'Trông giữ ngoài giờ' có phải là dạy thêm?

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ 14/2/2025, thay thế Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT, quy định về dạy thêm, học thêm.

Văn bản tiếp tục khẳng định những nguyên tắc không dạy thêm môn văn hóa cho học sinh tiểu học, ngoại trừ các hoạt động năng khiếu, thể thao, kỹ năng sống; nghiêm cấm mọi hình thức ép buộc học thêm; giáo viên không được dạy thêm có thu phí với chính học sinh mình đang đứng lớp.

Điều chỉnh toàn bộ hoạt động dạy thêm, học thêm trong và ngoài nhà trường đối với giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên và chỉ được phép dạy thêm khi học sinh có nhu cầu thực sự, tự nguyện và có sự đồng ý của phụ huynh; nghiêm cấm mọi ép buộc

Dạy thêm trong nhà trường không thu phí; chỉ dành cho học sinh thuộc các nhóm: chưa đạt môn học cuối học kỳ, được chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi hoặc lớp cuối cấp tự nguyện ôn thi theo kế hoạch giáo dục.

Dạy thêm ngoài nhà trường thì các cơ sở ngoài nhà trường phải đăng ký kinh doanh, công khai đầy đủ thông tin (môn học, thời lượng, thời gian, người dạy, mức thu…) Giáo viên tham gia dạy thêm ngoài nhà trường phải báo cáo với hiệu trưởng.

Đôi điều tâm tư việc "Trông giữ ngoài giờ" có phải là dạy thêm?

Nhiều trường học hiện nay, do thiếu phòng học nên bậc tiểu học chỉ học 1 buổi/ngày. Nhiều trường học tổ chức 2 buổi/ngày nhưng không có điều kiện tổ chức bán trú. Điều này dẫn đến tình huống phổ biến:

Buổi sáng vào học lúc 7 giờ, tan học khoảng 10 giờ 10 phút. Buổi chiều vào học lúc 1 giờ 30 hoặc 2 giờ, tan khoảng 4 giờ 20.

Nhiều phụ huynh làm việc cả ngày, đặc biệt là công nhân các khu công nghiệp, không thể đón con giữa giờ hoặc ngay khi tan trường.

Một số gia đình đã nhờ giáo viên đưa học sinh về nhà lo ăn uống, nghỉ trưa, sau đó đưa trở lại trường; buổi chiều tan học, tiếp tục gửi giáo viên đưa các em về, lo bữa ăn chiều, tắm rửa và hướng dẫn soạn bài cho hôm sau.

Nhờ hình thức này, nhiều phụ huynh mới yên tâm làm việc. Tuy nhiên, giáo viên vẫn băn khoăn: việc trông giữ như thế có được xem là dạy thêm, học thêm hay không? Nhà trường cũng lúng túng vì chưa có quy định cụ thể để quản lý.

Khoảng trống pháp lý

Theo tinh thần của Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT, việc trông giữ trẻ theo yêu cầu thỏa thuận giữa giáo viên và gia đình hiện không thuộc phạm vi "dạy thêm" và chưa được quy định cụ thể không được nêu là được phép, cũng không bị cấm nếu không mang tính dạy "nhằm mục đích học thêm văn hóa có thu tiền" mặc dù có thể lún vào ranh giới nếu có kèm theo hướng dẫn bài học.

Điều này dễ dẫn tới sự không thống nhất trong cách hiểu và xử lý giữa các địa phương: nơi cho phép trông giữ, nơi lại coi như dạy thêm núp bóng và cấm tuyệt đối. Giáo viên và nhà trường khó xác định cơ sở pháp lý khi thực hiện.

Gợi mở chính sách

Phân định rõ khái niệm: Cần có hướng dẫn hoặc phụ lục kèm Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT nêu rõ tiêu chí phân biệt giữa "trông giữ ngoài giờ" và "dạy thêm văn hóa".

Công nhận nhu cầu thực tế: Ở những trường không tổ chức bán trú, nên cho phép hoạt động trông giữ sau giờ học, với điều kiện đảm bảo an toàn, sức khỏe học sinh và minh bạch thỏa thuận với phụ huynh.

Quản lý thống nhất toàn quốc: Ban hành quy định chung để tránh tình trạng nơi cấm, nơi cho phép, đảm bảo quyền lợi của học sinh và sự yên tâm cho phụ huynh.

Thông tư 29/2024 tạo khung pháp lý chặt chẽ cho dạy thêm, học thêm. Tuy nhiên, khoảng trống pháp lý liên quan đến hoạt động "trông giữ ngoài giờ có kèm hỗ trợ học tập cơ bản" cần được lấp đầy.

Việc có văn bản hướng dẫn rõ ràng sẽ hài hòa giữa nhu cầu xã hội, sự minh bạch và bảo vệ trẻ toàn diện, một bước đi truyền thống mà vẫn thông minh, linh hoạt, vì người học là trung tâm.

Phan Huyền