Trung Quốc tạm dẫn trước Mỹ trong cuộc đua xuất khẩu năng lượng

Tấm năng lượng mặt trời tại tỉnh Quý Châu, Trung Quốc. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Và hiện tại, Trung Quốc đang thắng thế. Theo một báo cáo mới từ viện nghiên cứu Ember, kim ngạch xuất khẩu xe điện, tấm pin Mặt Trời, pin và các công nghệ cắt giảm carbon khác của nước này đã tăng trong nhiều năm qua. Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm này đã đạt mức cao kỷ lục 20 tỷ USD trong tháng 8/2025, ngay cả khi giá của các công nghệ này đã giảm mạnh.

Trong khi đó, Mỹ, quốc gia tự định vị mình là nước xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn, đã bán được 80 tỷ USD dầu mỏ và khí đốt ra nước ngoài tính đến tháng 7/2025, tháng gần nhất có dữ liệu. Trong cùng kỳ, Trung Quốc đã xuất khẩu 120 tỷ USD công nghệ xanh.

Trước đó, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, nước này đã đạt kỷ lục về xuất khẩu dầu mỏ trong năm 2024, nhưng kim ngạch xuất khẩu công nghệ sạch của Trung Quốc vẫn cao hơn 30 tỷ USD.

Tuy nhiên, giá trị tính bằng USD chỉ phản ánh một phần của câu chuyện. Giá tấm pin Mặt Trời đang giảm, điều đó có nghĩa là với mỗi USD kiếm được, Trung Quốc đang xuất khẩu được nhiều sản phẩm hơn. Doanh thu từ xuất khẩu pin Mặt Trời trong tháng 8/2025 thấp hơn nhiều so với mức cao trong tháng 3/2023, nhưng công suất xuất khẩu lại đạt mức cao kỷ lục 46.000 megawatt.

Một điểm quan trọng là kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang các thị trường mới nổi đang tăng trưởng nhanh. Trong năm nay, hơn một nửa số xe điện xuất khẩu của Trung Quốc đã đến các thị trường bên ngoài Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), một câu lạc bộ của các quốc gia giàu có.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump và sau đó là cựu Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã thúc đẩy tăng cường sản xuất dầu mỏ và khí đốt. Kết quả là, nước này đã nhanh chóng gia tăng xuất khẩu hai mặt hàng này. Ông Trump đang cố gắng thúc đẩy sản lượng cao hơn nữa trong nhiệm kỳ thứ hai của mình bằng cách nới lỏng các quy định, đồng thời kìm hãm lĩnh vực công nghệ xanh.

Điều đáng chú ý là Trung Quốc là một nước nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt lớn, còn Mỹ có thể đáp ứng được toàn bộ nhu cầu nhiên liệu hóa thạch trong nước của mình. Nhu cầu năng lượng của Trung Quốc lớn đến mức nước này phải trở thành người tiêu dùng lớn nhất cho chính công nghệ sạch mà họ sản xuất. Chỉ trong quý này, doanh số xe điện trong nước của Trung Quốc được dự đoán sẽ vượt tổng doanh số tất cả các loại xe bán ra ở Mỹ.

Tuy nhiên, cả hai quốc gia đều có năng lực sản xuất dư thừa trong các lĩnh vực thế mạnh của mình, giúp họ tạo ra hàng tỷ USD doanh thu xuất khẩu mỗi năm. Mỹ có thể sẽ tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch và bắt đầu kiếm được nhiều doanh thu hơn Trung Quốc, vì các mặt hàng carbon thấp của Trung Quốc có giá ngày càng rẻ. Dù vậy, tầm ảnh hưởng của Trung Quốc đối với các quốc gia khác có thể sẽ tăng lên vì khối lượng xuất khẩu công nghệ sạch của họ sẽ tiếp tục gia tăng.

Nhìn từ góc độ của các quốc gia nhập khẩu, việc lựa chọn giữa sản phẩm năng lượng của Mỹ hay Trung Quốc là hai con đường hoàn toàn trái ngược. Theo phân tích của ông Greg Jackson, Giám đốc điều hành (CEO) của công ty bán lẻ năng lượng Octopus Energy, mua công nghệ sạch của Trung Quốc là một khoản đầu tư dài hạn, đó là những “phần cứng” phục vụ sản xuất năng lượng trong 10 đến 20 năm tới. Trong khi đó, mua khí đốt của Mỹ lại là một mặt hàng tiêu hao: bạn mua về và sẽ sử dụng hết.

Khánh Ly/TTXVN (Theo Bloomberg)