hạ tầng và sản xuất cũng chững lại.

Đầu tư hạ tầng chỉ tăng 1,1% trong ba quý đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái, mức thấp nhất kể từ 2020. Đầu tư sản xuất giảm mạnh từ mức gần 10% đầu năm xuống còn 4%.

Để khắc phục tình hình, Bộ Tài chính Trung Quốc hôm thứ Sáu tuần trước cho biết đã cho phép các địa phương huy động 500 tỷ nhân dân tệ (khoảng 70 tỷ USD) từ hạn mức phát hành trái phiếu chưa sử dụng trong phạm vi trần nợ để củng cố tài khóa. Số tiền này có thể được dùng để giảm nợ ngoài bảng, thanh toán công nợ cho doanh nghiệp, và tăng đầu tư tại các tỉnh đủ điều kiện.

“Khi chính phủ tăng cường hỗ trợ tài khóa, chúng tôi tin rằng đầu tư hạ tầng có khả năng phục hồi trong quý IV, sau cú giảm sâu trong giai đoạn quý III”, chuyên gia kinh tế trưởng Trung Quốc tại BNP Paribas, Jacqueline Rong nhận định.

GDP danh nghĩa, tức không điều chỉnh theo lạm phát, chỉ tăng 3,7% trong quý III so với cùng kỳ, mức thấp nhất kể từ cuối 2022. Điều này cho thấy chỉ số giảm phát GDP tiếp tục âm quý thứ 10 liên tiếp, chuỗi giảm phát dài nhất trong lịch sử gần đây.

Nhìn về phía trước, NBS cho biết Chính phủ sẽ “thúc đẩy triển khai các chính sách vĩ mô chủ động và hiệu quả hơn, tập trung ổn định việc làm, doanh nghiệp, thị trường và kỳ vọng, đồng thời kiên trì phát triển chất lượng cao để đảm bảo tăng trưởng bền vững và lành mạnh”.

Mặc dù Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 chưa được thông qua chính thức cho đến tháng 3 năm sau, một số quyết sách quan trọng dự kiến sẽ được công bố khi hội nghị kết thúc vào thứ Năm tới. Các chính phủ và nhà đầu tư toàn cầu đang theo dõi sát sao để xem liệu Chủ tịch Tập Cận Bình có thực sự đặt trọng tâm chính sách vào tái cân bằng nền kinh tế hướng tới tiêu dùng nội địa - một sự chuyển dịch có thể giúp điều chỉnh những mất cân bằng thương mại kéo dài và làm hồi sinh lĩnh vực sản xuất toàn cầu.

Giới chức Bắc Kinh đã phát tín hiệu tăng chi tiêu cho giáo dục và việc làm kể từ sau khi ông Trump tái đắc cử, song cho đến nay, các bước đi vẫn mang tính thăm dò và chưa kèm theo mục tiêu cụ thể.

Đại Hùng