Trồng lúa hữu cơ - hướng đi bền vững

Nhiều giống lúa mới được đưa vào trồng theo mô hình hữu cơ trên cánh đồng xã Quảng Điền

Thay đổi tư duy sản xuất

Vụ lúa hè thu 2025, gia đình ông Phạm Hai, trú tại thôn Đông Vinh, xã Đan Điền đưa 3,5 sào lúa vào sản xuất hữu cơ. Khác với phương thức truyền thống vốn phụ thuộc nhiều vào thuốc hóa học, ông Hai sử dụng phân vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học. “Trồng lúa hữu cơ tuy vất vả hơn nhưng hạt gạo sạch, an toàn, được thị trường ưa chuộng và bán giá cao hơn”, ông Hai chia sẻ.

Không chỉ ông Hai, ngày càng nhiều hộ dân ở Đan Điền và Quảng Điền đã thay đổi tư duy trong trồng lúa. Từ chỗ chỉ chú trọng năng suất, nay nhiều nông dân đã tập trung vào chất lượng và giá trị gia tăng của hạt lúa. Tại xã Đan Điền, nhiều vùng lúa tập trung theo hướng hữu cơ, VietGAP đã hình thành ở các HTX Nông nghiệp: Nam Vinh, Đông Vinh, Phú Thuận góp phần đưa giá trị sản xuất nông nghiệp hàng năm đạt khoảng 650 tỷ đồng.

Hiện 2 xã Quảng Điền và Đan Điền có khoảng 16ha lúa hữu cơ, 17ha lúa sử dụng phân vi sinh và 20ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Con số tuy chưa lớn nhưng là nền móng quan trọng để mở rộng trong những năm tới. Tại 2 địa phương này, 32 cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích 845,5ha cũng đã được quy hoạch, tạo điều kiện để áp dụng đồng bộ quy trình canh tác tiên tiến, sản xuất giống lúa chất lượng cao, hữu cơ và VietGAP theo chuỗi giá trị khép kín.

Ông Nguyễn Ngọc Tiến, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đan Điền thông tin: Địa phương đang tập trung phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực theo tiêu chuẩn an toàn, bền vững, nhất là VietGAP và hữu cơ. Việc mở rộng diện tích lúa hữu cơ không chỉ phục vụ nhu cầu tại địa phương, trong thành phố mà còn hướng đến xuất khẩu.

Chính quyền địa phương và người trồng lúa ở Đan Điền và Quảng Điền hiện đang hợp tác với Công ty CP Giống cây trồng - Vật nuôi, Tập đoàn Quế Lâm… trong việc cung ứng giống, phân bón hữu cơ và bao tiêu sản phẩm. Sự kết nối này tạo “chuỗi giá trị ba bên”, giúp nông dân yên tâm sản xuất, doanh nghiệp có nguồn nguyên liệu ổn định và địa phương có thêm nguồn lực phát triển bền vững.

Hướng tới nền nông nghiệp bền vững

Ông Hoàng Văn Minh Châu, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Điền thông tin: Kết quả trồng thử nghiệm 0,5ha giống lúa TBR 97 do Tập đoàn Thái Bình Seed cung ứng cho thấy hiệu quả tích cực. Giống lúa sinh trưởng tốt, cứng cây, ít sâu bệnh, tỷ lệ hạt chắc cao, năng suất đạt 68 - 70 tạ/ha, vượt trội so với giống truyền thống. Đây là tín hiệu khả quan cho việc lựa chọn giống phù hợp với sản xuất hữu cơ trên địa bàn xã.

Thực tế cho thấy, lúa hữu cơ mang lại nhiều lợi ích: Nông dân giảm tiếp xúc hóa chất độc hại, người tiêu dùng có gạo sạch, an toàn; môi trường đồng ruộng được bảo vệ, hệ sinh thái cân bằng hơn; giá trị kinh tế thường cao hơn 1,5 - 2 lần so với gạo thường, nhiều sản phẩm gạo hữu cơ đã tạo dựng thương hiệu, đầu ra ổn định. Tuy nhiên, sản xuất lúa hữu cơ vẫn còn nhiều thách thức. Trong đó, chủ yếu đa phần đến từ thói quen canh tác truyền thống khiến một bộ phận nông dân chưa mạnh dạn chuyển đổi; chi phí phân bón hữu cơ, thuốc sinh học cao hơn; kỹ thuật sản xuất đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì; thị trường tiêu thụ vẫn phụ thuộc nhiều vào hợp đồng liên kết. Nếu thiếu sự gắn kết giữa sản xuất - chế biến - tiêu thụ, nông dân sẽ khó yên tâm đầu tư sản xuất lâu dài.

Thời gian tới, hai xã Quảng Điền và Đan Điền định hướng mở rộng diện tích lúa hữu cơ gấp đôi hiện tại, kết hợp với các mô hình VietGAP và hữu cơ lai ghép. Xây dựng thương hiệu gạo hữu cơ Quảng Điền - Đan Điền cũng được chính quyền 2 địa phương này đặt ra để gia tăng giá trị, khẳng định uy tín trên thị trường.

Chính quyền hai địa phương cũng cam kết tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, vốn vay ưu đãi, hạ tầng thủy lợi và tìm kiếm đối tác bao tiêu để nông dân yên tâm mở rộng sản xuất. Với lợi thế đồng đất màu mỡ, truyền thống trồng lúa lâu đời và sự đồng hành của doanh nghiệp, Quảng Điền và Đan Điền được kỳ vọng sẽ trở thành vùng trọng điểm về lúa hữu cơ của TP. Huế.

Bài, ảnh: TÂM ANH