Trung Quốc thử nghiệm hệ thống SHORAD cơ động 6x6 mới

Theo Army Recognition, Trung Quốc lần đầu công bố hình ảnh một hệ thống phòng không tầm ngắn cơ động (SHORAD) gắn trên xe Dongfeng Mengshi 6×6, tích hợp radar xoay nhỏ gọn và bệ phóng tên lửa hai ray. Hệ thống được thiết kế để bảo vệ lực lượng cơ giới tiền phương trước các mối đe dọa tầm thấp như UAV, trực thăng và tên lửa hành trình, có thể tác chiến độc lập hoặc phối hợp trong mạng phòng không hợp nhất.

Tổng quan: bối cảnh và mục tiêu triển khai

Các đoạn phim trên CCTV và bài viết của Global Times cho thấy hệ thống mới hướng tới duy trì lớp phòng không đi kèm đội hình cơ động – yêu cầu nổi lên trong bối cảnh chiến trường hiện đại bị chi phối bởi UAV và vũ khí tấn công chính xác. Việc thử nghiệm và đẩy nhanh tiến độ đưa vào trang bị phản ánh nỗ lực của Bắc Kinh trong hiện đại hóa phòng thủ tầm thấp cho cấp lữ đoàn, tạo lớp bảo vệ trực tiếp cho sở chỉ huy tiền phương, đoàn xe hành quân và tuyến tiếp vận.

Một hệ thống phòng không tầm ngắn SHORAD của Trung Quốc - Ảnh: Army Recognition

Cấu hình kỹ thuật: tích hợp cảm biến – hỏa lực trên một khung xe

Khác với nguyên mẫu SWS3 SHORAD (kết hợp pháo và tên lửa), cấu hình mới lược bỏ pháo 35 mm, chỉ giữ bệ phóng tên lửa hai ray trên nóc xe. Toàn bộ cảm biến, radar xoay, tổ hợp quang - điện tử và bộ điều khiển hỏa lực được tích hợp trên một khung gầm duy nhất. Cách tiếp cận “all-in-one” này rút ngắn chu trình phát hiện – khai hỏa – cơ động, phù hợp chiến thuật bắn rồi rút nhanh để giảm nguy cơ bị phản pháo hoặc UAV cảm tử truy kích.

Theo nhận định được nêu trong nguồn, đạn tên lửa nhiều khả năng thuộc dòng FB-10A hoặc có thể mang định danh HQ-13, phục vụ nhiệm vụ phòng thủ tầm ngắn ở cấp lữ đoàn, đối phó mục tiêu bay thấp như trực thăng, máy bay cường kích, tên lửa hành trình và UAV cỡ nhỏ. Hiện chưa có thông tin kỹ thuật chính thức được công bố.

Tên lửa FB-10A - Ảnh: Đài truyền hình Trung Quốc

Tác chiến độc lập và nối mạng linh hoạt

Hệ thống có khả năng tự phát hiện, theo dõi và tiêu diệt mục tiêu nhờ radar và cảm biến quang - điện tử trên xe, giảm phụ thuộc vào dẫn bắn từ cấp trên. Đồng thời, nó vẫn có thể kết nối với mạng phòng không cấp lữ đoàn hoặc chiến dịch khi điều kiện cho phép, tạo hai chế độ vận hành linh hoạt: độc lập trong môi trường bị gây nhiễu điện tử, mất GPS hoặc gián đoạn liên lạc; và hợp nhất khi cần phối hợp hỏa lực.

Việc gom radar, cảm biến và bệ phóng lên một nền tảng 6×6 gọn nhẹ giúp rút ngắn thời gian triển khai, giảm phát xạ radar, tăng tính cơ động và khả năng ẩn giấu so với các tổ hợp kéo rơ-moóc hoặc khung gầm cồng kềnh. Xe có thể bám đội hình thiết giáp hoặc bộ binh cơ giới, lấp vào khoảng trống phòng không ở tầm thấp khi các tổ hợp tầm trung hoặc tầm xa không theo kịp đội hình cơ động.

Một hệ thống phòng không tầm ngắn cơ động của Trung Quốc - Ảnh: TWZ

Chiến thuật triển khai: “lớp khiên tầm thấp” bám sát đội hình

Trên phương diện vận dụng, hệ thống phù hợp tác chiến hộ tống đội hình cơ động, trực tiếp che chắn các mục tiêu giá trị cao di chuyển như sở chỉ huy tiền phương và đoàn tiếp tế. Với chu trình phát hiện - khai hỏa rút gọn, nó tăng xác suất đánh chặn các mục tiêu xuất hiện bất ngờ ở cao độ thấp như trực thăng hoặc tên lửa hành trình bay bám địa hình.

Việc có thể bắn rồi rút nhanh giảm thời cơ đối phương tổ chức phản kích, nhất là trước các đòn tấn công bão hòa hoặc UAV cảm tử – xu hướng phổ biến trong các xung đột gần đây.

Vị trí trong mạng phòng không nhiều tầng của PLA

Theo đánh giá trong nguồn, hệ thống mới đảm nhiệm tầng bảo vệ thấp nhất của mạng phòng không đa tầng, nằm dưới các tổ hợp HQ-22 và HQ-9. Khi phối hợp với các khí tài tầm rất ngắn và MANPADS, nó góp phần hình thành “lớp khiên tầm thấp” chuyên trách mục tiêu UAV, tên lửa hành trình bay thấp và những mối đe dọa tầm ngắn đang gia tăng trên chiến trường hiện đại.

Cách tổ chức phân tầng này giúp phân tán hỏa lực, tăng mật độ đánh chặn và giảm hiệu quả các đòn tấn công bão hòa – một đặc điểm then chốt của hệ thống phòng không - phòng thủ tên lửa tích hợp (IADS).

Tác động khu vực: thu hẹp “hành lang an toàn” ở tầm thấp

Việc Trung Quốc thử nghiệm và sớm đưa vào trang bị SHORAD cơ động thế hệ mới cho thấy nước này đang củng cố mạng phòng không nhiều tầng quanh các khu vực nhạy cảm như eo biển Đài Loan, Biển Hoa Đông và Biển Đông. Sự hiện diện của lớp phòng không tầm thấp cơ động có thể thu hẹp không gian hoạt động an toàn ở độ cao thấp đối với trực thăng, UAV vũ trang và tên lửa hành trình tầm ngắn.

Ở cấp độ tác chiến, lớp bảo vệ trực tiếp cho đội hình cơ động và hậu cần giúp nâng cao độ bền chiến đấu khi đối phó môi trường tác chiến điện tử phức tạp hoặc kịch bản bị tấn công “chặt đầu” vào hệ thống chỉ huy. Nếu được biên chế rộng rãi, hệ thống sẽ bổ sung mắt xích còn thiếu ở độ cao thấp, hoàn thiện hơn cấu trúc IADS của PLA từ HQ-9, HQ-22 đến các tổ hợp tầm gần tại cấp lữ đoàn/đại đội.

Đánh giá khách quan

Ưu tiên cơ động và tích hợp cao, phù hợp yêu cầu bảo vệ đơn vị tiền phương trước mối đe dọa UAV và tên lửa hành trình.
Cấu hình tên lửa thuần giúp giảm dấu vết và thời gian triển khai so với tổ hợp pha trộn pháo - tên lửa.
Chưa có thông số kỹ thuật chính thức; năng lực cụ thể sẽ cần theo dõi khi PLA công bố thêm dữ liệu thử nghiệm và biên chế.

CTVX