Trồng nhãn 'được mùa, được giá', làm giàu từ nông nghiệp sạch

Đặc biệt, tại những mô hình HTX sản xuất nông nghiệp sạch, chế biến sâu và kinh doanh hiện đại, không chỉ mang lại thu nhập cao mà còn góp phần tạo việc làm, lan tỏa giá trị tích cực cho cộng đồng.

Phấn khởi “được mùa, được giá”

Với 4 ha trồng nhãn đạt chứng nhận VietGAP và cấp mã vùng OTAS, anh Đỗ Kỳ Nam (xã Tân Hưng) không chỉ làm giàu từ nông nghiệp sạch mà còn dẫn dắt Hợp tác xã (HTX) Nhãn lồng Phương Thượng từng bước chuyên nghiệp hóa sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

Gia đình anh Nam trồng chủ yếu giống nhãn Hương Chi, chăm sóc bằng phân hữu cơ, tuyệt đối không dùng thuốc diệt cỏ, bảo đảm thời gian cách ly thuốc bảo vệ thực vật trước thu hoạch. Sản lượng nhãn của gia đình năm nay thu hoạch ước đạt 100 tấn. Với vai trò Giám đốc HTX Nhãn lồng Phương Thượng, anh Nam cùng 16 thành viên khác quản lý gần 15 ha nhãn, năm nay HTX dự kiến thu hoạch khoảng 400 tấn quả, gấp 5 lần năm trước.

Nhờ được chăm sóc theo quy trình VietGAP, nhiều vườn nhãn tại Hưng Yên giúp đảm bảo an toàn với người sản xuất đồng thời mang lại giá trị kinh tế cao.

Để tìm kiếm đầu ra cho quả nhãn, anh Nam đã chủ động liên kết với các siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch và sàn thương mại điện tử. Riêng vụ nhãn năm nay, dự kiến 200 – 300 tấn nhãn quả tươi của HTX sẽ được tiêu thụ qua các kênh hiện đại. Ngoài ra, anh Nam còn sở hữu xưởng sấy long nhãn, tiêu thụ 4 – 5 tấn nhãn tươi/ngày, mỗi vụ nhãn tiêu thụ khoảng 160 tấn quả cho người dân trong vùng, tạo ra khoảng 18 tấn long nhãn thành phẩm, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu, chủ yếu sang Trung Quốc.

Vào vụ cao điểm, xưởng tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, với tiền công bóc long nhãn 5.000 đồng/kg. Tổng thu nhập từ trồng và chế biến nhãn của anh đạt từ 1,5 tỷ đồng/năm trở lên, góp phần giảm nghèo thiết thực cho nông dân. Đây là minh chứng cho sự năng động của một nông dân lựa chọn hướng đi hiệu quả, bền vững trong phát triển nông nghiệp giá trị cao tại Hưng Yên.

Không chỉ ở Tân Hưng, nhiều nhà vườn tại xã Lê Quý Đôn cũng đã thay đổi tư duy, từ canh tác truyền thống sang sản xuất theo hướng VietGAP, nhờ đó nâng cao chất lượng quả và hiệu quả kinh tế.

Tại xã Lê Quý Đôn hiện có trên 50ha trồng nhãn Hương Chi, T6, T2, Miền Thiết... Những năm gần đây, nhiều nhà vườn trong xã thay đổi tư duy từ canh tác nhãn truyền thống sang sản xuất theo hướng VietGAP, từng bước mang lại hiệu quả rõ rệt.

Trên địa bàn xã, HTX Nhãn lồng Quảng Châu (phường Hồng Châu) hiện có trên 60ha trồng nhãn Hương Chi, đường phèn, cùi cổ... Trong đó, HTX có 32ha nhãn sản xuất VietGAP và đã được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.

Bà Nguyễn Thị Nhã, thành viên HTX Nhãn lồng Quảng Châu cho biết, thời gian qua được chính quyền địa phương và Liên minh HTX tỉnh tập huấn, định hướng quy trình chăm sóc, nâng cao chất lượng quả để phục vụ xuất khẩu.

“Gia đình tôi chủ yếu sử dụng phân bón hữu cơ được ngâm ủ, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép và dưới sự giám sát của HTX và Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp khu vực Hưng Yên. Nhờ đó, từ khi chưa vào chính vụ nhãn của gia đình tôi đã được nhiều thương lái đến vườn tham quan và thu mua với giá 30 - 40 nghìn đồng/kg. Nhờ vậy, thu nhập của gia đình tăng rõ rệt”, bà Nhã thông tin.

Tuân thủ quy trình chăm sóc

Không chỉ ở các HTX kể trên, mà tại nhiều nhà vườn lớn khác trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, nhờ chú trọng tuân thủ đúng quy trình chăm sóc các nhà vườn từng bước nâng giá trị quả nhãn của quê hương.

Tại vườn nhãn của gia đình ông Bùi Xuân Sử (xã Tân Hưng), với hơn 200 gốc nhãn sau khi được chuyển hướng chăm sóc hữu cơ đã cho chất lượng ngon hơn nhiều. Nhờ đó, các thương lái và khách hàng chủ động tìm đến đặt mua với số lượng lớn.

Ông Sử cho hay, năm 2020 gia đình ông chuyển từ trồng nhãn theo phương pháp VietGAP sang trồng nhãn theo hướng hữu cơ và cũng là một trong những hộ đầu tiên của tỉnh Hưng Yên trồng theo phương pháp này.

Nhãn trồng theo hướng hữu cơ nói không với thuốc bảo vệ thực vật mà chỉ sử dụng chế phẩm nano bạc, được pha cùng hỗn hợp xay gừng, tỏi, ớt phun trên lá, trên thân cây nhãn.

Nhờ chăm sóc hoàn toàn theo chuẩn hữu cơ, nên nhãn sạch chính là yếu tố quan trọng giúp vườn của gia đình ông luôn là địa chỉ tin cậy để khách hàng tìm đến, đặt mua khi đến vụ thu hoạch.

“Việc chăm cây nhãn theo hướng hữu cơ đòi hỏi sự kiên trì, tốn nhiều công sức và thời gian hơn so với nhãn trồng theo phương pháp truyền thống, VietGAP. Phân bón cho cây chủ yếu từ các sản phẩm ngâm ngô, đỗ, cá… được ủ sinh phẩm, khử mùi hôi tanh rồi hòa nước và tiến hành tưới gốc cây. Tuy nhiên, với quyết tâm mang đến cho khách hàng những quả nhãn chất lượng, an toàn nhất, đến nay, sau 5 năm gia đình tôi đã thành công với mô hình và được đông đảo khách hàng ưa chuộng” – ông Sử chia sẻ.

Nhờ tuân thủ sản xuất nhãn an toàn, chất lượng đã giúp các nhà vườn mang về hiệu quả kinh tế tăng 15 - 20% so với sản xuất truyền thống.

Cũng là một hộ trồng nhãn sạch tại xã Lê Quý Đôn, ông Lê Nguyên Tân (thôn Việt Thắng), cho hay, trong quá trình chăm sóc gia đình ông theo dõi và ghi chép chi tiết những lần bón phân, từ khâu xử lý ra hoa đến thu hoạch. Nhờ vậy, chất lượng nhãn được nâng lên rõ rệt với quả đều, cùi dày, ngọt thơm. Nhờ đó, nhãn của gia đình được nhiều khách hàng đặt mua làm quà biếu, mang lại giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với xuất bán để chế biến làm long.

“Thời gian tới, tôi sẽ tích cực học hỏi thêm từ các HTX và các địa phương lân cận chuyên trồng nhãn của tỉnh để học hỏi kỹ thuật sản xuất và đưa một số giống nhãn đặc sản về trồng để nâng cao năng suất, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong khu vực và xuất khẩu, nâng cao hiệu quả kinh tế” – ông Tân nói thêm.

Sản xuất theo chuẩn VietGAP không chỉ giúp nhãn lồng Hưng Yên khẳng định thương hiệu tại thị trường trong nước và quốc tế, mà còn trở thành mô hình giảm nghèo bền vững. Các HTX đã góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, thay đổi tư duy sản xuất và lan tỏa giá trị tích cực tới cộng đồng.

Những mô hình này cho thấy, khi nông dân mạnh dạn áp dụng kỹ thuật tiên tiến và liên kết sản xuất, tiêu thụ, nông nghiệp không chỉ làm giàu cho một số hộ, mà còn là chìa khóa giảm nghèo, phát triển kinh tế tập thể và xây dựng nông thôn mới bền vững.

Không ngừng nâng tầm thương hiệu nhãn Hưng Yên

Để để giúp người dân phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững bằng chính nội lực, thời gian qua chính quyền tỉnh Hưng Yên cùng Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều mô hình sinh kế đạt hiệu quả cao, trong đó phải kể đến các hoạt động đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, sản xuất, chế biến, xây dựng nhãn hiệu, quảng bá sản phẩm… tạo đầu ra cho các HTX tạic cơ sở.

Đơn cử, Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ tích cực các HTX trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ nhãn, chính quyền và Liên minh HTX tỉnh đã xây dựng chứng nhận chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm nhãn lồng Hưng Yên. Cục Bảo vệ thực vật đã cấp 27 mã số vùng trồng nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP, tập trung ở các xã, phường: Tân Hưng, Hoàng Hoa Thám, Mễ Sở, Hồng Châu, Khoái Châu... Đây là cơ hội để mở rộng thị trường tiêu thụ nhãn của tỉnh sang các nước: Mỹ, Pháp, Nhật Bản, Trung Quốc.

Đặc biệt, vai trò của khu vực KTTT, HTX trên địa bàn tỉnh Hưng Yên ngày một rõ rệt, việc các HTX trồng nhãn trở thành "bà đỡ" trong sản xuất, tiêu thụ đang cho thấy câu chuyện này. Các HTX đang thực hiện hiệu quả vai trò là cầu nối trong hoạt động đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, sản xuất, chế biến, xây dựng nhãn hiệu, quảng bá sản phẩm… từ đó giúp nâng cao năng lực sản xuất, nhận thức thị trường cho các thành viên và những hộ nông dân trong chuỗi liên kết.

Việc xây dựng phương án kinh doanh, kết nối mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi được các HTX nhãn chú trọng đầu tư, góp phần tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên. Ngoài ra Liên minh HTX tỉnh cũng thường xuyên phối hợp với các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam trong việc đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho thành viên HTX.

Rất nhiều mô hình sản xuất nhãn an toàn, chất lượng từ địa phương đã giúp mang lại hiệu quả kinh tế tăng 15 - 20% so với sản xuất truyền thống, có cơ hội tiếp cận nhà hàng, siêu thị, bếp ăn doanh nghiệp, trở thành món tráng miệng phục vụ các chuyến bay và xuất khẩu. Nhờ đó, các HTX nhãn đã tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hàng trăm lao động với mức lương trung bình 7-8 triệu đồng/tháng. Việc có doanh thu cao và tạo công ăn việc làm cho người lao động từ các HTX trồng nhãn đã đóng góp quan trọng vào công tác xóa đói giảm nghèo trên toàn tỉnh.

Bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả, công tác giảm nghèo ở tỉnh Hưng Yên đạt được những kết quả nổi bật, góp phần nâng cao mức sống của người dân. Ðến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh còn 0,44%, trong khi kế hoạch là 0,71%, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển toàn diện và bền vững của tỉnh.

Được biết, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng và Liên minh HTX Việt Nam tiếp tục sát cánh cùng các HTX trong sản xuất, tiếp tục đưa các sản phẩm nông sản truyền thống của Hưng Yên, nhất là quả nhãn đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước. Góp phần quan trọng vào xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống người dân.

Hồng Hương