Trung Quốc-ASEAN nhất trí nâng cấp Khu vực thương mại tự do lên phiên bản 3.0, kỳ vọng giao thương 1.000 tỷ USD

Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định CAFTA 3.0 có thể đưa mục tiêu kim ngạch thương mại ASEAN-Trung Quốc chạm mốc 1.000 tỷ USD. (Nguồn: BTK ASEAN)

Phát biểu tại sự kiện, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định, bước tiến này sẽ đưa quan hệ kinh tế song phương lên tầm cao mới, với mục tiêu kim ngạch thương mại có thể chạm mốc 1.000 tỷ USD. Ông nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc vốn đã là đối tác thương mại lớn nhất của nhau và mối quan hệ này sẽ càng được củng cố trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ổn.

CAFTA 3.0 đặt trọng tâm vào hợp tác chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và thương mại điện tử. Theo ông Kao, Hiệp định khung kinh tế số ASEAN (DEFA) – dự kiến được ký vào năm tới – sẽ đan xen chặt chẽ với CAFTA 3.0 để thúc đẩy thương mại số xuyên biên giới liền mạch hơn.

Hợp tác năng lượng cũng là điểm nhấn, trong đó có dự án lưới điện xuyên biên giới trị giá 7 tỷ USD và sản xuất xe điện – lĩnh vực Trung Quốc nắm lợi thế công nghệ.

Ngoài kinh tế, hai bên cũng thúc đẩy giao lưu nhân dân. Dự kiến năm tới, Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN – Trung Quốc lần đầu tiên sẽ được tổ chức, nhằm tăng cường kết nối văn hóa và xã hội.

“CAEXPO cùng CAFTA 3.0 mở ra tiềm năng to lớn”, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn nhấn mạnh - “Chúng ta đang kiến tạo tăng trưởng chung”.

Đề cập sự kiện này, ngay trước thềm CAEXPO lần thứ 22 - Hội chợ được đánh giá có quy mô lớn nhất khu vực, tờ South China Morning Post (SCMP) thông tin, Trung Quốc đang nỗ lực hoàn tất nâng cấp CAFTA lên phiên bản 3.0 trong năm nay, nhằm đa dạng hóa xuất khẩu và thắt chặt quan hệ với đối tác thương mại lớn nhất của mình trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ Mỹ gia tăng và chuỗi cung ứng toàn cầu dịch chuyển.

Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Yan Dong cho biết, Bắc Kinh sẽ phối hợp chặt chẽ với ASEAN để hoàn tất các thủ tục phê duyệt nội bộ, hướng tới ký chính thức Nghị định thư nâng cấp CAFTA 3.0 trước cuối năm. Các vòng đàm phán đã kết thúc hồi tháng 5, mở đường cho việc mở rộng tiếp cận thị trường trong các lĩnh vực nông nghiệp, thương mại số và dược phẩm cho cả hai bên.

Theo Thứ trưởng Yan Dong, Trung Quốc và ASEAN đã thống nhất tăng cường hợp tác trên 9 lĩnh vực, trong đó có kinh tế xanh và kinh tế số. Bắc Kinh đặt mục tiêu thúc đẩy hạ tầng số, phát triển thanh toán di động, đẩy nhanh thương mại điện tử xuyên biên giới, đồng thời ứng dụng các công nghệ tiên tiến như AI và dữ liệu lớn (big data) để nâng cao năng lực công nghiệp.

SCMP nhận định, động thái này phản ánh nỗ lực của Trung Quốc trong việc củng cố mạng lưới thương mại châu Á trước làn sóng bảo hộ gia tăng từ Mỹ, khi Tổng thống Donald Trump tiếp tục áp thuế lên khu vực. Trong bối cảnh nhu cầu hàng hóa từ Mỹ sụt giảm và căng thẳng thương mại kéo dài, ASEAN trở thành “phao cứu sinh” cho xuất khẩu Trung Quốc - riêng tháng 8, kim ngạch xuất khẩu sang ASEAN đã tăng 22,5% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu hải quan.

CAFTA được khởi động năm 2010 và từng nâng cấp lên phiên bản 2.0 vào năm 2019 với nhiều ưu đãi thuế quan và quy tắc đầu tư mới.

Các cuộc đàm phán về phiên bản 3.0 bắt đầu từ 2022, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong các lĩnh vực mới như kinh tế số, tăng trưởng xanh và an ninh chuỗi cung ứng.

Hiện ASEAN và Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của nhau. Trong 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch hai chiều đạt 686,8 tỷ USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ và chiếm 16,7% tổng thương mại nước ngoài của Trung Quốc.

Sự kiện Hội chợ Trung Quốc-ASEAN (CAEXPO) năm nay được tổ chức từ ngày 17–21/9 tại Nam Ninh, quy tụ lãnh đạo và doanh nghiệp từ 45 quốc gia, với khoảng 3.200 công ty tham gia. Hội chợ trải rộng trên diện tích 160.000 m², giới thiệu các dự án hợp tác mới nhất giữa Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN.

CAEXPO 2025 cũng phản ánh chiến lược của Bắc Kinh trong việc đẩy mạnh các ngành công nghiệp mới nổi ở Đông Nam Á, với các khu trưng bày dành riêng cho trí tuệ nhân tạo, sản xuất tiên tiến và kinh tế biển – bao gồm thủy sản, du lịch, năng lượng ngoài khơi và vận tải biển.

(theo Chinadaily, SCMP)

Minh Anh